Spisak poglavara Srpske pravoslavne crkve

Poglavari Srpske pravoslavne crkve do sada su bili:

Arhiepiskopi (1219—1346)

Slika	Ime	Datum rođenja	Datum smrti	Vreme uprave	Napomene
	Sveti Sava I	oko 1174.	14. januara 1236.	1219—1233
	Sveti Arsenije I Sremac			1233—1263
	Sveti Sava II			1263—1271
	Danilo I			1271—1272
	Joanikije I			1272—1279
	Sveti Jevstatije I			1279—1286
	Sveti Jakov			1286—1292
	Sveti Jevstatije II			1292—1309
	Sveti Sava III			1309—1316
	Sveti Nikodim			1317—1324
	Sveti Danilo II			1324—1337
	Sveti Joanikije II			1338—1346, patrijarh od 1346.

Patrijarsi (1346—1463)

Slika	Ime	Datum rođenja	Datum smrti	Vladavina	Napomene
	(1) Sveti Joanikije II			1346—1354, arhiepiskop do 1346.
	(2) Sava IV			1354—1375
	(3) Sveti Jefrem			1375—1380
	(4) Sveti Spiridon			1380—1389
	(3) Sveti Jefrem			1389—1392	Ponovo patrijarh
	(5) Danilo III			1392—1396
	(6) Sava V			1396—1407
	(7) Danilo IV			1407.
	(8) Sveti Kirilo I			1407—1419
	(9) Sveti Nikon			1419—1435
	(10) Teofan			1446.
	(11) Nikodim II			1446—1453
	(12) Arsenije II			1453—1463

• (1463—1557) U vreme turskog osvajanja, Srpska patrijaršija je nakon pada Smedereva (1459) i smrti srpskog patrijarha Arsenija II (1463) zapala u neredovno stanje, tako da su njene eparhije dospele pod jurisdikciju Ohridske arhiepiskopije. Tek nakon turskog osvajanja Beograda (1521) i pobede i bici na Mohaču (1526) dolazi do značajnih promena. U to vreme, pod vođstvom smederevskog mitropolita Pavla započinje borba za obnovu Srpske patrijaršije sa središtem u Peći. Tokom narednih godina, Pavle je postigao niz privremenih uspeha, postavši nakratko arhiepiskop pećki i patrijarh srpski. Iako je njegov pokret na kraju doživeo neuspeh (1541), težnja ka obnovi Srpske patrijaršije nije napuštena.

Patrijarsi (1557—1766)

Slika	Ime srpskog patrijarha	Datum rođenja	Datum smrti	Vladavina	Napomene
	(13) Makarije I			1557—1571	Sokolović, srpski svetitelj
	(14) Antonije I			1571—1575	Sokolović
	(15) Gerasim I			1575—1586	Sokolović
	(16) Savatije I			1586—1589	Sokolović
	(17) Nikanor I			(iz pomenika)
	(18) Jerotej I			1589—1591
	(19) Filip I			1591—1592
	(20) Jovan I			1592—1614	Kantul
	(21) Pajsije I			1614—1647	Janjevac
	(22) Gavrilo I			1648—1655	Rajić, srpski svetitelj
	(23) Maksim I			1655—1674	Skopljanac
	(24) Arsenije III			1674—1690	Crnojević, posle 1690. poglavar pravoslavnih Srba u Habzburškoj monarhiji
	(25) Kalinik I			1693—1710	Skopljanac
	(26) Atanasije I			1711—1712
	(27) Mojsije I			1712—1726	Rajović
	(28) Arsenije IV			1726—1737	Jovanović-Šakabenta, posle 1737. poglavar pravoslavnih Srba u Habzburškoj monarhiji
	(29) Joanikije III			1739—1746	Karadža, prvi patrijarh grčke narodnosti
	(30) Atanasije II			1747—1752	Gavrilović
	(31) Gavrilo II			1752	Sarajevac
	(32) Gavrilo III			1752—1758	Nikolić
	(33) Vikentije I			1758	Stefanović
	(34) Pajsije II			1758	Grk po nacionalnosti
	(35) Gavrilo IV			1758	Grk po nacionalnosti
	(36) Kirilo II			1758—1763	Grk po nacionalnosti
	(37) Vasilije I			1763—1765	Jovanović-Brkić
	(38) Kalinik II			1765—1766	Grk po nacionalnosti

Godine 1766. Pećka patrijaršija je ponovo ukinuta i potčinjena Carigradskoj.

