Palestina Sekunda
| Palestina Sekunda Palestina Secunda | |
|---|---|
| 390.—636. | |
 Vizantijska Palestina u 5. Veku. | |
| Glavni grad | Skitopolis |
| Regija | Bliski istok |
| Zemlja | Rimsko carstvo Vizantijsko carstvo |
| Događaji | |
| Status | Bivša pokrajina |
| Istorija | |
• Uspostavljeno | 390. |
• Ukinuto | 636. |
Palestina Druga ili Palestina Sekunda (lat. Palestina Secunda), je bila vizantijska provincija koja je postojala od 390. godine,[1] sve dok je nisu osvojile muslimanske vojske tokom sukoba u periodu 634-636. Palestina Sekunda je činila deo dijeceze Istok, a sačinjavali su je Galileja, Izraelska dolina, Bet Šean dolina i južni delovi Golanske visoravni, sa njenom prestonicom Skitopolisom (Bet Šean). Provincija je doživela uspon hrišćanstva pod Vizantijcima, ali je takođe bila i napredan centar judaizma, nakon što su Jevreji bili isterani iz Judeje od strane Rimljana u 1. i 2. veku.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Sirija-Palaestina bila je organizovana pred kraj Rimskog carstva kao deo dijeceze Istok, u koji je uključena zajedno sa pokrajinama kao što su Isavrija, Kilikija, Kipar (do 536), Eufratensis, Mesopotamija, Osroena, Fenikija i Arabija Petra. Pod Vizantijom, ivršena je nova podela koja je dodatno podelila pokrajinu Kilikiju na Kilikiju Primu, Kilikiju Secundu; Sirija Palestina je podeljena na Siriju Primu, Siriju Salutaris, Fenikija Libanensis, Palestina Prima, Palestina Sekunda a na kraju i Palestina Salutaris (u 6. veku). Glavni gradovi u provinciji su bili Skitopolis, Kapernau i Nazaret.
U 5. i 6. veku, Vizantinci i njihovi hrišćanski saveznici Gasanidi su odigrali glavnu ulogu u gušenju Semaritanskih ustanaka u susednoj Palestina Primi. Do 6. veka hrišćanski Gasanidi su koji su bili vizantijski vazal formirali su konfederaciju sa prestonicom na Golanu, stvorivši tako tampon državu između Vizantije i arapskih plemen.
Godine 614, i Palestina Prima i Palestina Sekunda bile su osvojene zbog napada zajedničke Sasanidsko-jevrejske vojske. Vođa jevrejskih pobunjenika bio je Benjamin Tiberije, čoveka "ogromnog bogatstva" prema srednjevekovnim izvorima, i Nehemiaha ben Hushiela, jevrejskog dostojanstvenika. Ovaj događaj je izazvao pravi šok za hrišćansko društvo, jer je mnogo hrišćanskih crkava bilo uništeno o čemu svedoče hrišćanski izvoriiz tog perioda. Nakon povlačenja persijskih trupa i nakon predaje mesnih jevrejskih pobunjenika, područje je ubrzo reanektirala Vizantija 628 godine.[2]
Vizantijska kontrola pokrajine je ponovo je bila izgubljena ali ovog puta nepovratno 636 . godine, sa muslimanskim osvajanje Sirije. Kasnije će biti reorganizovan pod nazivo Džund el Urdun kao deo vojne oblasti Bilad el Šam (Sirija) u sastvau provincije Rašidunskog kalifata.
Demografija[uredi | uredi izvor]
Pre 6. veka, pokrajina Palaestina Seunda u velikoj meri je bila naseljena Jevrejima, kao i mešovitim stanovništvom koje je govorilo grčkim i aramejskim jezikom, koji su uglavnom ispovedali hrišćanstvo. Jevreji su od Galileje i Golanske visoravni stvorili svoj centar nakon poraza tokom Bar Kohbin ustanka u 2. veku;[1] kojisu doživeli svoj procvat kroz 4. i 5. vek, zbog vizantijske kontrole koja je na tom području bila nedovoljno jaka, pružajući veliku autonomiju za mesno stanovništvo.
