Univerzitetska dečja klinika u Beogradu
| Univerzitetska dečja klinika u Beogradu | |
|---|---|
 | |
 Zgrada Univerzitetske dečje klinike | |
| Lokacija | |
| Koordinate: 44° 47′ 57″ S; 20° 27′ 49″ I / 44.79926° S; 20.46372° I | |
| Mesto | Beograd (Tiršova 10) |
| Država |  Srbija |
| Istorija | |
| Osnovana | 1924. |
| Organizacija | |
| Zdravstveni sistem | RFZO |
| Finansiranje | Državna bolnica |
| Vrsta bolnice | Specijalna bolnica |
| Afilacijske ustanove | Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu |
| Zdravstvene usluge | |
| Hitna pomoć | Ne |
| Helidrom | Ne |
| Broj kreveta | 292 (2018)[1] |
| Veb-sajt | |
| tirsova | |
Univerzitetska dečja klinika u Beogradu je visokospecijalizovana državna zdravstvena ustanova sistemu zdravstva Republike Srbije i nastavna baza Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Osnovana je 1924 godine u privatnoj zgradi u ulici Kneza Miloša. Njen osnivač bio je dr Franc Grejer, poljski lekar iz Lavova koji je kasnije bio i prvi šef katedre i rukovodilac nastave pedijatrije na Medicinskom fakultetu u Beogradu.[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Pod nazivom Univerzitetska dečja klinika u Beogradu, ova ustanova je osnovana 1924. godine u privatnoj kući u ulici Kneza Miloša 69[3] u 4 prostorije u kojima su bile smeštene; dečja ambulanta, laboratorija i biblioteka. Ležećih bolesnika nije bilo, a predavanja za studente održavana su u amfiteatrima drugih institucija. Kliniku je osnovao dr Franc Grejer, poljski lekar iz Lavova, jedan od istaknutih saradnika bečke pedijatrijske škole profesora dr Pirketa koji je kasnije bio i prvi šef katedre i rukovodilac nastave pedijatrije.[4]
Godine 1928. godine Klinika je na Guberevcu dobila zgradu "od drveta i hartije", što je pre svega imao biti zavod za zaštitu matera i dece.[5] U toj novoizgrađenoj drvenoj baraci, pored ambulante i tri lekarske sobe za pregled i rendgenom, klinika je raspolagala i sa tri sobe sa 25 kreveta za ležeće bolesnike, kao i učionicom za nastavu. U ambulantnim prostorijama, bio je smešten i prvi Dečji dispanzer u Beogradu, čiji je šef bila dr Smilja Kostić-Joksić. Godine 1930. godine, Klinici je bio priključen i Dom materinskog udruženja, izgrađen u ulici Vojvode Milenka, čiji je prvi rukovodilac bio docent dr Uroš Ružičić.
Po odlasku profesora Grejera, krajem 1926.[3] na čelo dečje klinike i katedre za pedijatriju na Medicinskom fakultetu u Beogradu postavljen je Slovenac, prof. dr Matija Ambrožič, đak bečke pedijatrijske škole, koji je ubrzo shvatio da je dalji razvoj pedijatrije usko povezan sa razvojem dečje hirurgije. On je preuzeo istorijsku odgovornost za razvoj pedijatrije u Jugoslaviji, sa idejom da se objedine kurativna, preventivna i socijalna pedijatrija. Realizacije ove, za to doba sasvim originalne ideje, bilo je vezana za obezbeđivanje svestranog fizičkog, psihičkog i socijalnog razvoja dece u Srbiji. Njegovom zaslugom započeta je izgradnja nove dečje klinike u Tiršovoj 10 u Beogradu, sa 180 postelja za bolesnike, od kojih je 80 bilo za odeljenje dečje hirurgije. Izgradnja Klinike započeta je 4. oktobra 1936. godine Kraljevskim Ukazom Kralja Petra drugog Karađorđevića i pod najvišom zaštitom Njenog Veličanstva Kraljice Marije. Zgrada je završena 1940. godine, na osnovu projekta arhitekte Milana Zlokovića, i „prema do tada najvišim evropskim kriterijumima za dečju bolnicu, a po uzoru na jednu parisku dečju bolnicu.” Ovaj objekat sa 180 postelja predstavljao je najčistiji oblik srpskog modernističkog pokreta i bio jedan od najvažnijih repera beogradske moderne arhitekture.
Prvi lekari tadašnje Pedijatrijske klinike i saradnici prof. dr Ambrožića bili su: dr Milivoje Sarvan, kao šef Ambulante, dr Jovanka Žujović i dr Borivoj Tasovac, kao asistenti klinike, dr Žika Marković, dr Vlastimir Ivković i dr Stanija Pavlović, kao lekari Zavoda za zaštitu majke i dece.
Dalji razvoj klinike prekinuo je Drugi svetski rat. Aprila 1941. godine zgrada Klinike bila je teško oštećena u bombardovanju, ali je nakon tri meseca osposobljena za rad. Pedijatrijska klinika je zadržala samo jedno odeljenje od 35 kreveta, ambulantu, dispanzer i savetovalište za odojčad, dok je ostali prostor ustupljen Ginekološko-akušerskoj klinici, Prvoj i Drugoj internoj i Propedevtičkoj klinici, čije su zgrade takođe u aprilskom bombardovanju Beograda ostale razorene.
Po završetku rata za upravnika Pedijatrijske klinike ponovo je postavljen prof. dr Matija Ambrožić, a svi njegovi raniji saradnici vratili su se na svoje ranije poslove. Oštećena zgrada ubrzo je bila osposobljena za rad. Posteljni fond Klinike je povećan na 90 kreveta, a 1947. godine na 125 kreveta, sa tri stacionarna odeljenja, otvorena je hematološka i biohemijska laboratorija, apoteka klinike i laboratorija za bakteriološka ispitivanja.
