Dan Republike (Jugoslavija)

Dan Republike
Dan Republike
	Grb SFRJ 1963—2002.
Tip	Državni praznik
Zvaničan naziv	Dan Republike
Značenje	Sećanje na Drugo zasedanje AVNOJ-a 29. novembra 1943. (1944—1997) i; Sećanje na proglašenje Republike 29. novembra 1945. (1946—2002)
Ustanovljen	28. novembar 1944.; 2. novembar 1946.; 26. jun 1997.
Ukinut	18. novembar 2002.
Obeležava	SFR Jugoslavija; SR Jugoslavija
Datum	29. novembar

Dan Republike je bio državni praznik u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji (SFRJ) i Saveznoj Republici Jugoslaviji (SRJ) koji se od 1944. do 2002. proslavljao 29. novembra.

Predsedništvo AVNOJ-a donelo je 28. novembra 1944. odluku da se 29. novembar, u znak sećanja na Drugo zasedanje AVNOJ-a održano 29. novembra 1943. u Jajcu, na kome su delegati Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) donelo odluku da se Nova Jugoslavija izgradi na federalnom principu. Na drugu godišnjicu zasedanja AVNOJ, 29. novembra 1945. u Beogradu je održana zajednička sednica oba doma Ustavotvorne skupštine DFJ na kojoj je usvojena Dekleracija o proglašenju Federativne Narodne Republike Jugoslavije čime je Jugoslavija i zvanično prestala da bude monarhija i postala federalna republika. Godinu dana kasnije, 2. novembra 1946. Narodna skupština FNRJ je potvrdila odluku AVNOJ o uspostavljanju 29. novembra za praznik i donela Zakon o ustanovljenju 29. novembra za državni praznik, koji je obeležavao godišnjice — Drugog zasedanja AVNOJ iz 1943. i odluku i Ustavotvorne skupštine iz 1945. godine.^[1]

Nakon raspadom SFRJ, Dan Republike je nastavio da se obeležava u novoformiranoj Saveznoj Republici Jugoslaviji, koju su činile Srbija i Crna Gora, dok su ostale jugoslovenske republike, nakon osamostaljenja od SFRJ ustanovile druge praznike. Donošenjem Zakona o državnim praznicima Savezne Republike Jugoslavije, koji je 26. juna 1997. usvojila Savezna Skupština SRJ Dan republike uvršten je u praznike SRJ, ali samo u znak sećanja na odluku Ustavotvorne skupštine DFJ o proglašenju republike. Nakon političkih promena, oktobra 2000. praznik je najpre marginalizovan, ali obeležen 29. novembra 2000. i 2001, a potom i formalno ukinut odlukom Veća građana Savezne skupštine 19. novembra 2002. godine.^[2]

Napomene[uredi | uredi izvor]

^ Proglašen odlukom Predsedništva AVNOJ-a
^ Narodne skupština FNRJ potvrdio raniju odluku AVNOJ
^ Savezna skupština SRJ uvrstila ga u državne praznike SRJ

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Praznici u SFRJ

Reference[uredi | uredi izvor]

^ Leksikon NOR 1 1980, str. 209.
^ Danas je bio Dan Republike | Mondo Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. decembar 2009), Pristupljeno 31. 3. 2013.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Leksikon Narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji 1941—1945. tom I. Beograd—Ljubljana: Narodna knjiga—Partizanska knjiga. 1980. COBISS.SR 49291527

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Dan Republike 29. novembar - sve članci („Večernje novosti“)

[1] Proglašen odlukom Predsedništva AVNOJ-a

[2] Narodne skupština FNRJ potvrdio raniju odluku AVNOJ

[3] Savezna skupština SRJ uvrstila ga u državne praznike SRJ

[FOOTNOTELeksikon_NOR_11980209-4] Leksikon NOR 1 1980, str. 209.

[5] Danas je bio Dan Republike | Mondo Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. decembar 2009), Pristupljeno 31. 3. 2013.

[a]

[b]

[v]

[1]

[2]

p r u Praznici Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije
Spisak saveznih i republičkih praznika koji su obeležavani u SFRJ:
Savezni:	Dan borca (4. jul) Dan Republike (29. novembar)
Republički:	Dan ustanka naroda Srbije (7. jul) Dan ustanka naroda Crne Gore (13. jul) Dan ustanka naroda Slovenije (22. jul) Dan ustanka naroda Bosne i Hercegovine (27. jul) Dan ustanka naroda Hrvatske (27. jul) Dan ustanka naroda Makedonije (11. oktobar)
Ostali:	Dan mladosti (25. maj) Dan armije (22. decembar)
U šablonu se ne nalaze opšti međunarodni praznici poput — Nove godine, Dana žena, Praznika rada i Dana pobede.