U Severo-istočne delove provincije su naseljeni paganskih Itureanci, koji su živeli u značajnom većem broju u susednoj Fenikiji i Fenikiji Libanesis provincijama na severu. Hrišćanski Arapi Gasanidi su migrirali iz jedne pokrajine u Jemenu u okolinu ove provincije u 4. i 5. veku i naselili se na prostoru Golanske visoravni, koja je bila bivša teritorija pokrajine Arabija Petra, postavši tako vizantijsko vazalno kraljevstvo i tampon država u 6. veku, sa prestonicom na Golanskoj visoravni — Severo-istočnoj granici Palaestina Sekunde.
U ranom 7. veku, provincija je doživela značajan demografski kolaps zbog posledica vizantijsko-persijskog rata i jevrejske pobune. Nakon kratkotrajne obnove vizantijske vladavine, muslimanske vojske izazvala pomeranja značajnog dela hrišćana ka severu — na teritorije severne Sirije i Anadolije gde je dalje vladala Vizantija.
Religija[uredi | uredi izvor]
Judaizam[uredi | uredi izvor]
Pokrajina Palestina Sekunda je bila napredan centar judaizma kroz 4. i 5. vek, gde je bio sastavljen Jerusalim Talmud. Prvobitna Jevrejska skupština, u Sanhedrin, postojala je u Tiberiasu do početka 5. veka, pre nego što su je ukinule vizantijske vlasti. Poslednji Nasi (predsednik jevrejske skupštine) Sinedriona je Gamalilo VI je umro u 425 godine.
Hrišćanstvo[uredi | uredi izvor]
Pokrštavanjem Konstantina pokrenuti su događajia koji su ponovo obnovili Palestinu kao glavni pozornicu u razvoju hrišćanske crkve, što ona nije bila u proteklih 70 godina. Samo nekoliko jeresi (verovatno uključujući i judeo hrišćane) su živeli u nekoliko galilejskih gradova kao što su Sefhoris i Kapernaum. Međutim, početkom 4. veka vizantijska vlada odgovorila na hrišćanske potrebe u Svetoj zemlji upustivši se u veliki graditeljski poduhvat svojm pokroviteljstvom, posebno crkvama, koji je podsticao hrišćane da se presele u Palestinu. Manje uspešno, carska politika pokušala je da podstakne Jevreja da pređu u hrišćanstvo nudeći zaštitu i nagrade. Na kraju, kao rezultat svega hrišćani se naseljavaju u blizini od Nazareta i Kafarnaumu (gde sinagoga i crkva leže skoro preko puta jedno od drugog) i Tabgha, Galileje izgubila svoju jevrejsku većinu.[1]
Rimski kult i paganizam[uredi | uredi izvor]
Mali broj pagana — da li ne-hrišćanskih Rimljana ili helenista ili Iturianaca bio je naseljavan u tu provinciju tokom rane vizantijske uprave.
Pregled episkopa[uredi | uredi izvor]
Pregled drevnih episkopija Palestina Sekunde prema listi Anuario Pentifikto titularna eparhija:[3]
- Abila u palestini
- Kapitolias
- Diokasarea u Palestini (Sepforis)
- Eksalus
- Gadara
- Heliopolis u Palestini
- Hipos
- Maksiminopolis u Palestini
- Pela
- Skitopolis, Metropolitanska Arhiepiskopija (do krstaša nosio latinsko zvanje Nazaret)
- Tibeias
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Lehmann, Clayton Miles (leto 1998). „Palestine: History: 135–337: Syria Palaestina and the Tetrarchy”. The On-line Encyclopedia of the Roman Provinces. University of South Dakota. Arhivirano iz originala 11. 8. 2009. g. Pristupljeno 24. 8. 2014.
- ^ Greatrex-Lieu(2002), II, 196
- ^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 ISBN 978-88-209-9070-1), "Sedi titolari". str. 819-1013