Osnivanje dečje hirurgije u Srbiji[uredi | uredi izvor]
Prvo odeljenje dečje hirurgije otvoreno je 1924. godine u okviru Opšte državne bolnice. Osnivač ovog odeljenja bio je dr Dimitrije Jovčić, francuski đak, prvi školovani dečji hirurg u Srbiji koji se po završetku Prvog svetskog rata, kao mladi specijalista za dečju hirurgiju vratio iz Pariza u Srbiju.[6]
U toku 1947. godine prema ranije načinjenom planu, Dečja hirurška klinika iz Opšte državne bolnice preseljena je u zgradu Pedijatrijske klinike. Upravnik je bio profesor dr Dimitrije Jovčić. Prvi put u istoriji srpske medicine pedijatrija i dečja hirurgija su bile pod istim krovom. Već 1948. godine dečja hirurgija je uvrštena u nastavni program redovnih studija u okviru predmeta hirurgija, i to najpre na Katedri za pedijatriju, da bi od 1962. godine do danas bila deo Katedre za hirurgiju. Hirurška klinika je imala odgovarajući broj postelja, dve operacione sale i ambulantu.
U svom neumornom pionirskom radu na klinici prof. Jovčić je imao vrednog saradnika, dr Svetislava Stojanovića, kasnije profesora Medicinskog fakulteta u Beogradu i upravnika ortopedske klinike. Osim njega, na odeljenju za dečju hirurgiju započeli su rad dr Milun Mitrović, budući primarijus i osnivač dečjeg hirurškog odeljenja u Nišu, dr Jelena Đoković, kasnije primarijus i osnivač dečjeg hirurškog odeljenja u Podgorici, dr Klimentije Krstić koji je radni vek završio kao profesor i upravnik dečje hirurške klinike u Beogradu, dr Ilija Stojimirović, docent, dr Srđan Rajić, primarijus, veliki entuzijasta i zaljubljenik u dečju hirurgiju, dr Đura Mešterović i dr Vasić koji je kao hirurg radio u železničkoj bolnici, a zatim otišao u Pariz gde je doktorirao u prvim posleratnim godinama.
Sve brojnija i raznovrsnija patologija nametala je nove zahteve koji nisu mogli biti rešeni starom kadrovskom i strukturnom organizacijom rada preko opštih odeljenja. U tom smislu došlo je do formiranja i razvoja pojedinih službi uže specijalnosti, pa su mnogi lekari, pored diplome dečjeg hirurga stekli zvanje specijaliste iz drugih specijalnosti. Dolaskom na čelo novih službi afirmisanih dečjih hirurga, Dečja klinika u Tiršovoj 10, postala je Univerzitetska dečja hirurška klinika, kao visoko specijalizovana školska ustanova i nastavna baza Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, koja je danas svetski priznata ustanova osposobljena da u Srbiji stručno pokrije celokupnu hiruršku patologiju dečjeg uzrasta.[7]
Univerzitetska dečja klinika danas[uredi | uredi izvor]
Kada je nova zgrada klinika izgrađena 1936. godine, ona je bila moderna zgrada i vrhunac razvoja modernizma kao posebnog pokreta u arhitektonskoj teoriji i praksi, sa 100 postelja, da bi se danas u gotov istovetnom prostoru klinike svakodnevno hospitalizovalo i do 300 dece.[8]
- Organizacija
Prema podacima iz 2014. godine, Univerzitetska dečja klinika ima 13 organizacionih jedinica u okviru pedijatrije, 11 u okviru dečje hirurgije, i po 5 u sklopu zajedničkih medicinskih i nemedicinskih službi.
- Kadrovska struktura
Klinika ima ukupno 697 zaposlenih. Od ukupno 128 lekara, 41 su i nastavnici Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, od kojih su 16 profesori Univerziteta. Više od 100 lekara u okviru raznih specijalizacija je u svakom trenutku na našoj klinici.
- Rezultati rada
Danas se na Univerzitetskoj dečjoj klinici godišnje:
- leči oko 15.000 dece i njihovih pratilaca,
- realizuje oko 100.000 bolesničkih dana,
- izvede oko 70.000 pregleda na pedijatriji i oko 55.000 na hirurgiji,
- izvede oko 7.000 operacija, od čega 200 kardiohirurških.[7]
Iskorišćenost bolničkih kapaciteta je 77% na hirurgiji i 78% na pedijatriji.
Galerija[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „UREDBA O PLANU MREŽE ZDRAVSTVENIH USTANOVA”. paragraf.rs. Službeni Glasnik RS. Pristupljeno 11. 2. 2018.
- ^ „Univerzitetska dečja klinika”. Univerzitetska dečja klinika. Pristupljeno 25. 2. 2017.
- ^ a b "Vreme", 11. okt. 1935
- ^ „Istorijat”. Univerzitetska dečja klinika u Beogradu. Pristupljeno 25. 2. 2017.
- ^ "Politika", 11. okt. 1935
- ^ Čolović R., „Akademik Dimitrije Jovčić (1889–1973)“, u knjizi: Hronika hirurgije u Srbiji, Prosveta, Beograd 2002, 583–584.
- ^ a b Radenko Rade Karalić Univerzitetska dečja klinika u Tiršovoj na: mozaik medici.com
- ^ „Spomenik kulture Univerzitetska dečja klinika, Tiršova 10 i Pasterova 13”. Službeni list grada Beograda br. 26/92. Pristupljeno 9. 10. 2018.
