Virtembergova kasarna
| Virtembergova kasarna | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Beograd |
| Opština | Savski venac |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | zgrada |
| Vreme nastanka | 18. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| beogradskonasledje | |
Virtembergova kasarna ili Aleksandrova kasarna bila je najreprezentativnija građevina austrijskog Beograda u blizini istoimene kapije na Beogradskoj tvrđavi, otprilike u liniji današnje Knez Mihailove ulice i Obilićevog venca.[1][2]
Položaj[uredi | uredi izvor]
Virtenbergova ili Aleksandrova kasarna, kao najveća i najreprezentativnija zgrada u Beogradskoj varoši (sa tri velika unutrašnja dvorišta), nalazila se na potezu između nekadašnje kafane Ruski car i Zmaj Jovine ulice i protezala se svojom dužom stranom, otprilike u liniji današnje Knez Mihailove ulice i Obilićevog venca.[3]
Ispred kasarne, u pravcu Beogradske tvrđave, otvarao se veliki pardni trg (Parade Platz, Platz D’arme) koji je bio namenjen za smenu straže, i uvežbavanje vojske za parade i druge aktivnosti.[1][4]
Namena[uredi | uredi izvor]
Virtembergova kasarna je prvobitno planirana za smeštaj dvanaest pešadijskih bataljona. Međutim po njenoj izradnji, koja je okončana 1726. godine preimenovana u rezidenciju princa Aleksandra Virtemberškog i kasarnu za smeštaj njegova tri grenadirska puka.[1][a]
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Virtembergova kasarna je bila građevina pravougaone osnove sa 232 sobe i tri dvorišta u njenom središnjem delu. Ova spratna građevina sa prizemljem i dva sprata odvojena vencima, u prizemlju je bila zastakljena prozorima kvadratnog, a na spratovima pravougaonog oblika. Prozori na spratu su se završavali malim trougaonim zabatima.[1][5][6]
Na uzdužnim delovima fasadu su posebno isticali rizaliti na uglovima čija je širina odgovarala širini severnog i južnog krila, nad kojima su se nalazile mansarde sa po dva prozora i zabatima ukrašenim vazama i vojničkom simbolima. Središnji delovi fasada bili su posebno istaknuti pilastrima koji su flankirali centralne spratne prozore iznad ulaza i završavali se zabatima na dužim fasadama, a mansardama sa dva prozora i zabatom, koje su ponavljale u formi one na rizalitima.[1]
U Virtembergovu kasarnu se ulazilo kroz vrata na svim stranama građevine koja su bili u obliku trema sa terasom iznad njega. Manje mansarde sa po jednim prozorom nalazile su se i na kraćim (četiri) i na dužim stranama (šest).[1]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Na osnovu sačuvanih planova Beograda ali i crteža u Atlasu Nikole Gransoa de Spara koji se čuva u Ratnom arhivu u Beču.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ Nemački Beograd U: Ana R. Milošević, Vizuelna kultura Srbije pod Austrijskom vlašću (1718-1739), doktorska disertacija, Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet Beograd, 2016, str. 85, 86.
- ^ P. Vasić, Barok u Beogradu 1718–1739. godine, u: Istorija Beograda 1, Beograd 1974 , 577
- ^ Brajović, Predrag. „Beograd koga više nema”. Politikin zabavnik, Broj: 3320 25. 9. 2015. Pristupljeno 12. 2. 2020.
- ^ „Plan Beograda po završetku austrijske rekonstrukcije“, Elijas Bek, 1740 -1747, Augzburg, MGB Beograda, GI1/329.
- ^ T. Stefanović Vilovski, Beograd od 1717-1739. godine, str. 25
- ^ D. J. Popović, Građa za istoriju Beograda od 1711-1739 godine, str. 238.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Beograd koga više nema, Putovanje u Beligrad — Politikin zabavnik Broj: 3320 25. 9. 2015.
- Kompjuter otkriva tajne Virtembergove palate („Politika”, 17. avgust 2020)