Saborna crkva Svetog Grigorija Prosvetitelja u Jerevanu

Saborna crkva Svetog Grigorija Prosvetitelja
Saborna crkva Svetog Grigorija Prosvetitelja
Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ մայր եկեղեցի; Surb Grigor Lusavorich mayr yekeghetsi
	Saborna crkva Svetog Grigorija Prosvetitelja u Jerevanu
	Saborna crkva Svetog Grigorija Prosvetitelja Lokacija na mapi Jermenije
Osnovne informacije
Lokacija	Avenija Tigran Mec, okrug Kentron, Jerevan, Jermenija
Koordinate	40° 10′ 19″ S; 44° 31′ 01″ I / 40.172003° S; 44.516836° I
Religija	Jermenska apostolska crkva
Grad	Jerevan
Država	Jermenija
Godina posvećenja	23. septembar 2001.
Eklesijastikalni ili; organizacioni status	aktivna
Rukovodstvo	Katolikos svih Jermena
Arhitektonski opis
Arhitekt(i)	Stepan Kurkčjan
Tip arhitekture	crkva
Stil arhitekture	jermenski
Finansijer	Ričard Aleksandar Manugijan; Luiza Manugijan Simon; Nazar Nazarijan; Artemis Nazarijan; Kevork Kevorkijan; Linda Kevorkijan; Eduardo Eurnekijan;
Početak izgradnje	1997.
Završetak izgradnje	2001.
Specifikacije
Kapacitet	1.700
Visina (maks.)	54 m

Saborna crkva Svetog Grigorija Prosvetitelja (jerm. Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ մայր եկեղեցի; Surb Grigor Lusavorich mayr yekeghetsi), takođe poznata i kao Saborna crkva u Jerevanu, trenutno je najveća saborna crkva Jermenske apostolske crkve u svetu, što je čini i najvećom jermenskom sabornom crkvom. Smeštena je u okrugu Kentron u Jerevanu, glavnom gradu Jermenije i smatra se jednim od najvećih verskih zdanja u Južnom Zakavkazju, zajedno sa Sabornom crkvom Svetog Trojstva u Tbilisiju (poznatom pod nazivom Saborna crkva Sameba). Smeštena je pored metro stanice General Andranik i crkva se, upravo zbog svoje veličine, može videti iz raznih delova grada.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Saborna crkva Svetog Grigorija Prosvetitelja je izgrađena na inicijativu katolikosa Vazgena I. Izgradnja je započeta 7. aprila 1997. godine, kada je katolikos Karekin I blagoslovio temelje i izgradnju crkve.^[1] Crkveni kompleks dizajniran je od strane arhitekte Stepana Kurkčjana, a radovi su završeni 2001. godine.

Osvećenje završene zgrade odigralo se 23. septembra 2001. godine, povodom proslave 1.700 godina od proglašenja hrišćanstva za zvaničnu religiju u Jermeniji.^[1] U sabornoj crkvi se nalaze mošti Svetog Grigorija Prosvetitelja, po kome i nosi ime, kao i sveti ostaci Svetog Grigorija koji su doneti iz Napulja, Italija. Ubrzo nakon posvećenja saborne crkve, papa Jovan Pavle II je posetio crkvu.^[2]

Arhitektura[uredi | uredi izvor]

Ogromna saborna crkva zapravo predstavlja kompleks koji se sastoji od tri crkve — saborne crkve (glavne crkve) sa 1.700 sedišta, kapele Svetog kralja Trinidata i kapele Svete kraljice Ašken, obe sa po 150 sedišta. Ove dve kraljevske ličnosti bile su ključni pomagači Grigoriju Prosvetitelju u hristijanizaciji Jermenije. Zvonik crkve, koji se sastoji od više od 30 lukova, i dvorište nalaze se ispred ulaza u sabornu crkvu. Na donjem spratu crkve nalaze se i sale za doček i crkvene aktivnosti.

Ukupna površina celog kompleksa iznosi 3.822 kvadratna metra, dok je visina saborne crkve od podnožja do vrha krsta 54 metra.^[3]

Glavna crkva ovog kompleksa izgrađena je zahvaljujući donaciji Ričarda Aleksandra Manugijana i Luize Manugijan Simon, u znak sećanja na njihovog preminulog oca, filantropa i bivšeg predsednika Jermenskog udruženja opštih dobrotvora (engl. Armenian General Benevolent Union; skraćeno AGBU) Aleksa Manugijana, i njegovu ženu, Meri Manugijan.^[1] Sa druge strane, izgradnja dve kapele dovršena je zahvaljujući donacijama Nazara i Artemis Nazarijan i Kevorka i Linde Kevorkijan, dok je sredstva za podizanje zvonika donirao Eduardo Eurnekijan.

Galerija[uredi | uredi izvor]

Saborna crkva Svetog Grigorija Prosvetitelja i konjanička statua Andranika Ozanijana
Saborna crkva sa velikim dvorištem i parkom
Saborna crkva je izgrađena od narandžaste sedre iz Anija

Pogled na zvonik koji se nalazi ispred crkve
Pogled na sabornu crkvu sa bočne strane
Pogled na sabornu crkvu iz parka
Ulaz u crkvu
Spomenik ispred crkve
Natpis na ulazu
Unutrašnjost Saborne crkve Svetog Grigorija Prosvetitelja
Kamena ploča sa natpisom na jermenskom jeziku
Unutrašnjost saborne crkve
Oltar Saborne crkve Svetog Grigorija Prosvetitelja
Unutrašnjost saborne crkve
Unutrašnjost saborne crkve
Vitraži u sabornoj crkvi

Reference[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b ^v „Louise Simone and Richard Manougian Donate $2 Million to Yerevan Cathedral Project” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 7. 2018.
^ HOMILY OF JOHN PAUL II (26. 9. 2001). „APOSTOLIC VOYAGE IN ARMENIA, ECUMENICAL CELEBRATION. Cathedral of St. Gregory the Illuminator, Yerevan” (na jeziku: engleski).
^ „Yerevan churches”. Official Website of the Yerevan Council. Arhivirano iz originala 2. 10. 2011. g. Pristupljeno 24. 8. 2009.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Հարությունյան Վ., Խորան լուսո և հավատքի, «Էջմիածին», 1992, դ 8, 1993, դ 1–3:
Վարդանյան Մ., Գործը՝ հավատքի հայելի... Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ Մայր եկեղեցու հիմնօրհնեքը, «Էջմիածին», 1997, դ 4–5:

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[manoug-1] v „Louise Simone and Richard Manougian Donate $2 Million to Yerevan Cathedral Project” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 7. 2018.

[2] HOMILY OF JOHN PAUL II (26. 9. 2001). „APOSTOLIC VOYAGE IN ARMENIA, ECUMENICAL CELEBRATION. Cathedral of St. Gregory the Illuminator, Yerevan” (na jeziku: engleski).

[3] „Yerevan churches”. Official Website of the Yerevan Council. Arhivirano iz originala 2. 10. 2011. g. Pristupljeno 24. 8. 2009.

[1]

[2]

[3]