Bitka za Damask (2012)

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Bitka za Damask
Deo Građanskog rata u Siriji

Barikada vladinih snaga u Damasku
Vreme15. jul - 4. avgust 2012.
prva faza
11. avgust 2012. - 21. maj 2018.
druga faza
Mesto
grad Damask, Sirija, Bliski istok
Ishod

pobeda sirijske vojske (prva faza)

  • sirijska vojska odbranila Damask
  • 4 visoka državna zvaničnika ubijena u bombaškom napadu
  • napadi pobunjenika nastavljeni u drugoj fazi

Odlučna pobeda sirijske vojske u drugoj fazi

  • oslobođenje istočne i zapadne Gute
  • pobunjenici SSA i pripadnici ISIL-a proterani iz grada i predgrađa Damaska u severnu pokrajinu Idlib
Sukobljene strane
Slobodna armija Sirije Sirija Vojska Sirije
Komandanti i vođe
Kasim Sadedin Bašar el Asad
Davud Radžiha†[1]
Asef Šavkat†
Fad Jasem el Freidž
Maher el Asad
Muhamed Ibrahim el-Šaar
Hasan Turkmani†
Hišam Iktijar†
Jačina
2.500[2]-5.000[3] boraca (na početku bitke) nepoznato
Žrtve i gubici
500-600 poginulih,[4][5]
stotine zarobljenih[4]
14 uništenih vozila[6]
(tvrdnje vlade)		 92-97 poginulih*[7]
130 ranjenih,[8][9]
3 tenka[10] i 1 oklopni automobil[11] destroyed
1 oklopno vozilo zarobljeno[12]
3 oborena helikoptera[13][14]
(tvrdnje opozicije)

Bitka za Damask je, poznata i kao Operacija Vulkan Damaska, otpočela je 15. jula 2012. tokom građanskog rata u Siriji. Hiljade pobunjenika se u periodu od nekoliko meseci pre bitke infiltriralo u prestonicu Sirije iz područja u neposrednoj blizini grada.

Nakon niza napada na zvaničnike Vlade Sirije i zauzimanja više delova grada Vojska Sirije je izvela operaciju razbijanja pobunjenika i oslobađanja grada koja je nakon tri nedelje rezultovala pobedom Vojske Sirije i povlačenjem glavnina pobunjeničkih snaga. To je bio prvi slučaj da su upotrebljeni tenkovi i helikopteri u glavnom gradu u kome su se vodile oštre borbe.

Bitka[uredi | uredi izvor]

Operacija Damaski vulkan[uredi | uredi izvor]

Dana 15. jula žestoke borbe su otpočele u nekim delovima centralnog Damaska i armijske jedinice su otpočele dejstva protiv pobunjenika koji su, uglavnom, bili oni koji su u prethodnim danima razbijeni kod grada Duma. Zbog učestalih borbi presečen je glavni put između Damaska i aerodroma.[15] Pobunjenici su takođe vršili ofanzivna dejstva, napavši distrikt Nadžar el Asvad.[16]

Drugog dana, 16. jula, žestoke borbe su se vodile u distriktima Midan i Tadamon,[17] gde je armija uspela da opkoli pobunjenike i iskoristi tenkove u opsadi. Slobodna armija Sirije je zauzela te distrikte ranije zbog čega je Vojska Sirije sprovela ofanzivna dejstva radi oslobađanja istih.[18] Dok su pobunjenici ova dejstva nazivali napadom na prestonicu[19] vlada je ove borbe nazvala 48-o časovnu operaciju oslobađanja prestonice. Sirijska državna televizija je izveštavala o preko 80 ubijenih pobunjenika tokom borbi.[20]

Sutradan, 17. jula, puškaranja su se proširila na glavnu ulicu a mitraljeska vatra je odjekivala Saba Barat trgom.[21] Kratak okršaj se desio i blizu zgrade parlamenta Sirije.[22] Borbe su nastavljene u južnim delovima Midan i Kfar Susa i u severnim Barzeh i Kabun, sa artiljerijskom vatrom sirijske armije. U isto vreme u distriktima Barzeh i Kabun izvedena su helikopterska raketiranja.[21] Kasnije su se ta raketiranja prenela i na druge kvartove zahvaćene borbama.[23] Vladine novinske i televizijske agencije su objavile da su se pobunjenici povukli iz Nar Ajša u Midan distrikt, gde je borba nastavljena.[24] Sa Golanske Visoravni Vojska Sirije je privukla pojačanja kao pomoć odbrani prestonice.[25]

