DSM IV - Mentalni poremećaji
DSM-IV — Mentalni poremećaji su skup mentalnih poremeđaja prikazanih u Dijagnostičkiom i statističkom priručnik za mentalne poremećaje (engl. DSM) je napisala i objavljuje Američka psihijatrijska asocijacija. U njemu se nalaze kategorizirani mentalni poremećaji i kriterijumi za uspostavu dijagnoze. Priručnik je u širokoj upotrebi, od klinika i istraživačkih institucija, do osiguravajućih društva, farmaceuta itd. on se kao takav na globalno nivou koristi ... da implicira postojanje klinički prepoznatljivog skupa simptoma ili ponašanja povezanih u većini slučajeva sa stresom i smetnjama u ličnim funkcijama.
DSM-IV iz 1994.[uredi | uredi izvor]
DSM koji je prvobitno objavljen 1994. godine naveo je više od 250 mentalnih poremećaja, na osnovu stava Američkog udruženja psihijatara. U njmu su mentalni poremećaji prikazani kao „klinički značajan bihejvioralni ili psihološki sindrom ili obrazac koji se javlja kod pojedinca, ... povezan je sa prisutnom nevoljom ... ili invaliditetom ... ili sa značajno povećava rizik od patnje "ali to" ... nijedna definicija ne definiše na odgovarajući i precizan način, tako da su granice za koncept "mentalnog poremećaja" ... različite od situacije i zahtevaju različite definicije “(APA, 1994. i 2000). DSM takođe navodi da „ne postoji pretpostavka da je svaka kategorija mentalnih poremećaja potpuno izolovan entitet sa apsolutnim granicama koje ga dele od drugih mentalnih poremećaja ili od stanja bez mentalnih poremećaja“.[1]
Revidirani DSM-IV-TR[uredi | uredi izvor]
DSM IV-TR (revidiran tekst iz 2000. godine) sastojao se od pet osa (domena) na osnovu kojih se može proceniti mentalni poremećaj, i to:[2]
- Osa 1: Klinički poremećaji (svi mentalni poremećaji osim poremećaja ličnosti i mentalne retardacije)
- Osa 2: Poremećaji ličnosti i mentalna retardacija
- Osa 3: Opšta medicinska stanja (mora biti povezana sa mentalnim poremećajem)
- Osa 4: Psihosocijalni i ekološki problemi (na primjer ograničena mreža socijalne podrške)
- Osa 5: Globalna procena funkcionisanja (psihološke, društvene funkcije i funkcije vezane za posao vrednuju se u kontinuitetu između mentalnog zdravlja i ekstremnog mentalnog poremećaja).
DSM-V[uredi | uredi izvor]
Sistem klasifikacije osa je uklonjen iz DSM-V i sada ima uglavnom istorijski značaj.[2] Glavne kategorije poremećaja u DSM-V su:
| Grupa nagrađenih mentalnog poremećaja u DSM | Primeri |
|---|---|
| Poremećaji se obično dijagnostikuju u detinjstvu ili adolescenciji. * Poremećaji poput ADHD -a i epilepsije takođe su nazvani razvojnim poremećajima i razvojnim smetnjama . | Mentalna retardacija, ADHD |
| Delirijum, demencija, amnezija i drugi kognitivni poremećaji | Alchajmerova bolest |
| Mentalni poremećaji usled opšteg zdravstvenog stanja | Vezano za SIDU, psihozu |
| Poremećaji povezani sa supstancama | Zloupotreba alkohola |
| Shizofrenija i drugi psihotični poremećaji | Deluzioni poremećaj |
| Poremećaji raspoloženja | Vrh depresivnog poremećaja, bipolarni poremećaj |
| Anksiozni poremećaj | Opšti anksiozni poremećaj, socijalni anksiozni poremećaj |
| Somatoformni poremećaj | Poremećaj somatizacije |
| Činjenični poremećaj | Minhauzenov sindrom |
| Disocijativni poremećaji | Disocijativni poremećaj identiteta |
| Poremećaji u ishrani | Anoreksija nervoza, bulimija nervoza |
| Poremećaj sna | Nesanica |
| Poremećaj kontrole impulsa nije klasifikovan na drugom mestu | Kleptomanija |
| Poremećaj prilagođavanja | Poremećaj prilagođavanja |
| Poremećaj ličnosti | Narcisoidni poremećaj ličnosti |
| Poremećaj seksualnog identiteta kod dece | Dispareunija |
| Druga stanja koja mogu biti u fokusu kliničke nege | Tardivna diskinezija, zlostavljanje dece |
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „DSM-IV”. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Washington, DC: American Psychiatric Association. 2000. ISBN 0-89042-025-4.
- ^ a b „Highlights of Changes from DSM-IV-TR to DSM-5” (PDF). web.archive.org. 2015-02-26. Arhivirano iz originala 26. 02. 2015. g. Pristupljeno 2021-10-12.