Hasan Brkić

hasan brkić
Hasan Brkić
Lični podaci
Datum rođenja	(1913-07-16)16. jul 1913.
Mesto rođenja	Livno, Austrougarska
Datum smrti	14. jun 1965.(1965-06-14) (51 god.)
Mesto smrti	Sarajevo, SR Bosna i Hercegovina, SFR Jugoslavija
Profesija	pravnik
Delovanje
Član KPJ od	1933.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije
Čin	pukovnik u rezervi
Predsednik Izvršnog veća SR Bosne i Hercegovine
Period	1963 — 1965.
Prethodnik	Osman Karabegović
Naslednik	Rudi Kolak
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.
Odlikovanja

Hasan Brkić Aco (Livno, 16. jul 1913 — Sarajevo, 14. jun 1965), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije i SR Bosne i Hercegovine i narodni heroj Jugoslavije. Od 1963. do 1965. godine obavljao je funkciju predsednika Izvršnog veća Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine.

Biografija

Rođen je 16. jula 1913. godine u Livnu. Osnovnu školu je završio u Livnu, a gimnaziju je pohađao u Bihaću, Banjoj Luci i Sarajevu. Potom je studirao na Pravnom fakultetu u Beogradu, gde je diplomirao 1937. godine.

Još kao gimnazijalac pristupio je omladinskom revolucionarnom pokretu i postao član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ). Za vreme studija u Beogradu, isticao se u vodećim krugovima revolucionarnog studentskog pokreta. U članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) primljen je 1933. godine. Kao predstavnik Beogradskog univerziteta, učestvovao je 1936. godine u Pragu, zajedno sa Ivom Lolom Ribarom i Veljkom Vlahovićem, na kongresu Svetske federacije studenata. Zbog revolucionarne aktivnosti, tokom studije, više puta je privođen i maltretiran od policije.

Posle završetka studija, 1937. godine, došao je u Sarajevo i zaposlio se kao činovnik u „Agrarnoj banci“. Odmah po dolasku u Sarajevo stupio je u vezu sa partijskom organizacijom i uključio se u njen rad. Zbog političkog rada, bio je otpušten iz službe, pa je izvesno vreme radio u gradskoj opštini, a potom, kao advokatski pripravnik. Od početka 1938. godine, sa grupom opunomoćenika Centralnog komiteta KPJ, radio je na razvoju i konsolidaciji partijskih organizacija u Bosni i Hercegovini i bio učesnik Četvrte Pokrajinske konferencije KPJ za Bosnu i Hercegovinu, održane u Mostaru 1938. godine. Godine 1940, izabran je za sekretara Okružnog komiteta KPJ za Sarajevo.

Po izbijanju Aprilskog rata, 1941. godine, bio je mobilisan i kapitulacija Jugoslovenske kraljevske vojske, ga je zatekla u Sinju. Odatle se vratio u rodno mesto, gde je učestvovao u radu mesne partijske organizacije, a potom se vratio u Sarajevo i odmah uključio u rad na pripremi oružanog ustanka u Bosni i Hercegovini. Bio je jedan od učesnika sednice Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu, održane 13. jula, na kojoj je razmatrana odluka CK KPJ o početku oružanog ustanka. Na ovoj sednici primio je dužnost komandanta Štaba partizanskih odreda sarajevske oblasti i učestvovao u stvaranju prvih partizanskih odreda — Romanijskog, Kalinovičkog i Odreda „Zvijezda“.

Tokom Narodnooslobodilačke borbe obavljao je mnoge odgovorne dužnosti u Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije:

• političkog komesara Partizanskog odreda „Zvijezda“,
• zamenika političkog komesara Šeste proleterske istočnobosanske udarne brigade,
• političkog komesara 27. istočnobosanske divizije,

Bio je većnik Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) i od novembra 1943. do 1945. sekretar Zemaljskog antifašističkog veća narodnog oslobođenja Bosne i Hercegovine (ZAVNOBiH). Tokom rata je izabran u članstvo Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu i bio sekretara Okružnog komiteta KPJ za istočnu Bosnu.

Iako se tokom čitavog rata nalazio na viskom vojnim funkcijama, i pored toga je često učestvovao u direktnoj bori s neprijateljem. Posebno se istakao - u osvajanju ustaškog uporišta na Han Pogledu, u blizini Han Pijeska, kod Vlasenice, kada se sa grupom mitraljezaca provukao između straža do glavnog utvrđenja; u diverziji na pruzi Vareš-Breza kod Pajtovog Hana; u borbi s jakim nemačkim snagama tokom Druge ofanzive; u borbi s četnicima, kada je sa Perom Kosorićem, narodnim herojem, i grupom boraca, posle napornog marša po snežnoj vejavici iznenadio četnike i potpuno ih razbio.

Posle oslobođenja Jugoslavije obavljao je odgovorne dužnosti u republici i federaciji. Bio je ministar u prvoj Vladi Narodne Republike Bosne i Hercegovine, državni sekretar narodne privrede i državni podsekretar za inostrane poslove u Vladi FNRJ. Od 1958. do 1961. bio je sekretar za industriju Saveznog izvršnog veća (SIV), od 1961. do 1963. potpredsednik Izvršnog veća NR BiH, a od 1963. do smrti predsednik Izvršnog veća Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine.

Uporedo sa odgovornim državnim funkcijama, obavljao je i visoke partijske funkcije — bio je član Politbiroa Centralnog komiteta Komunističke partije Bosne i Hercegovine; član Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije, od 1952. i član Izvršnog komiteta Centralnog komiteta Saveza komunista Bosne i Hercegovine, od 1965. godine. Imao je čin rezervnog pukovnika Jugoslovenske narodne armije (JNA).

Umro je 14. jun 1965. godine u Sarajevu i sahranjen je na groblju „Lav“. Bavio se problematikom ekonomske politike i iz te oblasti je objavio više članaka u časopisima „Naša stvarnost“, „Pogled“ i dr. Godine 1967, izašla je knjiga „U matici života“, sa izborom njegovih radova, koje su uredili i pripremili za štampu — Milan Knežević i Uglješa Danilović.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.

Vidi još

• Vlada Hasana Brkića

Literatura

• E. Redžić „Hasan Brkić u svom vremenu“. Prilozi Instituta za istoriju Sarajevo 1968, 4.
• Vojna enciklopedija (knjiga druga), Beograd 1971. godina.
• Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975. 
• Tekst Nusreta Šehića, stručnog savetnols Instituta za istoriju u Sarajevo u Enciklopediji Jugoslavije JLZ Zagreb 1982.