Poglavari Srpske pravoslavne crkve u Austrijskoj, Austrougarskoj monarhiji i Državi SHS (1690—1920)

Značajno je pomenuti Karlovačku mitropoliju sa sedištem u Sremskim Karlovcima koja se 1920. godine ujedinila sa Beogradskom mitropolijom.

Karlovački mitropoliti (1690—1726)

Slika	Ime	Datum rođenja	Datum smrti	Vladavina	Napomene
	Arsenije III Crnojević		1706	1690—1706	Arhiepiskop pećki i patrijarh srpski (državna vlast je pokušala da mu uskrati pravo na naslov patrijarha)
	Isaija Đaković		1708	1708	mitropolit krušedolski
	Sofronije Podgoričanin		1711	1710—1711	mitropolit krušedolski
	Vikentije Popović		1725	1713—1725	mitropolit karlovački

Beogradski mitropolit (1718—1726)

Slika	Ime	Datum rođenja	Datum smrti	Vladavina	Napomene
	Mojsije Petrović			1718—1726	od 1726 Beogradsko-karlovački mitropolit

Beogradsko-karlovački mitropoliti (1726—1739)

Slika	Ime	Datum rođenja	Datum smrti	Vladavina	Napomene
	Mojsije Petrović			1726—1730	samo beogradski mitropolit od 1713
	Vićentije Jovanović			1731—1737
	Arsenije IV Jovanović Šakabenta			1737—1739	Arhiepiskop pećki i patrijarh srpski (tokom rata 1737—1739 preuzeo upravu nad Beogradsko-karlovačkom mitropolijom)

Karlovački mitropoliti (1739—1920)

Slika	Ime	Datum rođenja	Datum smrti	Vladavina	Napomene
	Arsenije IV Jovanović Šakabenta			1739—1748	pre 1737. patrijarh pećki, pre 1739 Beogradsko-karlovački mitropolit
	Isaija Antonović			1748—1749
	Pavle Nenadović			1749—1768
	Jovan Đorđević			1769—1773
	Vićentije Jovanović Vidak			1774—1780
	Mojsije Putnik			1781—1790
	Stefan Stratimirović			1790—1836
	Stefan Stanković			1837—1841
	Josif Rajačić			1842—1864
	Samuilo Maširević			1864—1870
	Prokopije Ivačković			1874—1879
	German Anđelić			1881—1888
	Georgije Branković			1890—1907
	Lukijan Bogdanović			1908—1913	Od 1913. godine do 1920. tron Karlovačkog mitropolita je bio upražnjen a nakon obnove srpske patrijaršije titula pridodata patrijarhu.

• Arsenije Stojković je posle smrti mitropolita Samuila Maširevića postavljen je 1870. za administratora Karlovačke mitropolije, a 1872. smenjen sa tog položaja. Prilikom izbora mitropolita 1874. izabran je jednoglasno za mitropolita karlovačkog, ali bečka vlada ga nije htela potvrditi. Isto to se ponovilo i 1881, kada je izabran za većinom glasova. Oba puta ga je car odlikovao, ali ga nije hteo potvrditi za mitropolita.

Crnogorski mitropoliti (1766—1920)

Zetska episkopija koja je ustanovljena 1219. godine je 1346. na Saboru uzvišena u rang Mitropolije. Od ukidanja Pećke patrijaršije 1766. do 1920. godine, Crnogorska mitropolija ima poseban status.

