Сакупљачи и сакупљачица
| Sakupljači i sakupljačica | |
|---|---|
.jpg) Filmski poster | |
| Izvorni naslov | Les glaneurs et la glaneuse |
| Žanr | dokumentarni |
| Tvorac | Anjes Varda |
| Režija | Anjes Varda |
| Montaža | Alen Rene, Anri Kolpi |
| Godina | 2000. |
| Trajanje | 82 |
| Zemlja | Francuska |
| Jezik | francuski jezik |
| IMDb veza | |
Sakupljači i sakupljačica (fr. Les glaneurs et la glaneuse) je francuski dokumentarni film u režiji Anjes Varde iz 2000. koji prikazuje različite vrste sakupljanja. Uključen je u konkurenciju na Filmskom festivalu u Kanu 2000. („Službena selekcija 2000.“), a kasnije je osvojio nagrade širom sveta. U anketi Sight & Sound 2014. filmski kritičari su ga proglasili osmim najboljim dokumentarnim filmom svih vremena.[1] Godine 2016. film se pojavio na 99. mestu BBC-jeve liste 100 najvećih filmova 21. veka. Film je prvi put uvršten 2022. godine na listu najboljih filmova svih vremena po izboru kritičara Sight & Sound, na 67. mestu.[2]
Godine 2002. Varda je objavila nastavak, Sakupljači i sakupljačica: dve godine kasnije, u kojem se ponovo osvrnula na neke od ljudi i tema ovog filma.
Subjekti[uredi | uredi izvor]
Za film, Varda je putovala širom ruralne i urbane Francuske da dokumentuje različite vrste sakupljača koji, bilo zbog potrebe, bilo iz umetničkih ili etičkih razloga, sakupljaju useve koji su ostali na polju nakon žetve ili hranu i predmete koji su izbačeni. Uključila je i neke od ljudi na periferiji kulture sakupljanja. Postoje intervjui sa, između ostalih, šefom kuhinje sa 2 Mišelin zvezdice koji sakuplja i bogatim vlasnikom restorana čiji su preci bili sakupljači; vlasnici nekoliko vinograda, među kojima su psihoanalitičar Žan Laplanš i praunuk fiziologa i hronofotografa Etjena-Žula Mareja; umetnici koji u svoje radove ugrađuju reciklirane materijale, uključujući Luisa Ponsa, koji objašnjava da je smeće „skup mogućnosti“; advokati koji raspravljaju o francuskim zakonima u vezi sa sakupljanjem i napuštenom imovinom; i urbani sakupljač po imenu Alen, koji je magistrirao i predaje francuskim imigrantima. Dva najistaknutija simbola iz filma su brojni krompiri u obliku srca koje Varda pronalazi u polju i sat bez kazaljki kog pronalazi na ulici.
Da bi pronašla subjekte, Varda je tvrdila da je njen metod bio da zamoli sve ljude koje je poznavala da razgovaraju sa svima — „seljacima, vlasnicima, farmerima, voćarima — o filmu. Rekla sam svom pomoćniku: 'Pozovi sve koje poznajete.'" Osvrćući se na ove subjekte, Varda je izjavila: "što sam ih više sretala, više sam mogla da vidim da nemam šta da dam kao izjavu. Oni daju izjavu; oni objašnjavaju temu bolje od bilo koga."
Tehnika[uredi | uredi izvor]
Sakupljači i sakupljačica je bio prvi Vardin film koji je koristio digitalnu kameru. Film je poznat po upotrebi ručne kamere i po neobičnim uglovima i tehnikama kamere. Varda je svoj filmski proces nazvala "sinekritur" ("bioskopsko pisanje"), rekavši da je proces susreta sa subjektima, biranja kadrova i muzike, montaže i pisanja naracije "svaka prilika da radite sa mnom, sve je ovo pisanje filma o kojima često pričam." Rekla je da su predmeti koje je pronašla, kao što je krompir u obliku srca, bili "[udarci] sreće", kao i neki od snimaka. Na primer, u jednoj sceni Varda je zaboravila da ugasi kameru, pa je, dok je kamera visila pored nje, snimila tlo koje se pomera i viseći poklopac sočiva, koji naizgled "pleše". Varda je odlučila da ovaj snimak stavi u gotov film sa džez muzičkom pozadinom, nazvavši ga "Ples kape sočiva".
Pored snimaka koji se odnose na „prebiranje“, film uključuje i više autoreferencijalnih snimaka, kao što je scena u kojoj Varda snima sebe kako češlja svoju novootkrivenu sedu kosu, ili nekoliko krupnih planova njenih ostarelih ruku. U jednoj sceni, ona „hvata“ brojne kamione na autoputu, prvo okružujući svaki kamion stavljajući ruku ispred objektiva kamere, a zatim zatvarajući ruku dok prolazi pored „samo da se igra“.
Proizvodnja[uredi | uredi izvor]
Film je sniman između septembra 1999. i aprila 2000. u Bosu, Žuri, Provansi, Pirinejima i predgrađima Pariza. U kompletu za štampu, Varda je napisala da će ona i njen tim putovati i snimati otprilike dve nedelje i odmah nastaviti sa uređivanjem dok traže dodatne lokacije. Takođe je putovala sama da bi dobila mnogo svojih „sakupljenih” snimaka i išla je na pijace između 14 i 16 časova.
Nagrade[uredi | uredi izvor]
Film je osvojio nagrade širom sveta, uključujući vrhunske nagrade na Međunarodnom filmskom festivalu u Čikagu, Svetskom filmskom festivalu u Pragu jedan i Evropske filmske nagrade, kao i od Nacionalnog društva filmskih kritičara (SAD), kruga njujorških filmskih kritičara, Bostonskog društva Filmski kritičari, Udruženje filmskih kritičara Los Anđelesa, Francuski sindikat filmskih kritičara i Društvo filmskih kritičara na mreži. Takođe je „proglašen za najbolji francuski film 2000. godine od strane Francuske unije filmskih kritičara, koja je prekinula tradiciju time što nije odabrala dramski film.“[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „The 21st Century’s 100 greatest films”. www.bbc.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-07-06.
- ^ „The Gleaners and I (2000)”. BFI (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-07-06.
- ^ Rich, B. Ruby. "Gleaners Over Gladiators." The Nation 272.14 (2001): 33. Print.