Apostolci

Apostolici ili Apostolska braća su pritalice učenja Gerharda Sagalela, koji je živeo u Parmi (Italija) u periodu između 1240. i 1300. godine. Čitavih stotinu godina, ranije drugima a potom i njemu, primer i uzor bio je Franjo Asiški koji se odrekao svih svojih porodičnih dobara. Isto je uradio i Sagalelo. U početku ga nisu prihvatali u franjevačkom redu, pa je oko 1260. sam počeo da pripoveda svoje učenje o hrišćanskoj veri.

Ideje

Ideal Gerharda Sagelela bilo je „siromaško hrišćanstvo“ koje svom silinom izvire iz Svetog pisma. Veliki uticaj izvršio je na njega i poznati Đoakino da Fjore, veliki teolog i mistik koji će mnogim „jeretičkim“ pokretima postati inspirator razmišljanja o tome kakva bi trebalo biti Hristova crkva na zemlji. I oko njega se počela okupljati pozamašna grupa pristalica. On, međutim, nije želio da stane na čelo pokreta, ali se pokret ubrzo proširio širom Italije, Austrije, Francuske, Nemačke pa čak i Engleske.

Osnovni organizacioni princip bio je povezivanje u jake komune koje bi posedovale zemlju čitavog naselja i, kolektivno je obrađujući, stvarale potrebna mesta za život, koja su nazivali credenze, nekom vrstom osiguranja .

Kao i franjevci, i apostolici su praktikovali skroman život, na granici siromaštva. Veru su pripovedali javno, na pijacama, trgovima, ulicama kao i u crkvama koje su im ustupali sveštenici rimokatoličke crkve koji su pokazivali simpatije prema apostilicima. Za razliku od franjevaca, bili su protivnici ma kakvih izdataka stanovništva u korist rimokatoličke crkve, ukratko – energično su se opirali ubiranju dećime – desetine u korist crkve. Bili su i protiv svake svetovne vlasti rimokatoličke crkve, za koju su držali da se nepovratno isprofanisala. Krštavali su samo odrasle, bili protiv svake kletve i molili se u samoći. Poznata je njihova izrečica „Bolje je moliti se u sebi bez glasa, nego moliti se formalno a glasno.“

Aktivnosti

Učenju Gerharda Segalela posebno su bile privržene žene. Između sebe one su se nazivale sestrama. Oko samog Segalela plele su se brojne legende koje o njemu i njegovim pristalicama postoje i u sadašnjoj literaturi. Apostolci su posebnu pažnju posvećivali propovedima koje su upućivali omladini. Godine 1280. dolazi do velike pobune naroda u gradu Ređo Emilija, uperene protiv klera koji je uporno ubirao desetinu. Apostolci i Segalelo su okrivljeni na prvom mestu. Konačno, fra Gerhard je uhapšen i priveden episkopu Parme, velečasnom Obiciju Sanvitali. U početku je Sanvitali držao zarobljenika u jednoj ćeliji episkopskog dvora u Parmi, a nakon nekog vremena dozvolio mu je da se slobodno kreće u okvirima episkopskog dvora. Kasnije je i sam episkop pokazao interes da se upusti u razgovor sa ovim „jeretikom“. Brzo je stekao utisak da se radi o bezazlenom zanesenjaku koji je čak podsećao na zabavljače kakve su imali vladari srednjeg veka, takozvane đulare.

Progon apostolaca

Episkopovo mišljenje, međutim, nisu delili ostali u strukturama crkve, te su i dalje stezali obruč oko apostolaca. Tako je 1285. godine, po odluci pape Honorija V (1285-1287), svim apostolicima naređeno da promene odore (pepeljastu kapuljaču i beli ogrtač) i uđu u redovne i priznate crkvene redove. Mali broj je prihvatio papinu naredbu. Ostali su proterani iz crkve i iz Parme. Već 1290. Godine zabeleženi su prvi slučajevi spaljivanja na lomačama živih pripadnika ove sekte. Radilo se o dva muškarca i dve žene. Ovakva praksa postajala je sve češća i masovnija. 18. juna 1300. godine spaljen je i sam Gerthard Segalelo.

Izvori

• Inkvizicija - Petar Leposavić (85)