Rečni monitori klase Sava
Rečni monitor klase Sava[1] izgrađeni su za austrougarsku mornaricu sredinom 1910-ih godina. Izgrađena su dva monitora Sava-klase SMS Bosna i SMS Sava. SMS Bosna, je preimenovan u SMS Temeš (II) pre nego što je uvršten u službu kada je originalni SMS Temeš potonuo. Kada je 05.1917. godine originalni SMS Temeš je vraćen u službu SMS Temeš-u (II) je vrćeno ime SMS Bosna. Monitori SMS Temeš (II) i SMS Sava dodeljeni su Dunavskoj flotili i učestvovala su u borbama tokom Prvog svetskog rata. Brodovi su preživeli rat i prebačeni su u Rumuniju i Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca (kasnije Kraljevinu Jugoslaviju) kao reparacija.
Rečni monitori klase Sava[uredi | uredi izvor]
| Brod | Broj gradnje | Brodogradilište[2] | Položena kobilica[2] | Porinuće[2] | Uveden u službu[2] | Sudbina |
|---|---|---|---|---|---|---|
| SMS Temeš(II) 5/1917 Bosna |
533 | Stabilimento Tecnico Triestino, Linc | Oktobar 1914 | 1915. | Juli 1915. | Potopljen 11. aprila 1941.[3] |
| SMS Sava | 534 | Stabilimento Tecnico Triestino, Linc | 1915. | 31. maj 1915. | september 1915. | Obnovljen |
Opis i konstrukcija[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Opis[uredi | uredi izvor]
Rečni monitori Sava-klase, izgrađeni su za austrougarsku mornaricu i buli su u sastavu Austrougarske rečne flotile u periodu od 1915. do 1918. godine.
Konstrukcija[uredi | uredi izvor]
Glavne dimenzije rečnih monitora Sava-klase su: deplasman 580 tona, dužina 60,0 metra, širina 10,2 metara i gaz 1,3 metra. Oklop: bok i pregrade 40 mm, paluba 25 mm, kupola topa 50 mm, Komandni most 50 mm. Posada se sastojala od: 91 osobe. [2]
Pogon broda[uredi | uredi izvor]
Pogon rečnih monitora Sava-klase se sastojao od dve parne mašine trostruke ekspanzije, od kojih je svaka imala po 875 KS i pokretala po jednu propelersku osovinu sa propelerom. Paru su obezbeđivali dva kotla sa vodo grejnim cevima tipa Jarou. [2] Ukupna instalisana snaga iznosila je 1.750 KS / 1.287 Kv. Imao je skladišta za 75 tona mazuta.[4] Maksimalna brzina mu je bila 13 čvorova (25 km/č). Akcioni radijus je iznosio 1296 kilometara pri brzini od 10 čvorova.
Naoružanje[uredi | uredi izvor]
Glavno naoružanje rečnih monitora Sava-klase[2]
| Vrsta oruđa | Broj cevi | Broj oruđa | Dužina cevi | Domet | Granata u minuti | Debljina kupole |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Brodski top 120 mm | dvocevni | 1 | 45 kalibara | 15 km[5] | 42 | 50 |
| Brodska haubica 120 mm | jednocevni | 2 | 10 kalibara | 6.000 m | 8 | 50 |
| Brodski PA top 66 mm | jednocevni | 2 | 26 kalibara | - | 24 | - |
| Brodski PA top 47 mm | jednocevni | 2 | 47 kalibara | - | 24 | - |
| Mitraljez 8/80 | jednocevni | 7 | 80 kalibara | - | - | - |
Karijera[uredi | uredi izvor]
Oba monitora SMS Bosna eh SMS Temeš (II) i SMS Sava, 31.12.1918. godine su internirana u Beograd i ušla u jugoslovensku Dunavsku flotilu, ali kasnije Soča je prebačena u Rumuniju i preimenovana u Bukovina.
U januaru 1919. godine Bosna je preimenovana u Vardar. Ovo je usledilo kao rezultat podele brodova Austro-ugarske Dunavske flote 15.4.2020. godine i službeno je prebačen u Jugoslaviju.
U rumunskoj službi, Bucovina (bivša SMS Sava) je bila opremljena za službu na moru za protivpodmorničku borbu, pri čemu je jedan od njenih 7 mitraljeza zamenjen jednim bacačem dubinskih bombi kalibra 610 mm.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Gorin 2014.
- ^ a b v g d đ e Greger 1976, str. 142.
- ^ Chesneau 1980, str. 357.
- ^ Jane's Information Group 1990, str. 315.
- ^ Greger 1976, str. 9.
Literatura i izvori[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Greger, René (1976). Austro-Hungarian Warships of World War I. London, England: Allan. ISBN 978-0-7110-0623-2.
- Gardiner, Robert, ur. (1985). Conway's All the World's Fighting Ships, 1906–1921. London, England: Conway Maritime Press. ISBN 978-0-85177-245-5.
- Jane's Information Group (1990) [1919]. Jane's Fighting Ships of World War I. London, England: Studio Editions. ISBN 978-1-85170-378-4.
- Chesneau, Roger, ur. (1980). Conway's All the World's Fighting Ships, 1922–1946. London, England: Conway Maritime Press. ISBN 978-0-85177-146-5.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Gorin, Ivan (2014). „SAVA river monitors (1915)”. Gorin Ivan. Pristupljeno 17. 11. 2019.
