Fergusonov efekat
Fergusonov efekat se odnosi na pojavu povećanja stope kriminaliteta u zajednici uzrokovano smanjenim proaktivnim radom policije zbog nepoverenja i neprijateljstva zajednice prema policiji. [1] Fergusonov efekat je prvi put upotrebljen nakon što je policija zabeležila porast nasilja nakon pucnjave na Majkla Brauna 2014. godine u Fergusonu, Misuri. Termin je skovao Doijl Sam Dotson III, šef policije Sent Luis, da bi objasnio povećanu stopu ubistava u nekim američkim gradovima nakon nemira u Fergusonu. [2] Da li ovaj efekat zaista postoji, predmet je rasprava.
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Izraz je skovao šef policije Sent Luisa Sam Dotson u kolumni iz 2014. u St. Louis Post-Dispeč. Dotson je u kolumni rekao da su se, nakon protesta u Fergusonu izazvanih pucnjavom na Majkla Brauna u avgustu, njegovi službenici dvoumili da li da sprovode zakon zbog straha da će biti optuženi za rasnu mržnju i da se „kriminalni element oseća osnaženim“ rezultat medijske kampanje.
Izraz je postao popularan nakon što ga je Heather Mek Donald upotrebila 29. maja 2015. godine u izdanju Vol Strit Žurnala. [3] Optuženi je izjavio da je porast stope kriminala u nekim američkim gradovima nastao zbog „agitacije“ protiv policijskih snaga. Takođe je tvrdio da će se, ukoliko se demonizacija sprovođenja zakona ne prekine, izgubiti oslobađajući efekti u gradskoj bezbednosti, citirajući brojne policajce koji su rekli da je policijski moral bio na najnižem nivou. 2015. godine, Rahm Emanuel, gradonačelnik Čikaga, predložio je da nacionalna reakcija protiv policijske brutalnosti dovede do odvajanja policajaca, što je zauzvrat dovelo do povećanja nasilnog kriminala. [4]
U maju 2016. godine direktor FBI-a Džejms Komei koristio je izraz „virusni video efekat“ kada je komentarisao značajno povećanje stope ubistava u mnogim velikim gradovima SAD u prvoj polovini godine. Komei je posebno izdvojio gradove Čikago (gde je broj ubistava porastao za 54 procenta u odnosu na 2015. godinu) i Las Vegas. [5]
U oktobru 2016. godine naveden je Fergusonov efekat u slučaju u kojem je osumnjičeni nekoliko minuta tukao policajca iz Čikaga, ali je ovaj odlučio da ne izvlači službeno oružje, zabrinut zbog medijske pažnje koja bi se pojavila ako bi pucao na osumnjičenog . [6]
Istraživanja[uredi | uredi izvor]
Studija Univerziteta u Koloradu u Boulderu iz februara 2016. godine proučavala je statistiku kriminala iz 81 američkog grada i nije pronašla dokaze o Fergusonovom efektu u pogledu ukupnog, nasilnog ili imovinskog kriminala, ali je utvrđeno povećanje stope pljački nakon pucnjave na Majkla Brauna. Studija je zaključila da je „svaki Fergusonov efekat uglavnom ograničen na gradove sa istorijski visokim nivoom nasilja, velikim brojem crnaca i socijalno-ekonomskim nedostacima“. [7]
Studija istraživača Univerziteta Džons Hopkins Stefana L. Morgana i Džoel Pali-a iz marta 2016. godine zabeležila je veliki pad hapšenja i porast nasilnog kriminala u Baltimoru nakon smrti Freddieja Greia, u skladu sa Fergusonovim efektom. Međutim, oni su istakli određene kvalifikacije i upozorenja zbog kojih je bilo nejasno treba li porast zločina smatrati dokazom Fergusonovog efekta.
Studija Rosenfeld Univerziteta u Misouriju iz juna 2016. godine, koju je objavio Nacionalni institut za pravdu, otkrila je da je tokom 2015. godine došlo do „neviđenog“ povećanja broja ubistava za 16,8% u 56 velikih gradova, i ispitala Fergusonov efekat kao jedno od tri verodostojna objašnjenja koja se preporučuju za dalja istraživanja. Rosenfeld je izjavio da „jedino pravo objašnjenje ovde daje verzija Fergusonovog efekta“ i da je to njegova „glavna hipoteza“. [8]
Studija iz 2017. godine otkrila je da je broj nasilnih zločina porastao više u gradova u kojima je zabrinutost zbog policijskog nasilja bila najveća. Još jedna studija iz 2017. godine pokazala je da je nakon pucnjave na Majkla Brajana, zaustavljen policijski rad dok je stopa nasilja rasla tokom policijskih pretraga u državi Missouri. Studija nije utvrdila vezu između promena u policijskoj aktivnosti i stope kriminala.
U 2018. godini, USA Tudej je izvestio o naglom povećanju broja ubistava u Baltimoru nakon lokalne smrti Freddieja Grai-a u aprilu 2015. godine, pokazujući 527 slučajeva koji su se dogodili u prethodne tri godine, u poređenju sa 859 u naredne tri godine. Ovo je bilo praćeno policijom koja je očigledno žmurila na uobičajeni ulični zločin, sa skoro 50% smanjenja u policijskim izveštajima da su i sami uočili potencijalne prekršaje.
U junu 2020. godine, ekonomista sa Harvarda Roland Frier i Tanaia Devi objavili su rad koji pokazuje dokaze o Fergusonovom efektu. U pet gradova u kojima je smrtonosna pucnjava koja je postala virusna prethodila je istrazi o kriminalu i policiji, otkrili su da se stopa nasilnih zločina povećala, što je rezultiralo sa dodatnih 900 ubistava i 34.000 više krivičnih dela tokom dve godine. Oni sugerišu da je to uzrokovano promenama u broju policije.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Lind Dara The "Ferguson effect," a theory that's warping the American crime debate, explained [1]
- ^ [2] Why has the murder rate in some US cities suddenly spiked? BBC News 2015 | Gold, Ashley
- ^ [3] Crime up after Ferguson and more police needed, top St. Louis area chiefs say St. Louis Post-Dispatch November 2014
- ^ [4] Providence one of many U.S. police forces feeling Ferguson aftershocks USA Today December 2015 Johnson, Kevin
- ^ [5] Murders in Major U.S. Cities Are Up Again This Year Josh Sanburn
- ^ [6] 'Ferguson effect'? Savagely beaten cop didn't draw gun for fear of media uproar, says Chicago police chief Derek Hawkins October 7, 2016
- ^ Pyrooz David C. Decker Scott H. Wolfe Scott E. Shjarback John A. September 2016 Was there a Ferguson Effect on crime rates in large U.S. cities? Journal of Criminal Justice 46 p. 1–8
- ^ Murder Rate Spike Could Be 'Ferguson Effect,' DOJ Study Says NPR [7]