Slika	Ime	Datum rođenja	Datum smrti	Vladavina	Napomene
	Sava Petrović Njegoš			1735—1781	Po odlasku vladike Save iz Crne Gore (1742) u Rusiju, Vasilije Petrović postaje njegov koadjutor (zamenik).
	Arsenije Plamenac			1781—1784
	Petar I Petrović			1784—1830	hirotonisan u Sremskim Karlovcima, kanonizovan kao Sveti Petar Cetinjski
	Petar II Petrović Njegoš			1833—1851	zavladičio se u Petrogradu tek 1833, a gospodar Crne Gore od 1830.
	Nikanor Ivanović			1858—1860	Mitropolija je bila više od 7 godina bez mitropolita. hirotonisan u Rusiji decembra 1858.
	Ilarion II Roganović			1860—1882	u Petrogradu hirotonisan za episkopa 30. maja 1863. godine
	Visarion Ljubiša			1882—1884
	Mitrofan Ban			1885—1920

Beogradski mitropoliti (1831—1920)

Slika	Ime	Datum rođenja	Datum smrti	Vladavina	Napomene
	Melentije Pavlović			1831—1833	prvi arhiepiskop beogradski i mitropolit Srbije nakon dobijanja crkvene samouprave (1831), Srbin.
	Petar Jovanović			1833—1859
	Mihailo Jovanović			1859—1881	1879. mitropolija je dobila autokefalnost
	Teodosije Mraović			1881—1889
	(ponovo) Mihailo Jovanović			1889—1898	Ponovo beogradski Mitropolit
	Inokentije Pavlović			1898—1905
	Dimitrije Pavlović			1905—1920	Uzdignut u rang patrijarha

Patrijarsi (od 1920)

Srpska patrijaršija je opet uspostavljena 1920. godine.

Slika	Ime	Datum rođenja	Datum smrti	Vladavina	Napomene
	(39) patrijarh Dimitrije	28. oktobar 1846.	6. april 1930.	1920—1930	Od obnavljanja patrijaršije poneo istorijske titule arhiepiskop pećki i mitropolit beogradsko-karlovački koju će nositi i njegovi naslednici.
	(40) patrijarh Varnava	10. septembar 1880.	23. jul 1937.	1930—1937	Preminuo pod nerazjašnjenim okolnostima.
	(41) patrijarh Gavrilo [V]	17. maj 1881.	7. maj 1950.	1938—1950	Od 1944. do 1946. u egzilu.
	(42) patrijarh Vikentije [II]	23. avgust 1890.	5. jul 1958	1950—1958	Preminuo pod nerazjašnjenim okolnostima.
	(43) patrijarh German	19. avgust 1899.	27. avgust 1991.	1958—1990	Odlukom Sabora Srpske pravoslavne crkve umirovljen je za života.
	(44) patrijarh Pavle	11. septembar 1914.	15. novembar 2009.	1990—2009	Za života nazivan patrijarh Pavle. Međutim, po nekima on je drugi po redu poglavar pod tim imenom jer je postojao i mitropolit smederevski Pavle u 16. veku koji je bio čuvar patrijarškog trona i broji se kao prvi.
	(45) patrijarh Irinej	28. avgust 1930.	20. novembar 2020.	2010—2020	Preminuo od posledica zaraze virusom korona.
	(46) patrijarh Porfirije	22. jul 1961.	trenutni	2021—

Vidi još

• Srpski jerarsi od 1920.

Literatura

• Protojerej dr Radomir Popović: Kratak pregled Srpske crkve kroz istoriju, Beograd 2002. Srpski arhiepiskopi i patrijarsi

Spoljašnje veze

• Vladimir Anđelković: Svi srpski patrijarsi („Večernje novosti”, feljton, 13-31. maj 2008)
• „Srpsko nasleđe”: „Stradanja srpskih patrijarha”