Википедија:Stilski priručnik/Osnove pravopisa srpskog jezika/Veliko i malo slovo

Osnove srpskog pravopisa

Velikim početnim slovima pišu se:

lična imena: Aleksandar, Dušan, Jovan, Nemanja, Uroš, Ana, Jovana, Milica, Nataša, Tatjana;

prezimena: Anić, Daničić, Đorđić, Jovanić, Marić, Nenadović, Nikolin, Petrović, Savin, Crnjanski, Čubrilo, Džuverović, Šakota;

ustaljeni nadimci i imena odmila: Aca, Dule, Neša, Sale, Nata, Tanja, Braca, Gile, Žuća, Zele, Kule, Mićko, Svileni, Crni, Šilja, Beba, Žuta, Cakana, Car;

osobena zvanja koja se vezuju za određene istorijske ličnosti i samostalno upotrebljena, kao zamena isključivo za ta konkretna imena: Vožd (Karađorđe), Duče (Musolini), Firer (Hitler), Kaudiljo (Franko).

dodaci uz imena (ustaljeni atributi, titule i sl.) koji su sastavni dio imena ili se upotrebljavaju umesto njega: Dušan Silni, Uroš Nejaki, Ivan Grozni, Petar Veliki, Pipin Mali, Petar Prvi, Jovan Jovanović Zmaj, Mika Alas, Henrih Osmi (/Henrih VIII), Plinije Stariji, Plinije Mlađi, Sulejman Veličanstveni, Jovan Krstitelj, Konstantin Solunski, Vasilije Ostroški, Ričard Lavlje Srce (/Lavljeg Srca), Don Žuan (ali u opštem značenju donžuan 'zavodnik'), Hajduk Veljko, Hadži Ruvim, Prota Mateja Nenadović, Dima Otac i Dima Sin;

Atribut sveti uz imena svetaca, kao i blaženi, hazreti, po pravilu su sastavni i neispustivi dio imena: Sveti Petar, Sveti Luka, Sveti Nikola, Sveti Sava, Sveti Simeon Mirotočivi, Sveta braća Ćirilo i Metodije (/Sveta braća, Sveta solunska braća, Solunska braća), Sveti kralj Milutin, Blaženi Jerolim, Hazreti Alija, Hazreti Fatima i sl.

imena iz umetničkih dela (npr. iz književnosti i filmova), 'simbolička' imena ličnosti iz javnog delovanja i sl.: Božić Bata, Deda Mraz, Crvenkapa, Baš-Čelik, Sneško Belić, Paja Patak, Ružno Pače, Pipi Duga Čarapa, Duško Dugouško, Majka Jevrosima, Majka Jugovića, Kosovka Devojka, Starina Novak, Stari Vujadin, Sestra Batrićeva, Svat Crnogorac (iz „Gorskog vijenca“), Kir Janja, Fra Brne (iz Matavuljevog istoimenog romana), Milić Barjaktar, Musa Dženeral, Majka Hrabrost, Gvozdena Ledi i sl.

indijanska simbolička imena: Crveni Oblak, Orlovo Pero, Crna Noga, Ludi Konj, Bik koji Sedi (bolje, u duhu srp. jez Sedeći Bik).

imena božanstava i mitoloških bića: Apolon, Atina, Afrodita, Dajbog, Dijana, Zevs, Jupiter, Mars, Perun, Polifem, Hera, Vesna, Ravijojla (vila), Pegaz (krilati konj), Kiklop (mitol. div, npr. u Odiseji, ali kiklop u opštem značenju 'div'), Lucifer, Mefisto, Satana.

nazivi božanstava u jednobožačkim (monoteističkim) religijama: Bog, Jehova, Alah, Šiva. Tako se pišu i ustaljene zamene za Boga odnosno Hrista — Gospod, Svevišnji, Svemogući, Spasitelj, Bog Otac (up. i: u ime Oca i Sina), kao i Bogorodica, Bogomati, Gospa za Hristovu majku;

ustaljena i posebno nadenuta imena životinja: Alat, Vranac, Jabučilo, Šarac, Zelenko, Čilaš, Vihor, Jablan, Rudonja, Šarulja, Murga.

imena nebeskih tela i sazvežđa: Venera, Danica, Zornjača, S(j)evernjača, Zemlja, M(j)esec, Sunce, Zodijak, Bik, Lav, Veliki medv(j)ed, Mala kola, Kumova slama, Halejeva kometa (druga reč malim slovom);

imena naroda odnosno državljana i pojedinih njihovih pripadnika, nacionalnih manjina i etničkih grupa i žiteljska imena (imena stanovnika gradova, sela, oblasti i kontinenata:
- imena naroda odnosno državljana: Bugarin — Bugari, Bugarka, Irac — Irci, Irkinja, Srbin — Srbi, Srpkinja, Srpče, Lužički Srbin — Lužički Srbi; tako i Zemljanin, Marsovac, Liliputanac;
- imena etničkih grupa, nacionalnih manjina i sl.: Arapin — Arapi, Arapkinja, Arapče, Arapčad, Sloven — Sloveni, Stari Sloveni, Prasloveni, Južni Sloveni, Goti, Zapadni Goti, Sefard — Sefardi, Bunjevac — Bunjevci, Rom — Romi, Romkinja, Vlah — Vlasi (ali — vlasi u značenju srednjovekovnog socijalnog sloja 'stočari'), Lužički Srbi, Galipoljski Srbi, Gradišćanski Hrvati;
- žiteljska imena kontinenata, država, oblasti, gradova i dr. (i u jednini i u množini): Beograđanin, Beograđani, Beograđanka, Banjalučanin, Banjalučani, Banjalučanka, Podgoričanin, Krajišnik, Moravac, Šumadinac, Pivljanin, Resavac, Evropljanin, Australijanac, Hispanoamerikanac;

Vidi još[uredi | uredi izvor]