Pređi na sadržaj

Svinjetina

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Rezani svinjski trbuh, koji pokazuje slojeve mišića i masti
Sporo pečeno prase na roštilju.

Svinjetina je drugo ime za meso od svinje (Sus scrofa domesticus). To je meso koje se najčešće konzumira širom sveta,[1] sa dokazima o uzgoju svinja koji datiraju od 5000. godine p. n. e.[2]

Delovi svinjetine[uredi | uredi izvor]

Dijelovi svinjetine

Za razliku od govedine, svinja je vrlo korisna životinja, jer se za ishranu koristi gotovo cijela.

  1. glava
  2. grudni vrhovi
  3. leđa (kičmena slanina)
  4. vrat ili vratina
  5. prsa
  6. kare i rebra
  7. poleđina
  8. file (svinjska pisanica, lungić)
  9. potrbušina
  10. plećka ili lopatica
  11. svinjski but (s orahom i salom)
  12. kolenica
  13. papci
  14. rep

Neke religije zabranjuju jedenje svinjetine kao što su judaizam, islam.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Vidi još: Stočarstvo § Istorija

Svinje su pripitomljene u Mesopotamiji oko 13.000 godina pre nove ere.[3]

Svinja koja se priprema u Francuskoj sredinom 19. veka.

Suhomesnati proizvodi su grana kuvanja koja se bavi gotovim mesnim proizvodima kao što su slanina, šunka, kobasice, terine, galantine, paštete i konfi, prvenstveno od svinja.[4] Prvobitno zamišljeni kao način za očuvanje mesa pre pojave hlađenja, ovi preparati se danas pripremaju zbog ukuse koji potiču iz procesa konzervacije.[5] U Francuskoj u 15. veku, lokalni cehovi su regulisali trgovce u industriji proizvodnje hrane u svakom gradu. Cehovi koji su proizvodili šarkuteriju bili su charcutiers. Članovi ovog esnafa proizvodili su tradicionalni asortiman kuvanog ili soljenog i sušenog mesa, koji je varirao, ponekad izrazito, od regiona do regiona. Jedino „sirovo”" meso koje su oni smeli da prodaju bila je neotopljena mast. Zanatlija je pripremio brojne artikle, uključujući paštete, rilete, kobasice, slaninu, papke i švargle.

Pre masovne proizvodnje i reinženjeringa svinja u 20. veku, svinjetina je u Evropi i Severnoj Americi tradicionalno bila jesenje jelo — svinje i druga stoka koja je dolazila na klanje u jesen nakon uzgoja u proleće i tova tokom leta. Zbog sezonske prirode mesa u zapadnoj kulinarskoj istoriji, jabuke (brane u kasno leto i jesen) bile su glavni spoj sa svežom svinjetinom. Dostupnost mesa i voća tokom cele godine nije umanjila popularnost ove kombinacije na zapadnim tanjirima.[6]

Obrasci potrošnje[uredi | uredi izvor]

Tradicionalno austrijsko jelo od svinjetine, servirano sa kroketima od krompira, povrćem, pečurkama i sosom.
Svinjski vindalu, pikantni svinjski kari iz Indije.
Svinjski kari iz južne Indije

Svinje su životinja koja se najčešće jede na svetu, čineći oko 36% proizvodnje mesa širom sveta.[7] Kao rezultat toga, veliki broj recepata za svinjetinu je razvijen širom sveta. Hamon, napravljen od zadnjih nogu svinje, je najpoznatija španska sušena šunka. Feižoada, nacionalno jelo Brazila (koji se takođe služi u Portugaliji), tradicionalno se priprema sa svinjskim komadima: ušima, repom i papcima.[8]

