Unutrašnja podjela šuma

KLASIFIKACIONE JEDINICE

Osnovni tip šuma

Osnovni tipovi šuma se formiraju na osnovu provedenih pedoloških i vegetacijskih kartiranja. Šumske sastojine na jednom tipu zemljišta svrstavaju se u jedan osnovni tip šuma.

Proizvodni tip šuma

Proizvodni tip šuma nastaje spajanjem osnovnih tipova šume za koje se može odrediti isti proizvodni cilj gazdovanja. Spajanjem površina šuma jednog proizvodnog tipa unutar jedne privredne jedinice nastaju gazdinske klase. U slučaju kada je proizvodni tip zastupljen sa manje od dva procenta površine visokih šuma u šumskoprivrednom području, pripaja se drugom srodnom proizvodnom tipu šume, odnosno gazdinskoj klasi.

Gazdinska klasa

Gazdinska klasa je ekološko-proizvodna, a istovremeno i prostorna uređajna jedinica šuma. Dijelovi jedne gazdinske klase mogu biti geografski diskontinuirani unutar ekonomske jedinice. Gazdinske klase se formiraju na osnovu provedenih pedoloških i vegetacijskih kartiranja i drugih istraživanja, izdvajanja šumskih sastojina na osnovu tih kartiranja i njihovog svrstavanja u proizvodne tipove šuma. Jedna gazdinska klasa obuhvata, po pravilu, šumske sastojine koje pripadaju jednom proizvodnom tipu šume.

Pored prethodno navedenog kriterija, pri formoiranju gazdinskih klasa visokih šuma sa prirodnom obnovom kao poseban kriterijum uzima se stepen degradiranosti šume i zemljišta. Dijelovi visokih šuma u kojim se zbog velikog stepena degradiranosti ne može obezbijediti prirodna obnova, izdvajaju se na terenu, obilježavaju u posebne šumske sastojine i svrstavaju u visoke degradirane šume. To su dijelovi visokih šuma u kojima je stepen sklopa 0,4 ili manji za vrste drveća sjenke, odnosno 0,3 ili manji za vrste drveća svjetla, gdje je bonitet staništa peti ili četvrti, gdje je zemljište do te mjere zakorovljeno ili erodirano da nema nikakvih uslova za prirodno obnavljanje i gdje veličina tih dijelova iznosi 5 hektara ili više.

Kategorije šuma

Prema zastupljenosti vrsta drveća i sposobnosti zemljišta za pošumljavanje gazdinske klase se svrstavaju u sljedeće šire kategorije šuma i šumskog zemljišta:

• Visoke šume sa prirodnom obnovom,
• Visoke degradirane šume,
• Šumske kulture,
• Izdanačke šume,
• Površine podesne za pošumljavanje i gazdovanje i
• Površine nepodesne za pošumljavanje i gazdovanje.

UREĐAJNE JEDINICE

Odsjek

Odsjek je dio šume neke minimalne površine, dovoljne unutrašnje homogenosti, koja se svojim elementima strukture toliko razlikuje od okoline da to zahtijeva naročit uzgojni postupak. Odsjek je jedinica na kojoj se planiraju i izvode radovi na uzgoju šuma. Obično odjel ima jedan ili više odsjeka. Kod prebornog sistema gazdovanja šumama površina odsjeka je jednaka površini odjela.

Odjeljenje (odjel)

Odjeljenja su najmanje trajne jedinice prostorne podjele šuma, a formiraju se u cilju preglednosti i preciznosti rada na iskorišćavanju šuma. Podjela šuma na odjeljenja zavisi od karakteristika reljefa samog terena kao i od gustine mreže saobraćajnica.

Privredna jedinica

Privredna jedinica (ekonomska jedinica) predstavlja teritorijalnu cjelinu šume i šumskog zemljišta, a obuhvata šumske komplekse ili njihov dio. Predstavlja ekonomski i prirodno zaokruženu cjelinu, a formira se na osnovu ekonomskih, stanišnih, geografskih i drugih uslova, kojima se obezbjeđuje cjelina područja, trajnosti prinosa i prihoda od šuma, otvorenost i ostale funkcije šuma. Šumskoprivredno područje predstavlja najužu teritorijalnu jedinicu u čijim okvirima se može održivo gazdovati šumama.

Šumskoprivredno područje

Šumskoprivredno područje je funkcionalna cjelina, koja se formira radi održivog gazdovanja, planiranja i usmjeravanja razvoja šuma i šumskog zemljišta. Obuhvata više privrednih jedinica i obično nastaje oko većih gradova, željeznice, luka ili drvoprerađivačkih postrojenja, tj. uslovljeno je tržištem.

Prema zakonskoj regulativi za šumskoprivredno područje kao cjelinu radi se šumskoprivredna osnova, koja je prije svega, instrument za regulisanje gazdovanja šumama na području na principima trajnosti gazdovanja šumama.