Фирма (film iz 1989)
| Firma | |
|---|---|
| Izvorni naslov | The Firm |
| Žanr | dramski film, televizijski film |
| Tvorac | Alan Klark |
| Režija | Alan Klark |
| Scenario | Al Hanter Ešton |
| Glavne uloge | Gari Oldman Lesli Menvil Fil Dejvis Čarls Loson Stiv Mekfeden |
| Direktor fotografije | Ben Filpot Robert Filplot Džon Vard |
| Montaža | Džon Strikland |
| Producentska kuća | BBC |
| Godina | 1989. |
| Trajanje | 70 minuta |
| Zemlja | Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Jezik | engleski jezik |
| IMDb veza | |
Firma (engl. The Firm) je britanski dramski i televizijski film iz 1989. u režiji Alana Klarka i scenariju Al Hantera Eštona za BBC. U njegovom glumačkom debiju igraju Gari Oldman, Lesli Menvil, Fil Dejvis, Čarls Loson i Stiv Mekfeden. Film je zasnovan na aktivnostima navijačke grupe Inter City Firm Vest Hem junajteda tokom 1970-ih i 1980-ih.
Film, koji je izazvao kontroverze po objavljivanju, postao je jedan od najboljih filmova na temu fudbalskog huliganizma. Značajan je po tome što skoro da nema muzičke partiture ili dijegetske muzike, osim izvođenja Dina Martina That's Amore" preko uvodnih naslova. Oldmanov nastup je pozdravljen kao jedan od najvećih u njegovoj karijeri.[1]
Uloge[uredi | uredi izvor]
| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Gari Oldman | Klajv "Beks" Bisel |
| Lesli Menvil | Sju Bisel |
| Albert Bental | Semi Bisel |
| Fil Dejvis | "Yeti" |
| Endru Vajld | "Oboe" |
| Čarls Lajson | "Trigg" |
| Vilijam Vanderpuje | "Aitch" |
| Džej Simpson | Dominik |
| Patrik Mari | "Nunk" |
| Robi Dži | "Snowy" |
| Teri Sju-Pet | Jusef |
| Nik Daning | Simon |
| Nikolas Hjuecon | Beef |
| Stiv Makfaden | Bili |
| Stiven Svini | JT |
| Hepbern Grejam | STU |
Radnja[uredi | uredi izvor]
Radnja filma odvija se u Engleskoj uoči Evropskog prvenstva u fudbalu 1988. Jedan od vođa huliganske bande Vest Hem junajteda pokušava da ujedini britanske fudbalske bande u cilju jedinstvenog fronta fudbalskoj sceni na predstojećem Evropskom prvenstvu. Međutim, mnogr vođe huliganskih bandi smatraju ovaj potez pokušajem omalovažavanja njihovog uticaja u sopstvenim bandama i u ovom trenutku nasilje se više ne može zaustaviti.
Proizvodnja[uredi | uredi izvor]
Alan Klark je snimao niz izazovnih i složenih filmova tokom 80-ih, delimično pod uticajem korišćenja tada pionirskog steadicama. Godine 1998, dramaturg i pisac David Hare je prokomentarisao da „Alan veruje u stil koji opisujem kao neku vrstu demokratske kamere [. . . ] Firma je očigledno vrhunac stila i mislim da je remek-delo." U skladu sa ranijim filmovima kao što su Ološ i Made in Britain, Firma se prvenstveno fokusira na likove za koje se može videti da nemaju iskupiteljske kvalitete i da su samodestruktivni.
Pisac Al Hanter Ešton (kreditovan kao Al Hanter) delimično je zasnovao scenario na sopstvenom iskustvu, budući da je i sam nekoliko godina bio član "firme".
Sam film je snimljen u Temzmidu i okolini u proleće 1988. godine; Klark je uspeo da ubedi Garija Oldmana da preuzme glavnu ulogu Beksa, dok je ulogu Sju igrala Oldmanova tadašnja supruga Lesli Menvil. Kao što je Oldman kasnije prokomentarisao 1998. godine, „Alan[...] je bio odličan za otkrivanje ljudi“, a Firma ima veliki broj glumaca čiji će profili postati znatno podignuti tokom 1990-ih, uključujući Stiva Mekfedena (kasnije će igrati Fila Mičela u Istendersi), Čarls Lavson (kasnije Džim Makdonald u Coronation Street) i Steven Svini (kasnije Plank u Dve čađave dvocevke). Beksovo i Sjuino dete igra sin Dženin Duvicki sa kojim je Klark radio za Diane (1975).
Sastanak tri odvojene firme snimljen je u hotelu Taver na Taver Bridžu; tokom snimanja, došlo je do prave tuče između različitih članova glumačke ekipe koja je rezultirala nekim oštećenjem samog hotela.
Firma je bio poslednji film Alana Klarka; producent Dejvid M. Tompson je u intervjuu iz 1998. primetio da se „za vreme snimanja filma Firma Alan žalio na bolove u leđima. Živo se sećam da sam ga odvezao kod osteopata. Naravno, to uopšte nije bila bol u leđima." Tokom naredne godine, Klarku je dijagnostikovan rak koji će na kraju dovesti do njegove smrti 1990.
Prijem i nasleđe[uredi | uredi izvor]
Firma se pokazala kontroverznom,[2][3] i bila je i slavljena i osuđena zbog svog nasilnog sadržaja.[4] Tom Doson u časopisu The List je izvestio da se „široko smatra najtežim i najpronicljivijim ekranskim prikazom fudbalskih huligana“.[5] Vice kritičar Hari Svord je napisao da „Firma ostaje definitivni celuloidni dokument o fudbalskom huliganizmu: panoramsko remek-delo koje je uhvatilo svet opakog nasilja i materijalnih težnji“.[6] Filip Frenč u The Observer opisao je film kao „na neki način najbolji film na temu fudbalskog huliganizma i ključni tekst na temu Tačerine Britanije“.[7]
Firma je opisana kao kultni klasik.[8][9]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ See Reception and legacy.
- ^ Dalton, Stephen (16. 11. 2017). „Critic's Picks: Gary Oldman's 10 Best Performances”. The Hollywood Reporter. Pristupljeno 21. 2. 2018.
- ^ Ralske, Josh.
- ^ Winning, Josh.
- ^ Dawson, Tom.
- ^ Sword, Harry (3. 8. 2015). „Remembering Alan Clarke”. Vice. Pristupljeno 7. 9. 2018.
- ^ French, Philip.
- ^ Dalton, Stephen (16. 11. 2017). „Critic's Picks: Gary Oldman's 10 Best Performances”. The Hollywood Reporter. Pristupljeno 21. 2. 2018.
- ^ Newbould, C. (23. 6. 2014). „Five of the best football films”. The National. Pristupljeno 9. 8. 2014.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Firma na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Firma at the British Film Institute's Screenonline
- Firma na sajtu AllMovie (jezik: engleski)