Muslimanska osvajanja
Muslimanska osvajanja (arap. الغزوات, el-Gazavat ili الفتوحات الإسلامية, el-Fatuhat el-Islamija) takođe poznata i kao Islamska osvajanja ili Arapska osvajanja,[1] je naziv koji u svom tradicionalnom smislu podrazumijevaju niz oružanih sukoba, odnosno osvajačkih pohoda koje je arapska muslimanska država, kasnije poznata kao Kalifat, preduzela od svog nastanka 620-ih do oko 750. godine, a koji su rezultirali osvajanjem celog Bliskog istoka, Severne Afrike, te delova Centralne i južne Azije, odnosno Kavkaza i južne Evrope. Muslimanska osvajanja su za posedicu imala naglo širenje islama i njegovo pretvaranje u jednu od najvećih svetskih religija, odnosno širenje arapskog jezika, pisma i kulture kao i stvaranje jednog od najvećih carstava u istoriji sveta, od koga je nastao današnji islamski svet. Muslimanska osvajanja se obično dele na ona za života proroka Muhameda (do 632), koja su uključivala Arabijsko poluostrvo; ona za vreme prva četiri kalifa, odnosno Rašidunskog Kalifata (632—661) kada su osvojeni Levant, Persija, Egipat, Jermenija i Kipar; zatim osvajanja za vreme Omejadskog Kalifata kada su osvojeni Severna Afrika, najveći deo Iberijskog poluostrva, današnjeg Avganistana i Pakistana, kao i delovi Kavkaza i Centralne Azije. Carstvo stvoreno muslimanskim osvajanjima se raspalo kada je zbačena dinastija Omejada, a na mesto kalifa došla Abasidska dinastija, čiju su vlast, pak preživeli Omejadi uspešno osporili osnovavši suparničku državu poznatu kao Kordopski Kalifat. Tada su prestala muslimanska osvajanja u užem/tradicionalnom smislu reči, iako su kasnije stvorene muslimanske države nastavile u sedećim vekovima sa pripajnjem teritorija ne-muslimanskih država i tako širitle islam, pri čemu se posebno istaklo Osmansko carstvo na zapadu i Mogulsko carstvo na istoku.
Hronologija[uredi | uredi izvor]
Ubrzo nakon smrti proroka Muhameda 632. godine, arapska vojska brzo osvaja Egipat, kao i veliki deo ostatka Rimskog carstva na istoku Afrike. Hrišćani su ih ispočetka prihvatili, verujući da će njihova vladavina biti bolja od carigradske.[2]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Martin Sicker (2000), The Islamic World in Ascendancy: From the Arab Conquests to the Siege of Vienna, 'Praeger.
- ^ Kembridžova ilustrovana istorija religije (pp. 240-241), Stylos. . Novi Sad. 2006. ISBN 978-86-7473-281-6.