Prema Spoljnoj poljoprivrednoj službi USDA, skoro 100 miliona metričkih tona svinjskog mesa je potrošeno širom sveta u 2006. (preliminarni podaci). Povećana urbanizacija i raspoloživi dohodak doveli su do porasta u potrošnji svinjskog mesa u Kini, gde je potrošnja u 2006. bila 20% veća nego u 2002. godini, a predviđa se dalji rast od 5% u 2007. godini.[9] U 2015. godini zabeleženo je da je ukupno 109,905 miliona metričkih tona svinjskog mesa potrošeno širom sveta.[10]‍:18 Do 2017. polovina svetske svinjetine je konzumirana u Kini.[11]

Potrošnja svinjskog mesa širom sveta[uredi | uredi izvor]

Država 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
China 48,823 51,160 50,004 52,725 54,250 57,195 56,668 54,070
Evropa
Austrija
Belgija
Bugarska
Kipar
Češka Republika
Danska
Estonija
Finska
Francuska
Nemačka
Grčka
Mađarska
Irska
Italija
Letonija
Litvanija
Luksemburg
Malta
Holandija
Poljska
Portugalija
Rumunija
Slovačka
Slovenija
Španija
Švedska
Ujedinjeno Kraljevstvo
Hrvatska
20.691 20.952 20.821 20.375 20.268 20.390 20.913 20.062
Sjedinjene Države 9.013 8.654 8.340 8.441 8.616 8.545 9.341 9.452
Rusija 2.719 2.835 2.971 3.145 3.090 3.024 3.016 3.160
Brazil 2.423 2.577 2.644 2.670 2.771 2.845 2.893 2.811
Japan 2.467 2.488 2.522 2.557 2.553 2.543 2.568 2.590
Vijetnam 2.071 2.072 2.113 2.160 2.205 2.408 2.456 2.506
Meksiko 1.770 1.784 1.710 1.850 1.945 1.991 2.176 2.270
Južna Koreja 1.480 1.539 1.487 1.546 1.598 1.660 1.813 1.868
Filipini 1.356 1.418 1.432 1.446 1.533 1.551 1.544 1.659
Ukrajina 713 776 806 953 1,006 N/D N/D N/D
Tajvan 925 901 919 906 892 875 930 897
Kanada 853 802 785 834 837 N/D N/D N/D
Hongkong 486 467 558 547 537 N/D N/D N/D
Australija 464 482 482 511 528 N/D N/D N/D
Čile 369 385 408 430 430 N/D N/D N/D
Drugi 3.615 3.756 3.932 4.022 4.183 6.869 6.587 6.656
Total 100.238 103.045 101.934 105.118 107.242 109.896 109.095 108.001
U metričkim tonama ('000), Izvori: USDA izveštaji, 2009–2013 cifre,[12]‍:16 2014–2016 cifre[10]‍:18
Prodavnica svinjetine u Dubaju, Ujedinjeni Arapski Emirati.

Azijska konzumacija svinjetine[uredi | uredi izvor]

Tonkacu, japanski pohovani duboko prženi svinjski kotlet.

