Berkovići
Berkovići | |
|---|---|
 Pogled na Berkoviće | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Opština | Berkovići |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  230 (RZS) 247 (AGS) |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 05′ 41″ S; 18° 09′ 52″ I / 43.094722° S; 18.164456° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
  Berkovići Berkovići na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 88363 |
| Pozivni broj | 059 |
| Veb-sajt | www |
Berkovići su naseljeno mjesto i sjedište istoimene opštine u Republici Srpskoj, BiH.
Na popisu stanovništva 2013. godine, Berkovići su prema podacima Republičkog zavoda za statistiku Republike Srpske imali 230 stanovnika[1], a prema podacima Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine 247 stanovnika.[2]
Geografija[uredi | uredi izvor]
Najveći vrh Parič je strateški pogodan za prenos telekomunikacijskih signala. Na klimu Berkovića utiče blizina mora, reljef, izloženost cirkulacijama vazduha, geološki sastav, tako da se mješaju sredozemna i umjereno-kontinentalna klima gdje su zime blage, a ljetne žege ublažava stalno strujanje vazduha. Za ove prostore su karakteristični vjetrovi bura i jugo.
U Potkomu se nalazi pećina Ratkovača. Pećina nije arheološki istražena sem jednog dijela od strane mještana. Ispitani dio (oko 2 kilometra) je isprepletan podzemnim hodnicima, dvoranama, pećinskim jezerima koji su bogato ukrašeni pećinskim nakitom. Postoje indicije da je pećina bila naseljena u prošlosti ili je služila kao sklonište.
Neposredno pored pećine se nalazi vodopad rijeke Opačice visine preko 150 metara. Iznad naselja Hatelji u strmim liticama se nalazi tzv. Sunićka pećina dužine svega 300 metara. Na samoj granici sa opštinom Stolac, u Dolu, iz lomljenog krečnjaka izvire rijeka Bregava. Nadmorska visina vrela iznosi 120 metara. Za vrijeme maksimalnog vodostaja bojenjem vode u ponorima Fatničkog polja utvrđena je veza sa izvorima Trebišnjice i Bregave. Pored vrela Bregave nalazi se put Bileća – Berkovići – Stolac.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Berkovići sa svojom okolinom obiluju nizom značajnih kulturno-istorijskih spomenika. Čitavo područje je arheološki slabo istraženo.
Na vrhu Straževica (1.050 metara) koji se uzdiže iznad Dabarskog polja, jedna od tri sestre po imenu Straževica izgradila je sebi crkvu o kojoj se do danas ispredaju zagonetne priče. Prema narodnom predanju na tom mjestu danas se nalaze ostaci temelja u kojima je zatrpano zlato. U mjestu Potkom nalaze se ostaci Crkve svetog Ilije koji potiču iz 14. ili 15. vijeka. Ktitori ove crkve su bili plemićka porodica Pićevići. Crkva je porušena poslije dolaska Turaka od 1480. do 1490. godine. Sačuvani su samo temeljni zidovi do 55 cm visine. I crkva sv. Trojice na Gorici predstavlja svojevrstan kulturno-istorijski spomenik. Postoje još crkve na Trusini i u Ljutom Dolu.
Kod Berkovića se nalazi stari grad Koštun (od lat. Kostrum-logor), koji datira iz ranog srednjeg vijeka, građen je najkasnije u 10. vijeku. Grad je imao 6 kula i okolo vertikalni zid koji je još uočljiv. U opštini se takođe nalaze nekropole stećaka. Neke od većih se nalaze u Dabrici (Crkvine), Hateljima, Predolju, Potkomu, Ljubljanici, Dolu, Koritniku, Bračićima, Blacima, Ljutom Dolu, Suzini. U samom centru Berkovića nalazi se spomenik palim borcima i spomen-biste narodnih heroja Save Belovića i Danila Soldatića. Predsednik Republike Makedonije Boris Trajkovski poginuo je u vazduhoplovnoj nesreći iznad Berkovića 2004. godine.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
| Sastav stanovništva – naselje Berkovići | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[3] | 1991.[4] | 1981.[5] | 1971.[6] | 1961. | |||
| Ukupno | 240 (100,0%) | 159 (100,0%) | 651 (100,0%) | 749 (100,0%) | 747 (100,0%) | ||
| Srbi | 238 (99,17%) | 147 (92,45%) | 611 (93,86%) | 744 (99,33%) | 738 (98,80%) | ||
| Hrvati | 2 (0,833%) | – | 1 (0,154%) | 1 (0,134%) | 4 (0,535%) | ||
| Ostali | – | 8 (5,031%) | 2 (0,307%) | 2 (0,267%) | – | ||
| Bošnjaci | – | 4 (2,516%)1 | 4 (0,614%)1 | – | 4 (0,535%)1 | ||
| Jugosloveni | – | – | 33 (5,069%) | – | – | ||
| Crnogorci | – | – | – | 1 (0,134%) | – | ||
| Makedonci | – | – | – | 1 (0,134%) | – | ||
| Slovenci | – | – | – | – | 1 (0,134%) | ||
- 1 Na popisima od 1971. do 1991. Bošnjaci su popisivani uglavnom kao Muslimani.
Nacionalni sastav stanovništva mjesne zajednice Berkovići, 1991.[uredi | uredi izvor]
Apsolutna etnička većina[uredi | uredi izvor]
| naseljeno mjesto | ukupno | Srbi | Muslimani | Hrvati | Jugosloveni | ostali |
| Berkovići | 1.521 | 1.483 | 16 | 1 | 19 | 2 |
| ukupno | 1.521 | 1.483 | 16 | 1 | 19 | 2 |
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Opština Berkovići
- Narodna biblioteka Berkovići
- Dom zdravlja Berkovići
- Srednja škola na Berkovićima
- Saborna crkva Svetog Kneza Lazara i novomučenika srpskih u Berkovićima
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Republici Srpskoj 2013, REZULTATI POPISA” (PDF). www2.rzs.rs.ba/. Republički zavod za statistiku.
- ^ „Popis stanovništva u BiH 2013.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 24. 12. 2017. g. Pristupljeno 18. 11. 2017.
- ^ „Popis 2013 BiH - Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. www.popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 28. 4. 2020.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva Republike Bosne i Hercegovine 1991. (str. 18)” (PDF). fzs.ba. Pristupljeno 17. 1. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 31. 10. 2015.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 31. 10. 2015.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ, popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
| Naseljena mjesta | | |
|---|---|---|
