Korisnik:SGbiologija/pesak
Giberelini su posebni biljni hormoni, koji su ime dobili po gljivi Gibberella fujikuroi, u kojoj su prvi put otkriveni. Pokazano je kasnije da se oni nalaze u svim nižim i višim biljkama. Sva jedinjenja koja pripadaju ovoj grupi u svojoj strukturi imaju gibanski prsten. Oznaka GA (giberelna kiselina) se upotrebljava za sve gibereline, sa rednim brojem GA1 do GAn . Prvi izolovani i najpoznatiji je GA3. Univerzalni efekat giberelina je stimulacija izduživanja stabla, posebno kod biljaka čije je stablo kratako, bilo usled mutacije ili zbog spoljašnjih uslova.
Otkriće giberelina[uredi | uredi izvor]
Japanski fitopatolozi su istraživanja započeli proučavajući parazitske gljive koje su izazivale velike štete na plantažama pirinča. U Japanu, 1926. godine, fiziolog Kurosava (Kurosawa) je gajio gljivu Gibberella fujikuroi u kulturi. Biljke pirinča, koje su zaražene ovom gljivom imaju jako izduženo i tanko stablo koje lako poleže, jer ne može da izdrži težinu ploda. Kurosava je pokazao da rastvor u kome su gljive rasle sadrži substance koje na pirinču izazivaju iste simptome kao i infekcija. 1958. godine, giberelini su identifikovani i kod viših biljaka. Time su dobili status posebne grupe biljnih hormona.
Hemijska struktura[uredi | uredi izvor]
Po hemijskoj strukturi giberelini su diterpenoidi sa 19 ili 20 ugljenikovih atoma. Ovi hormoni se međucobno razlikuju po stepenu zasićenosti prstena A, po broju i položaju OH i COOH grupa, kao i po prisustvu i odsustvu laktonskog prstena.
Giberelinski biosintetički mutanti[uredi | uredi izvor]
Poseban značaj za proučavanje biosinteze giberelina, kao i za otkriće, imali su mutanti biljke graška i kukuruza. Mutacije se sastoje u oštećenju strukturnih gena za enzime koji kataliziraju posebne stupnjeve do sinteze aktivnog oblika giberelina (GA1 ili nekog drugog). Usled mutacije je prekinuta biosinteza giberelina, biljke ne proizvode biološki aktivne hormone i stoga su patuljastog rasta.
Uloge giberelina[uredi | uredi izvor]
Na osnovu genetičkih analiza mutanata, dokazano je da su giberelini jedan od glavnih činilaca u regulaciji rastenja stabla svih biljaka. Pored toga, oni imaju i druge funkcije. Učestvuju u mnogim procesima koje kontroliše svetlost, kao što je klijanje semena, ali i u determinaciji pola, rastenju plodova, mirovanju pupoljaka i drugim pojavama[1].
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Gibberellic Acid for Fruit Set and Seed Germination”. Pristupljeno 22. 3. 2016.