Pobunjenici su tvrdili da su u toku dvodnevnih borbi ubili oko 70 vojnika[8] dok je vlada tvrdila da je oko 14 pobunjeničkih vozila uništeno[6] dok je oficir sirijske vojske tvrdio da je ubijeno 33 pobunjenika, ranjeno 15 a zarobljeno 145 u borbama u distriktu Kabun[26] dok je zamenik šefa policije Brigadni General Isa Duba poginuo.[9] Pobunjenici su javljali da su uništili i zarobili po jedno vozilo Vojske Sirije.[11][12] Opozicija je takođe tvrdila da je oborila armijski helikopter u distriktu Kabun.[13][21]

Slobodna sirijska armija je objavila da je bitka za oslobađanje Damaska otpočela.[27] Pobunjenici su nazvali svoj napad Operacija Vulkan Damaska.[21] Kasnije su pobunjenici objavili da su ove borbe i dalje manjeg intenziteta, da oni nisu otpočeli dejstva već odgovorili na ofanzivu snaga bezbednosti koje su saznale za planove pobunjenika.[28] Vladin ministar za informisanje Omran Zoabi je izjavio da su snage bezbednosti napale, opkolile i izbacile veći deo pobunjeničkih snaga iz grada dok je manji deo ostao u gradu.[13] Nekoliko video-snimaka je procirkulisalo internetom vezanih za prethodne borbe u Damasku.[29][30]

Bombaški napad u Damasku[uredi | uredi izvor]

Dana 18. jula sirijska državna televizija javila je da se u štabu za Nacionalnu Bezbednost dogodio samoubilački napad u kome su poginuli ministar odbrane Daud Rajha, kao i mnogi visoki zvaničnici.[1] Takođe su poginuli Asef Šavkat, zet Bašara al Asada i zamenik ministra odbrane,[31] pomoćnik zamenika predsednika general hasan Turkmani[32][33] i Hafez Makluf, šef istražitelja obaveštajne službe u Siriji.[34] Šef obaveštajne službe Hišam Bekitjar je teško ranjen.[35] Samoubica je bio telohranitelj jedne od žrtava prisutnih na sastanku.[36] Opozicija je opovrgavala tvrdnje da je u pitanju bio bombaš samoubica već da su pobunjenici postavili tempiranu borbu i detonirali je sa bezbedne udaljenosti.[37]

Tokom noći vojna baza u blizini Kasr Ašaba (Palate Naroda), oko sto metara od predsedničke palate, je bila meta napada.[1] Nešto ranije agencija SANA je objavila da su vladine snage krenule u dejstvo u distriktu Midan. U isto vreme SOHR je javila da su distrikti Barzeh i Kabun pod helikopterskim napadom.[38] Borbe su takođe primećene u distriktima Kfar Suseh i Nar Ajša.[39]

Nakon bombardovanja Slobodna sirijska armija je tvrdila da su se vladine trupe povukle iz distrikta Midan ali, samo sat kasnije, televizije su prenosile borbe u tom distriktu koje nisu jenjavale. Pobunjenici su nakon borbi povukli svoje snage u el Sabinu.[40] Stanovnici distrikta Barzeh su javljali o vladinim snagama na ulicama istoga dana dok su se pobunjenici povukli.[41]

Aktivisti opoziciji su tvrdili da je komandant u sirijskoj vojsci, Muhamed el Bardan prebegao na stranu pobunjenika, zajedno sa svojim vojnicima,[40] a neke novinske agencije su javljale da se 3. oklopna divizija povlači iz nekoliko distrikta Damaska, nakon bombardovanja, ostavljajuću svoje tenkove i opremu.[42] Sirijska armija je pojačala dejstva intenziviranjem artiljerijske vatre po kvartovima zahvaćenim borbam, sa okolnih visova.[43] Posmatračka grupa SOHR je javljala o oko 60 poginulih vojnika tokom trećeg i četvrtog dana borbi.[44]

