Tončka Čeč Olga

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
tončka čeč
Tončka Čeč Olga
Lični podaci
Datum rođenja(1898-05-10)10. maj 1898.
Mesto rođenjaKlek, kod Trbovlja, Austrougarska
Datum smrti3. novembar 1943.(1943-11-03) (45 god.)
Mesto smrtiAušvic, Treći rajh
Profesijaslužbenica
Delovanje
Član KPJ od1920.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
Heroj
Narodni heroj od21. jula 1953.

Antonija Tončka Čeč Olga (Klek, kod Trbovlja, 10. maj 1898 — Aušvic, 3. novembar 1943) bila je učesnica Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođena je 10. maja 1896. u selu Klek, kod Trbovlja. Njen otac Anton bio je rudar, koji je imao malo zemlje. U Trbovlju je završila osnovnu školu, a potom i daktilografski kurs, što je u to vreme za devojku iz radničke porodice predstavljalo znatno obrazovanje. Kao daktilograf radila je u raznim uredima. Godine 1920. bila je učesnik štrajka u rudniku uglja Trbovlje, a iste godine primljena je i u Komunističku partiju Jugoslavije (KPJ). Nakon zabrane rada KP Jugoslavije, 1921. bila je hapšena i progonjena od policije, zbog čega se kasnije preselila u Ljubljanu, gde je radila u revolucionarnim sindikatima kao službenik, a političku delatnost razvijala je među ženama.[1]

Kao uspešan politički radnik postala je član Pokrajinskog komiteta KP za Sloveniju, ali kako je kao komunist bila komitovana kod policije i vlasti, odlukom rukovodstva KPJ je 1927. upućena u Sovjetski Savez, radi daljeg školovanja. Nakon završetka studija na Komunističkom univerzitetu nacionalih manjina Zapada, radila je u sovjetskim sindikatima i političkim forumima. Tokom boravka u SSSR, udala se za jednog jugoslovenskog političkog emigranta, rodom iz Karlovca, koji je kasnije otišao u Španiju, gde se u redovima Internacionalnih brigada borio na strani Španske republike u građanskom ratu, ali je poginuo.[1]

U Kraljevinu Jugoslaviju vratila se 1937. i odmah se aktivno uključila u politički život, nastavljajući sa revolucionarnim radom. Aktivno je radila na omasovljenju organizacija tada formirane Komunističke partije Slovenije. Kao poznata komunistkinja, za koju je policija znala da je boravila u Sovjetskom Savezu, hapšena je i osuđivana, ali je uvek nastavljala sa partijskim radom. Jedno vreme je partijski delovala u rudarskim centrima u Trboljvu, Hrastniku, i Zagorju, a posle je prešla u Celje, gde je najpre bila član Sreskog, a potom i Okružnog komiteta. Kako joj je 1940. zapretila nova opasnost od hapšenja i internacije u logor Bileća, prešla je u ilegalnost. Tokom iste godine prebačena je na politički rad u Trbovlje. Uhapšena je početkom marta 1941, ali je puštena iz zatvora nakon izbijanja vojnog puča i masovnih antifašističkih demonstracija.[1]

Nakon napada Nemačke na Sovjetski Savez, 22. juna 1941. i masovnih hapšenja svih poznatih komunista i antifašista, ponovo je prešla u ilegalnost. U toku leta 1941. bila je borac u Revirskoj partizanskoj četi, formiranoj od rudara iz Trbovlja, ali je u jesen iste odine prebačena na partijski rada, gde je preuzela dužnost sekretara jedog Rejonskog komiteta u Zagorju. Početkom 1942. upućena je na dužnost sekretara Okružnog komiteta KPS za Kozjansko. Ovo područje severno od Save, između Sotle i Savinje, imalo je nešto industrijskih radnika i rudara, dok su sela u unutrašnjosti bila dosta zaostala.[1] Kako je u ovom području Narodnooslobodilački pokret, u odnosu na ostala područja Slovenije, bio u priličnom zaostatku, njen zadatak je bio da ga omasovi i proširi. Uz njeno učešće i zalaganje, od partizana koji su početkom maja 1942. iz Prvog štajerskog bataljona upućeni u Kozjansko i novih boraca, formirana je Kozjanska partizanska četa, koja je izvršila više uspešnih akcija.[2]

Tončka Čeč (prva s desna) sa zarobljenim partizanima u Celju novembra 1942.

Uslovi za borbu su bili veoma teški, pošto je okupator sprovodio teror i kontrolisao teritoriju. Olga je kao iskusna ilegalka, uspevala da izbegne poterama, koje su bile česte. Dana 28. avgusta 1942. zakazala je sastanak Okružnog komiteta u kome su, pored partizana i ilegalaca, bili i neki meštani. Sastanak je trebalo da se održi kod jedne usamljene kapelice, u blizini sela Toplovo, iznad Sevnice, ali je nnjmačka policija saznala za mesto i vreme održavanja sastanka i opkolila ceo kraj. Dva člana komiteta su poginula, jednog su pripadnici 72. rezervnog nemačkog policijskog bataljona zarobili, a Tončka Čeč je ranjena i uhapšena.[2]

Kako je bila ranjena, Nemci su je lečili u bolnici u Celju, sa nadom da će je zbog „njihove brige” privoliti na saradnju. Nakon oporavka, prebačena je iz bolnice u zatvor, gde je isleđivana i mučena, ali tokom istrage nije odala nikog od svojih saradnika. Kada su nakon borbe na planini Dorovlje, 7. novembra 1942. Nemci ubili 17 partizana, a 7 zarobili, pred zatvorom su izložili mrtve, a zarobljenicima su prikačili na grudi natpise sa pogrdnim nazivima. Zarobljenim partizanima priključili su tada i Tončku Čeč, koju su izubijanu i okrvavljenum prislonili uza zid i stavili joj preko grudi tablu sa natpisom — Ja sam drolja i ubica, Antonija Čeč. Uprkos batinama koje je pretrpela, ona je klicala Narodnooslobodilačkom pokretu. Tada je sačinjeno nekoliko fotografija mrtvih i zarobljenih partizana, koje su sačuvane i kasnije postale simbol otpora fašizmu.[2]

Nakon duge istrage u celjskom zatvoru, Antonija Čeč je prebačena u koncentracioni logor „Aušvic“, koji se nalazio na okupiranoj teritoriji Poljske. U ovom logoru je 3. novembra 1943. ugušena u gasnoj komori.[2]

Ukazom predsednika FNR Jugoslavije Josipa Broza Tita 21. jula 1953. proglašena je za narodnog heroja.[2]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g Narodni heroji 1 1982, str. 150.
  2. ^ a b v g d Narodni heroji 1 1982, str. 151.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Тончка_Чеч_Олга&oldid=27556873”