Svinjetina je popularna širom istočne Azije i Pacifika, gde je celo pečeno prase popularna stavka u kuhinji ostrva Pacifika. Svinjetina se konzumira na mnogo načina i veoma je cenjena u kineskoj kuhinji.[13] Trenutno je Kina najveći svetski potrošač svinjskog mesa, a očekuje se da će potrošnja svinjskog mesa iznositi 53 miliona metričkih tona u 2012. godini, što čini više od polovine globalne potrošnje svinjskog mesa.[14] U Kini se svinjetina preferira nad govedinom iz ekonomskih i estetskih razloga; svinja se lako hrani i ne koristi se za rad. Boje mesa i svinjske masti smatraju se ukusnijima, dok se ukus i miris opisuju kao slađi i čistiji. Takođe se smatra lakšim za varenje.[15] U seoskoj tradiciji, svinjetina se deli za proslavu važnih prilika i za stvaranje veze. U Kini je svinjetina toliko važna da nacija održava „stratešku rezervu svinjskog mesa“.[16] Crvena dinstana svinjetina (hong šao rou), poslastica iz provincije Hunan, bila je jedno od omiljenih jela Mao Cedunga.[17] Druga popularna kineska jela od svinjetine su slatka i kisela svinjetina, bakva i čarsiu. Na Filipinima, zbog 300 godina španske kolonizacije i uticaja, lečon, koji je celo pečeno prase, je nacionalni delikates.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Sources of Meat”. Food and Agriculture Organization (FAO). 25. 11. 2014. Arhivirano iz originala 2. 3. 2018. g. Pristupljeno 19. 11. 2016. 
  2. ^ Crabtree, Pam J.; Campana, Douglas V.; Ryan, Kathleen (1989). Early Animal Domestication and Its Cultural Context (na jeziku: engleski). UPenn Museum of Archaeology. ISBN 978-0-924171-96-3. Arhivirano iz originala 6. 2. 2021. g. Pristupljeno 19. 10. 2020. 
  3. ^ Nelson, Sarah M. (1998). Ancestors for the Pigs. Pigs in prehistory. University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology. ISBN 9781931707091. Arhivirano iz originala 1. 8. 2020. g. Pristupljeno 25. 4. 2020. 
  4. ^ Ruhlman, 18.; The Culinary Institute of America, 3.
  5. ^ Ruhlman, str. 19
  6. ^ Thompson, Michael D., “‘Everything but the Squeal’: Pork as Culture in Eastern North Carolina,” North Carolina Historical Review, 82 (Oct. 2005), 464–98. Heavily illustrated.
  7. ^ „FAO's Animal Production and Health Division: Meat & Meat Products”. Arhivirano iz originala 2. 3. 2018. g. Pristupljeno 6. 5. 2014. 
  8. ^ Brazilbrazil.com Arhivirano 21 avgust 2008 na sajtu Wayback Machine
  9. ^ "Livestock and Poultry: World Markets and Trade." Arhivirano 28 septembar 2007 na sajtu Wayback Machine Circular Series DL&P 2-06, Foreign Agricultural Service, United States Department of Agriculture, October 2006. Retrieved on 15 August 2007.
  10. ^ a b Livestock and Poultry: World Markets and Trade (PDF) (Izveštaj). United States Department of Agriculture. oktobar 2016. Arhivirano iz originala (PDF) 19. 10. 2019. g. Pristupljeno 1. 8. 2016. 
  11. ^ „China launches a pork-price index to smooth the "pig cycle"”. The Economist. 21. 4. 2017. Arhivirano iz originala 23. 4. 2017. g. Pristupljeno 23. 4. 2017. 
  12. ^ Livestock and Poultry: World Markets and Trade (PDF) (Izveštaj). United States Department of Agriculture. novembar 2013. Arhivirano iz originala (PDF) 7. 2. 2014. g. 
  13. ^ Solomon, Charmaine (1996). Encyclopedia of Asian Food. Melbourne: William Heinemann Australia. str. 288. ISBN 0-85561-688-1. 
  14. ^ Mamta Badkar (29. 5. 2013). „14 Facts About The Staggeringly Huge Chinese Pork Industry”. Business Insider. Arhivirano iz originala 26. 1. 2016. g. Pristupljeno 31. 7. 2014. 
  15. ^ Tropp, Barbara (1982). The Modern Art of Chinese Cooking. New York: Hearst Books. str. 183. ISBN 0-688-14611-2. 
  16. ^ Wines, Michael (15. 7. 2011). „China Plans to Release Some of Its Pork Stockpile to Hold Down Prices”. The New York Times. Arhivirano iz originala 16. 12. 2013. g. Pristupljeno 15. 11. 2013. 
  17. ^ Moore, Malcolm (29. 1. 2010). „China sets standard for Chairman Mao's favourite dish”. The Daily Telegraph. Arhivirano iz originala 16. 10. 2016. g. Pristupljeno 23. 4. 2014. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Svinjetina na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Свињетина&oldid=27672664”