Službe bezbednosti su dale 48 sati civilima da napuste zone dejstva na koje su se kasnije usresredili artiljerijskom, tenkovskom i helikopterskom vatrom. Zvaničnici u Damasku su javno objavljivali da se u periodu evakuacije civila Vojska Sirije suzdržava od dejstva ali da nakon toga kreće u opšte dejstvo po pobunjenicima.[45]

Kontraofanziva vojske[uredi | uredi izvor]

Dana 19. jula Vojska Sirije je krenula u opštu ofanzivu u cilju izbacivanja pobunjenika iz Damaska.[46] Stanovnici Damaska su osetili artiljerijska dejstva u nekoliko delova grada, naročito u distriktima Midan i Kafr Suseh. Istovremeno, vojska je svoje punktove pomerila sa prilaza Midanu i Starom gradu iz nepoznatih razloga.[47] Istovremeno su pobunjenici napali međunarodni aerodrom u Damasku minobacačima.[14][46]

U isto vreme mediji su prenosili da se predsednik Bašar el-Asad premestio u Latakiju, odakle komanduje borbama u Damasku. Pobunjenici su tvrdili da se predsednik tamo nalazi već nekoliko dana, dok su se njegova majka i sestra premestile u Tartus, nakon samoubilačkih napada u gradu.[48] U toku dana predsednik se pojavljivao na televiziji tokom ceremonije polaganja zakletve novog ministra odbrane.[49][50]

Pobunjenici u distriktu Meze su medijima javljali da su pobunjenici preuzeli kontrolu nad Midanom i Kabunom dok se borbe i dalje vode u Kafr Suseh i Meze distriktima. Tvrdilo se da je u distriktu Kafr Suseh uništeno nekoliko tenkova sirijske vojske.[10]

Povlačenje pobunjenika[uredi | uredi izvor]

