Geomedicina
Geomedicina je sve popularniji i sve više korišćeni termin kao zajednički naziv za medicinsku geografiju i medicinsku geologiju zbog njihovog sve većeg prožimanja i teškog razdvajanja. Geografija je nekada bila „majka“ prirodnih i društvenih nauka, ali su se njena „deca“ osamostalila kao posebne nauke (na primer pedologija, geodezija, socijalna antropologija, kartografija, meicinska geografija i medicinska geologija.[1]
Preduslovi
[uredi | uredi izvor]Da ima dosta sličnosti u istorijskom razvoju geologije i geografije, najbolje se može videti na primeru u Srbiji. Obe nauke su naučno utemeljene krajem 19. veka: geologija 1880. godine, kada je Jovan Žujović izabran za suplenta na novoformiranoj katedri za geologiju i mineralogiju na Velikoj školi, a geografija 1893. godine, kada je Jovan Cvijić postavljen za redovnog profesora geografije i etnografije na Velikoj školi.
| „ | Dva Jovana, dva naučna velikana, dve geo-nauke – ne može se zamisliti bolji početak geologije i geografije. | ” |
Po definiciji geografija opisuje površinu Zemlje; koncepcija prosta, ali je proučavanje složeno. Geologija, između ostalog, proučava karakteristike i procese na površini Zemlje (genetski princip). Prva polovina 20. veka odlikovala se više regionalnim pristupom i u geografiji i geologiji, a druga polovina – sistematskim pristupom u okviru manjih područja.
Savremena proučavanja životne sredine ne mogu se zamisliti bez poznavanja geomorfologije, hidrologije, klimatologije, kao i niza geoloških disciplina (geohemija, sedimentologija, površinsko raspadanje minerala i stena, mineralogija, petrologija, hidrogeologija). Životna sredina je složeni sistem i nije moguće razdvojiti geografski od geološkog aspekta proučavanja i zadržati se samo na principima jedne nauke ili naučne discipline.
U budućnosti će geografija još više biti povezana sa nizom nauka: geologija, meteorologija, biologija, ekologija, društvene nauke itd. Geologija i geografija će i u budućnosti morati da budu više upućene jedna na drugu i da zajednički proučavaju Zemlju. Veza geografije i ekologije postaje sve jača i u budućnosti će biti još izraženija, kako u proučavanju ekosistema tako i u oblasti socijalne i medicinske ekologije.
Medicinska geografija
[uredi | uredi izvor]
Medicinska geografija proučava prostorno rasprostranjenje ljudskih bolesti u svetu i uzroke pojavljivanja određenih bolesti u nekim delovima sveta i zasniva se na poznavanju zemljišta, klime, biljnog i životinjskog sveta.[2]
Kategorizacija medicinske geografije u strukturi geografske nauke
[uredi | uredi izvor]Četvrti blok kategorizacija u strukturi geografske nauke čine granične geografske discipline (fizičko-društvene discipline) koje obuhvataju:
- političku geografiju,
- istorijsku geografiju,
- medicinsku geografiju,
- matematičku geografiju,
- vojnu geografiju, i dr
Medicinska geologija
[uredi | uredi izvor]
Medicinska geologija se bavi proučavanjem uticaja geološke i pedološke podloge na ljudsko zdravlje, i obuhvata i petrografske, mineraloške i geohemijske metode ispitivanja pojedinih delova ljudskog tela (zubi, kosti, bubrežno i žučno kamenje) ili stranih materija u telu (prašina minerala, stena i uglja).[3]
Posebno je značajno proučavanje sadržaja bioesencijalnih i toksičnih elemenata u ljudskoj i životinjskoj ishrani, kao i moguće posledice suvišnog ili nedovoljnog unošenja tih elemenata.
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ Davenhall, Bill. Geomedicine: Using Geographical Information Systems to Improve Personal Health. Paper submitted for the Bridging Public Health Informatics with Personal Health Records: Opportunities for Wellness and Disease Prevention session of the Tenth International Conference on Information Technology and Applications in Biomedicine, November 3–5, 2010.
- ^ Philo, Chris (2009). "Medical Geography". In Gregory, Derek; Johnston, Ron; Pratt, Geraldine et. al The Dictionary of Human Geography (Fifth Edition). Oxford:Blackwell. pp. 451-453
- ^ Bunnell, Joseph (March 2004). "Medical Geology: Emerging Discipline on the Ecosystem--Human Health Interface". EcoHealth. 1 (1): 15–18.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Đorđević, P., Jovanović, V., Cvetković, V. (1996. i 2000): Primenjena geologija, Univerzitet u Beogradu, Beograd;
- Jovanović, V., Srećković-Batoćanin, D. (2005): Osnovi geologije (za studente geografije)
- Howard D.A., Remson I. (1982): Geology in Environmental Planning, Mc Groy Hill New York
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Geomedicina - Geografija i lično zdravlje (jezik: engleski)