Горка алоја
| Gorka aloja | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Aloe ferox | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | Plantae
|
| Red: | Asparagales
|
| Porodica: | Asphodelaceae
|
| Potporodica: | Asphodelaceae
|
| Rod: | Aloe
|
| Vrsta: | A. ferox
|
| Binomno ime | |
| Aloe ferox | |
| Sinonimi | |
|
Aloe candelabrum, A.Berger nom. illeg., Aloe galpinii Baker, Aloe horrida Haw., Aloe muricata Haw. | |
Aloe ferox, poznata i pod nazivom gorka aloja, je vrsta cvetnice iz porodice Asphodelaceae. Ova drvenasta aloja je autohtona vrsta koja se razvila u južnoj Africi.[1][2] Jedna je od nekoliko vrsta aloje koja se koristi za proizvodnju gorkih aloja, purgativnih lekova,[3] a takođe sadrži i gel koji nije gorak i može se koristiti u kozmetičke svrhe.[4]
Opis[uredi | uredi izvor]
Aloe ferox je visoka aloja sa jednom stabljikom, koja može narasti do 3 metra visine. Listovi su joj gusti i mesnati, poređani u rozete, a na obodima imaju crvenkasto-smeđe bodlje sa manjim bodljama na gornjoj i donjoj površini. Površina listova mladih biljaka prekrivena je bodljama; međutim, kako se listovi povećavaju postaju manje podložni ispaši i počinju da gube većinu bodlji, osim onih duž oboda. Biljke u zapadnom delu svog prirodnog staništa obično zadržavaju više bodlji na površini listova.
.jpg)
Cvetovi su jednolične narandžaste ili crvene boje. To je zapravo skup cvetova na zajedničkoj osovini između 0,61 i 1,22 m iznad listova.[4]
To je promenljiva vrsta, a biljke se mogu fizički razlikovati od područja do područja, zbog lokalnih uslova. Ovu aloju često zamenjuju sa srodnom vrstom Aloe excelsa, koja se može naći na severu, i izgledaju vrlo slično kad potpuno porastu. Međutim, cvetovi im se razlikuju. Grozdovi Aloe excelsa su daleko kraći i blago zakrivljeni.
Gorku aloju možemo razlikovati od njenih najbližih rođaka po kompaktnijim, uspravnim listovima sa 6 mm crvenkasto-smeđim zubima na obodima, po uspravnim cvastima kandelabra, koje nose do osam vrlo gustih, cilindričnih, simetričnih grozdova od 50–80 cm, i po njihovim neizvijenim, cevastim cvetovima sa smeđim vrhovima unutrašnjeg segmenta.[3]
Rasprostranjenost i stanište[uredi | uredi izvor]
Njen veliki prirodni domet formira gotovo kontinuirani pojas duž južnog Kejpa, od Svelendama i okruga Overberg na zapadu, kroz skoro čitav region provincije Istočni Kejp, prema istoku do južnog Kvazulu-Natal-a, i prema severu do južnih delova Fri Stejta i Lesota.
Unutar ovog raspona, Aloe ferox se uglavnom može naći u stenovitim područjima - na brdima i ivicama Karua.
Uzgajanje[uredi | uredi izvor]
Aloe ferox je poznata pod nekoliko imena - najčešće kao gorka aloja, ali i kao aloja iz Kejpa,[1][3] crvena aloja[4] itd.
Ova biljka se razmnožava uglavnom sečom semena i glave, i trebalo bi ih sejati sa približno metar udaljenosti između dva stabla. U zavisnosti od semena, potrebno je oko 4 do 5 godina da biljke dostignu prvu berbu. Do tada će svaki list biti težine oko 1,5 do 2 kg. Aloe ferox preferira suvu tropsku klimu, otvoren prostor, peskovito zemljište, puno sunca i umereno zalivanje sa dobrim drenažnim sistemom.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Die Aloe ferox Plant”. web.archive.org. 2011-07-07. Arhivirano iz originala 07. 07. 2011. g. Pristupljeno 2020-12-21.
- ^ „CJB - African plant database - Detail”. www.ville-ge.ch. Pristupljeno 2020-12-21.
- ^ a b v „Floridata”. floridata.com. Pristupljeno 2020-12-21.
- ^ a b v „Aloe genus”. www.plantzafrica.com. Pristupljeno 2020-12-21.