Dana 23. jula vlada je objavila da je većina pobunjenika koji su učestvovali u napadu na prestonicu potučena.[51] Aktivisti opozicije su to potvrdili i objavili da su vladine snage preuzele kontrolu na skoro celokupnom teritorijom prestonice.[52] Nakon toga došlo je do unutrašnjih sukoba između komandanata pobunjenika pukovnika Rijada Al Asada i Kasima Sadedina, oko same ofanzive i otpočinjanja dejstava pobunjenika u prestonici.[53] Opozicioni aktivisti su tvrdili da je 21. i 22. jula ubijeno 94 ljudi.[54]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v „Syria’s defense minister killed in Damascus suicide bombing: state TV”. Arhivirano iz originala 19. 07. 2012. g. Pristupljeno 22. 08. 2012. 
  2. ^ Rebels start ops to free Damascus, Assad sends in helicopters, tanks
  3. ^ 5,000 rebel fighters 'heading to Damascus to topple Bashar al-Assad'
  4. ^ a b Assad masses tanks for decisive battle in Aleppo
  5. ^ „Syrian army declares Al Tadamun in Damascus district as 'free of insurgency'”. Arhivirano iz originala 14. 10. 2015. g. Pristupljeno 22. 08. 2012. 
  6. ^ a b Syrian soldiers jump through flaming hoops as helicopters fly over capital
  7. ^ 65 [1] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. jul 2012)-70 [2] Arhivirano 2012-12-20 na sajtu Archive.today poginulih (16–17. jula), 4 poginula (18. jula),[3] 23 killed (19 July),[4] Arhivirano 2013-01-04 na sajtu Archive.today ukupno oko 92-97 poginulih
  8. ^ a b „Syria fighting rages in capital, Russia pressed”. Arhivirano iz originala 20. 12. 2012. g. Pristupljeno 27. 08. 2018. 
  9. ^ a b 11.09am: Syria
  10. ^ a b The Guardian Middle East Live Blog 19.7.2012
  11. ^ a b „Assad loses grip on Damascus as rebels begin to close in on regime”. Arhivirano iz originala 19. 10. 2017. g. Pristupljeno 22. 08. 2012. 
  12. ^ a b 4.23pm: Syria
  13. ^ a b v Syrian rebels converge on capital, Russia pressed
  14. ^ a b „Around 100 Syrians in a mass funeral killed by Assad regime: opposition group”. Arhivirano iz originala 16. 12. 2013. g. Pristupljeno 23. 08. 2012. 
  15. ^ Guardian live updates
  16. ^ How "Damascus Volcano" erupted in Assad's stronghold
  17. ^ Syria unrest: Second day of fierce Damascus clashes
  18. ^ „Damascus fighting a 'turning point'”. Arhivirano iz originala 16. 11. 2020. g. Pristupljeno 22. 08. 2012. 
  19. ^ Syrian forces surround rebels fighting in capital
  20. ^ Syrian capital's clashes continue in southern part
  21. ^ a b v g Syria conflict: Central Damascus hit by clashes
  22. ^ Damascus sees heavy fighting, activists say
  23. ^ Syrian Regime Uses Attack Helicopters In Damascus; Defections Continue
  24. ^ Clashes spread to new areas in Syrian capital[mrtva veza]
  25. ^ 3.20pm: Syria
  26. ^ „Syrian rebels battling to ‘liberate’ Damascus”. Arhivirano iz originala 12. 01. 2013. g. Pristupljeno 22. 08. 2012. 
  27. ^ FSA: 'Battle for liberation' of Damascus has begun
  28. ^ 1.44pm: Syria
  29. ^ Syrian capital, Damascus, hit with fiercest fighting yet [Video]
  30. ^ Syrian armed rebels take fight to government troops in Damascus
  31. ^ Syrian TV confirms Assef Shawkat was killed in bombing
  32. ^ Syria blast strikes at heart of Assad's rule
  33. ^ Profiles of Syria officials Asef Shawkat, Daoud Rajiha and Hassan Turkomani
  34. ^ „Bomb kills Syria defense minister, Assad’s brother-in-law and key aides”. Arhivirano iz originala 19. 07. 2012. g. Pristupljeno 22. 08. 2012. 
  35. ^ Syrian defense minister killed in Damascus blast, as fighting comes within sight of Assad's palace
  36. ^ „Damascus bomber was bodyguard for Assad's inner circle: Syrian security source”. Arhivirano iz originala 14. 02. 2013. g. Pristupljeno 22. 08. 2012. 
  37. ^ Syria Defense Minister Gen. Dawoud Rajha killed in explosion in Damascus
  38. ^ Syrian defense minister Dawoud Rajha killed in suicide blast, other senior officials wounded
  39. ^ Syrian rebels, government forces battle in Damascus
  40. ^ a b „NOW Lebanon - NOW Syria 18.7.2012”. Arhivirano iz originala 06. 09. 2012. g. Pristupljeno 23. 08. 2012. 
  41. ^ Damascus Fighting Rages On After Deadly Bomb Attack
  42. ^ Celebrations, defections follow Damascus blast
  43. ^ „Syrian army artillery hit Damascus from mountain”. Arhivirano iz originala 18. 07. 2012. g. Pristupljeno 23. 08. 2012. 
  44. ^ Damascus blast 'kills' top Assad officials
  45. ^ „Hundreds flee Damascus fighting, NGO says”. Arhivirano iz originala 21. 07. 2012. g. Pristupljeno 23. 08. 2012. 
  46. ^ a b Syria conflict: Fresh offensive against rebels
  47. ^ „Rebels keep pressure on Assad, fight near government buildings”. Arhivirano iz originala 21. 08. 2012. g. Pristupljeno 23. 08. 2012. 
  48. ^ Syria: Bashar al-Assad 'flees to Latakia'
  49. ^ Syria conflict: West 'appalled' by Russia China UN veto
  50. ^ First sign of Syria's Assad emerges after attack[mrtva veza]
  51. ^ Syria Conflict: Damascus Suffers Destruction, Hunger As Fighting Hits Country's Heart
  52. ^ Syrian Army Retakes Most of Damascus
  53. ^ Syria crisis: chemical weapon warning - Monday 23 July 2012 11.52am
  54. ^ Fighting in Syria indicates Bashar Assad's end isn't imminent[mrtva veza]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Битка_за_Дамаск_(2012)&oldid=27750778”