Naknada plate
Pravo na naknadu plate se ostvaruje umjesto plate u slučajevima kada radnik odsustvuje sa rada. Slučajevi kada radnik ima pravo da odsustvuje sa rada i ostvaruje pravo na naknadu plate taksativno se propisuju Zakonom o radu [1] i svim ostalim propisima koji tretiraju ovu oblast (pravilnici, ugovori akti i dr.) i kojima se stvaraju i regulišu međusobna prava i obaveze po osnovu rada zaposlenog.
Razlika između plate i naknade plate je u tome što se plata ostvaruje isključivo radom dok se naknada plate ostvaruje bez rada, u slučajevima koji su određeni zakonom ili drugim autonomnim aktom. Najkraće rečeno, radnik može bez rada ostvariti naknadu plate, ako za to postoji pravni osnov:
- period korištenja godišnjeg odmora - puni ili srazmjerni godišnji odmor kojem radniku pripada za svaku kalendarsku godinu u vremenu od 20 radnih dana i dodatni dani godišnjeg odomora na koje radnik ima pravo u skladu sa Zakonom: „Dužina godišnjeg odmora utvrđuje se tako što se zakonski minimum od 20 radnih dana uvećava po osnovu doprinosa na radu, uslova rada, radnog iskustva, stručne spreme zaposlenog i drugih kriterijuma utvrđenih opštim aktom ili ugovorom o radu."[1],
- državne praznike (koji su utvrđeni Zakonom o državnim i drugim praznicima [2],
- u slučaju sklapanja braka, porođaja supruge, teže bolesti člana uže porodice i u drugim slučajevima utvrđenim opštim aktom i ugovorom o radu, ali ne duže od ukupno 7 dana,
- dobrovoljno davanje krvi,
- privremene spriječenosti za rad zbog povrede na radu ili profesionalne bolesti,
- za vrijeme prekida rada zbog propusta poslodavca da preuzme odgovarajuće mjere zaštite na radu.