Tod Hejns
Tod Hejns | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 2. januar 1961. |
| Mesto rođenja | Los Anđeles, Kalifornija, SAD |
Tod Hejns (engl. Todd Haynes; Los Anđeles, 2. januar 1961) američki je nezavisni filmski režiser, scenarista i producent. Smatra se jednim od važnijih predstavnika Novog kvir filma, filmskog pravca koji je nastao devedestih i koji je pod uticajem kvir teorije na radikalan način ekranizovao LGBT teme.[1]
Hejnsova filmska ostvarenja su utemeljena na postmodernističkoj ideji o identitetu, po kojoj identitet nije nešto urođeno i fiksno, već društveno konstruisano, fluidno i promenljivo. Za glavne protagoniste često uzima likove sa margine, koji su zbog subverzivnih i seksualnih identiteta pozicionirani u suprotnosti prema prihvaćenim društvenim normama. Hejns kao režiser često teži formalnom eksperimentisanju, traganju za novim narativnim strategijama i težnji da se film publici predstavi kao artificijalni medijum. Tako u filmu Superzvezda koristi barbike umesto glumaca, dok u filmu Nisam tu sedam različitih glumaca tumači personu Boba Dilana. Sa stanovišta stila, Hejns preferira formalizam umesto naturalizma, poigravajući se i presmišljavajući kinematografske stilove, poput dokumentarnog stila u Otrovu i Plišanom rudniku zlata, pastiša zasnovanog na melodramama Daglasa Serka u filmu Daleko od raja, referenciranja brojnih umetničkih filmova šezdesetih godina u ostvarenju Nisam tu ili oblikovanje filmske fotografije na osnovu fotografija Njujorka iz pedesetih u filmu Kerol. Pošto u filmovima apostrofira kompleksne društveno-političke teme poput homofobije, mizoginije i rasizma, Hejns je o političkoj dimenziji svoje umetnosti izjavio je da mu je prvenstvena namera, kada tematizuje neki problem, da izazove saosećanje prema osobama koje su pogođene ovim problemom, umesto da ponudi jednodimenizionalno rešenje.[2]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Filmska karijera[uredi | uredi izvor]
Privukao je pažnju eksperimentalnim kratkim filmom Superzvezda: priča o Karen Karpetner (Superstar: The Karen Carpenter Story), koji dramatizuje uz pomoć barbi lutaka umesto glumaca tragični život pevačice Karen Karpetner. Pošto Hejns nije obezbedio odgovarajuća autorska prava na korišćenje Karpenterine muzike, tužio ga je Ričard Karpetner, njen brat i drugi član grupe, koji je u filmu predstavljen u negativnom kontekstu. Sud je zabranio distribuciju filma, a do današnjeg dana nije dozvoljena njegova distribucija. Piratska verzija se povremeno pojavljuje na sajtu jutjub.[3][4]
Njegov prvi dugomotretražni film Otrov (Poison) prikazan je 1991. Sastoji se od tri stilski različita segmenta, od kojih je jedan zasnovan na prozi Žana Ženea. U njima se na provokativan i subverzivan način preispituju različiti društveni fenomeni. Otrov je nagrađen nagradom žirija na Sandens festivalu. Njegov drugi dugometražni film Utočište (Safe) prikazan je 1995. U njemu je na simboličan način predstavljen portret žene obolelele od alergije na zagađenje. Ovo je ujedno jedan od prvih filmova u kojima je glumica Džulijana Mur odigrala glavnu ulogu. Sledeći film Plišani rudnik zlata (Velvet Goldmine) prikazan je 1998. U pitanju je svojevrsni omaž glam rok eri sedamdestih i zasnovan je na životima i mitologiji Dejvida Bouvija, Igija Popa i Lu Rida. Nagrađen je specijalnom nagradom žirija za umetnički doprinos na Kanskom festivalu.
Nove pohvale filmskih kritičara stekao je filmom Daleko od raja (Far from Heaven) iz 2002. Hejns ga je snimio kao pastiš holivudskih melodrama Daglasa Serka iz pedestih godina 20. veka. U njemu se prikazuje raspad naizled savršenog života domaćice iz Konektikata (Džulijana Mur), nakon što saznaje da joj je muž homoseksualac (Denis Kvejd) i nakon što se zaljubljuje u afroamerikanca (Denis Hejsbert). Daleko od raja je osvojio četiri nominacije za Oskara uključujući i nominaciju za najbolji scenario koja je pripala Hejnsu. Njegov peti dugometražni film Nisam tu (I'm Not There) prikazan je 2007. Ovaj nelinearni biografski film prikazuje različita lica Boba Dilana kroz sedam fikcionalnih likova. Kritičari su ga dočekali pohvalama i bio je nominovan za oskara u kategoriji najbolja glumica u sporednoj ulozi (Kejt Blančet). Sledeći uspeh ostvario je na televiziji, kada je režirao mini serriju Mildred Pirs (Mildred Pierce) u produkciji kablovskog kanala Ejč-Bi-Ou. Serija je bila nominovana za 21 Emi, osvojivši 5 nagrada.
Hejns se vratio na veliko platno 2015, kada je režirao film Kerol (Carol). Ovo je njegov prvi film za koji nije napisao scenario. Kerol je adaptacija romana Cena soli Patriše Hajsmit. Radnja se odigrava pedestih godina 20. veka i prati ljubavnu romansu između dve žene. Film je bio nominovan za šest Oskara, pet zlatnih globusa i 9 BAFTA nagrada.
Trenutno radi na režiji filmske adaptacije romana Brajana Selznika, kao i na biografskom filmu o životu pevačice Pegi Li.
Filmografija[uredi | uredi izvor]
| Filmovi koje je režirao Tod Hejns | ||||
| Godina | Srpski naziv | Izvorni naziv | Napomene | |
|---|---|---|---|---|
| 1987. | Superzvezda: priča o Karen Karpetner | Superstar: The Karen Carpenter Story | kratkometražni film | |
| 1991. | Otrov | Poison | ||
| 1995. | Utočište | Safe | ||
| 1998. | Plišani rudnik zlata | Velvet Goldmine | ||
| 2002. | Daleko od raja | Far from Heaven | ||
| 2007. | Nisam tu | I'm Not There | ||
| 2011. | Mildred Pirs | Mildred Pierce | Mini-serija iz pet epizoda | |
| 2015. | Kerol | Carol | ||
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Todd Haynes”. The New York Times Company. Pristupljeno 15. 9. 2016.
- ^ Profil na sajtu Mubi, (Pristupljno: 15. septembar 2016)
- ^ Turner, Kyle (24. 11. 2015). „The Films of Todd Haynes: Performance, Desire, and Identity”. The Film Stage. Pristupljeno 15. 9. 2016.
- ^ Matheson, Whitney (4. 2. 2013). „Today in history: Karen Carpenter died 30 years ago”. USA Today. Pristupljeno 15. 9. 2016.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Akademske | |
| Umetničke | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
