Siuanski jezici
| Siuanski jezici | |
|---|---|
| Siuansko–katobski jezici | |
| Geografska rasprostranjenost | Centralna Severna Amerika |
| Jezička klasifikacija |
|
| Podpodela |
|
| ISO 639-2 / 5 | sio |
| Lingvasfera | 64-A |
| Glotolog | siou1252[1] |
 Geografska rasprostranjenost siuanskih jezika pre kontakta sa Evropljanima | |
Siuanski jezici (ili siuansko–katobski jezici) su jezička porodica koja je zastupljena u Severnoj Americi. Većinom jezika se govorilo na Velikim ravnicama, a manjim delom na istoku, u manjim izolovanim zajednicama. Jezicima iz ove porodice govore narodi iz siuanske porodice naroda.
Ime[uredi | uredi izvor]
Autori koji celu porodicu jezika nazivaju siuanski jezici, dve grane siuanskih jezika nazivaju zapadnosiuanski i istočnosiuanski jezici ili „pravi siuanski“ i „katobski“ jezici. Drugi autori koji ograničavaju ime „siuanski“ samo na zapadnu granu, celu porodicu nazivaju „siuansko-katobski“ jezici, a istočnu granu nazivaju katobski jezici.
Klasifikacija[uredi | uredi izvor]
Siuanski jezici se dele na dve grane, a to su zapadnosiuanski jezici i istočnosiuanski ili katobski jezici. Zapadnosiuanski jezici se dalje mogu podeliti na krou-hidaca (siuanske reke Misuri), mandanski, centralnosiuanske (siuanske doline Misisipija) i jugoistočnosiuanske (siuanske doline Ohaja) jezike. Istočnosiuanski ili katobski jezici su katobski i vokonski jezici.
- Zapadnosiuanski jezici:
- Krou-hidaca jezici (siuanski reke Misuri)
- 1. Krou jezik
- 2. Hidaca jezik (grovantrijski)
- Mandanski siuanski jezici
- 3. Mandanski jezik
- Nuptare dijalekat
- Nuetare dijalekat
- 3. Mandanski jezik
- Centralnosiuanski jezici (siuanski doline Misisipija)
- 4. Mičigamea jezik
- Sijukško-asinibojnsko-stounski jezici (dakotski)
- 5. Sijukški jezik
- Santi–siseton dijalekat (santi, istočni sijukški, istočni dakota)
- Santi poddijalekat
- Siseton poddijalekat
- Jankton–janktonai dijalekat (jankton, centralni sijukški, zapadni dakota)
- Jankton poddijalekat
- Janktonai poddijalekat
- Lakota dijalekat (lakhota, teton, zapadni sijukški)
- Severni lakota poddijalekat
- Južni lakota poddijalekat
- Santi–siseton dijalekat (santi, istočni sijukški, istočni dakota)
- 6. Asinibojnski jezik (nakota, nakoda, nakona)
- 7. Stounski jezik (albertski asinibojnski, nakoda)
- 5. Sijukški jezik
- Čiversko–vinebagoški jezici
- 8. Čiverski jezik (ajovsko-otoansko-misurijski) (†)
- 9. Vinebagoški jezik
- Degihanski jezici
- 10. Omaha–ponka jezik
- 11. Kanzaško–osejdžijski jezik
- 12. Kvapauški jezik (arkanzaški)
- Jugoistočnosiuanski jezici (siuanski doline Ohaja) (†)
- Virdžinijski siuanski jezici (tutelo) (†)
- 13. Tutelo-saponi jezik (monakan) (†)
- 14. Monetonski jezik (†)
- Misisipijski siuanski jezici (ofsko-biloksijski) (†)
- 15. Biloksijski jezik (†)
- 16. Ofski jezik (†)
- Virdžinijski siuanski jezici (tutelo) (†)
- Krou-hidaca jezici (siuanski reke Misuri)
- Istočnosiuanski ili katobski jezici:
- 17. Katobski jezik (†)
- 18. Vokonski jezik (†)
Izumrli jezici su označeni sa (†)
Od jezika kojima se govorilo na istoku, virdžinijski siuanski jezici su međusobno bili blisko srodni, a katobanski i vokonski nisu bili blisko srodni jedan sa drugim.
Veze sa drugim jezicima[uredi | uredi izvor]
Moguće je da je jezički izolat juči najsrodniji jezik ovoj porodici.
U 19. veku, engleski linvgista Robert Latam ja izneo tezu da su siuanski jezici srodni kadoanskim i irokeškim jezicima. Kasnije su lingvisti Luis Alen 1930-ih i Volas Čejf 1960-ih i 1970-ih, istraživali vezu između siuanskih i kadoanskih jezika. Marijan Mitun je 1990-ih napravila komparativnu analizu morfologije i sintakse sve tri porodice. Danas se smatra da hipoteza o postojanju „makrosiuanskih jezika” nije dokazana, a sličnosti između ovih porodica su možda posledica toga što su njihovi prajezici bili i jezičkom savezu.[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian, ur. (2016). „Siouan”. Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ Mithun, Marianne. (1999). "The languages of native North America". str. 305.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Mithun, Marianne. 1999. The languages of native North America. p.305. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
