Festos

Festos (grč. Φαιστός) je arheološki lokalitet na Kritu, u oblasti Kamilari, 62 km južno od glavnog grada Krita, Herakliona, a nedaleko od Matale, na brdu Kastri, oko 4 km udaljen od Libijskog mora.

Jedan je od najznačajnijih nalaziša minojske kulture, čijim se centrom smatra Knosos. Prva naselja potiču iz perioda neolita, oko 4000. p. n. e. Razoren je zemljotresom tokom kasnog bronzanog doba. Smatra se da je palata krajem ovog doba obnovljena.

Prvim arheološkim iskopavanjima rukovodili su Frederiko Halber (ital. Federico Halbherr) i Luiđi Pernier (ital. Luigi Pernier) iz Italije. Itraživanja su nastavljena 1950—1971. a vodio ih je Doro Levi ( Doro Levi).

Na lokalitetu su pronađena artefakta sa Linear A pismom. Najčuveniji nalaz sa ovog lokaliteta je Disk iz Festosa (otkriven 1908), koji se datuje u period između 1950. p. n. e. i 1400. p. n. e. sa čuvenim hijeroglifskim natpisom.

U Festosu su otkriveni ostaci palate koja se može pratiti kroz nekoliko kulturnih slojeva. Stara palata je izgrađena u 1. fazi palata (protopalatnom periodu po Evansu) i usled zemljotresa je dva puta razarana i ponovo podizana.

Otrkivena keramika pripada Srednjominojskom i Kasnominojskom periodu.

Kamares vaze[uredi | uredi izvor]

U kritskom vaznom slikarstvu razlikuju se dva stila:

Kamares
Palatni (dvorski) stil

Kamares stil je naziv dobio po Kamares pećini u kojoj su vaze otkrivene, nedaleko od Festosa i predstavlja originalni arheološki dokument kritske kulture. Vaze ovog stila se datuju u razdoblje starih palata srednje minojskog perioda (2000—1700. godina p. n. e.) Ove vaze predstavljaju i značajan trgovački proizvod koji je prenošen i u Egipat, na Siciliju i Maltu.

Oblici koje poznaje ovaj stil su male šolje, zdele, vrčevi, kljunasti pehari, krateri i pitosi. Vaze su bogate polihromije i ornamentike. Osnovne boje su crna, crvena i bela, nešto ređe oker, plava i svetlomrka. Nema akvarelskih preliva i mešanja tonova.