HDR
HDR ili HDRI je skup tehnika u fotografiji i obradi slike koji omogućavaju prikaz većeg opsega osvetljenja nego klasične digitalne fotografije. Svrha HDRa je verniji prikaz širokog opsega osvetljenja koji se nalazi u pojedinim scenama, na primer slabo osvetljenim slikama ili pri zalascima Sunca.
Skraćenica potiče iz engleskog jezika High dynamic range imaging i u prevodu znači veliki promenljivi opseg slikanja.
Tehnika[uredi | uredi izvor]
Ukratko ovaj skup tehnika omogućava kreiranje HDR slika i njen prikaz na tradicionalnim uređajima (monitori, štampači) iz grupe slika koje su slikane sa različitim ekspozicijama.
Fotografije je moguće slikati klasičnim digitalnim foto-aparatima. Da bi se zabeležili veći nivoi osvetljenja, neophodno je slikati više fotografija sa različitim nivoima osvetljenja, tj. sa različitim dužinama ekspozicije. Ova tehnika se zove breketing (engl. Bracketing) i na digitalnim foto-aparatima se uglavnom obeležava sa tri preklapajuća pravougaonika od kojih je jedan osvetljeniji, a jedan tamniji od srednjeg.
Obradom na računaru se iz tog seta fotografija pravi prava HDR fotografija. Postoji više formata zapisa HDR fotografije. Klasični izlazni uređaji nemaju mogućnost prikaza HDR slika, pa je neophodno tehnikama mapiranja tona (engl. Tone mapping) prilagoditi tu sliku za prikaz na tzv. uređajima sa malim nivoima osvetljenja.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prvi primer HDR slike je bila fotografija Čarlsa Vikofa na kojoj je prikazana nuklearna eksplozija i koja je objavljena na naslovnoj stranici američkog fotografskog magazina Lajf sredinom 1940-ih.
Sredinom 1990-ih, pojavili su se prvi primerci fotografija mapiranih iz više breketiranih fotografija. Tada su to bile slike sa često preteranim nivoima osvetljenja, ali su one rezultovale matematičkom teorijom objavljenom 1995. godine.
Paul Debevek je godine 1997. kompjuterskoj javnosti prikazao set tehnika zasnovanoj na ovoj teoriji koji omogućava generisanje i prikaz HDR slika.
Prikaz HDR fotogorafija[uredi | uredi izvor]
Jedan od problema sa HDR slikama jeste njihov prikaz. Postoji više metoda da se iz zapisa fotografije koji u sebi ima informacije o velikom opsegu osvetljenja proizvede zapis prilagođen za prikaz na klasičnim monitorima ili štampačima. Te metode se generalno nazivaju mapiranje tona (engl. Tone mapping).
Prve metode mapiranja su bile jednostavne. One su jednostavno omogućavale prikaz određenog dela originalnog opsega osvetljenja. Novije metode (npr. lokalna adaptacija) pokušavaju da sabiju originalni opseg u manji, bez narušavanja prirodnosti izgleda fotografije. Kompleksije metode se zasnivaju na istraživanjima kako ljudsko oko doživljava pojedine scene.
Slike koje imaju previše HDR obrade mogu za rezlutat imati slike koje izgledaju kvazirealno.
 |
 |
| primer pravilne upotrebe HDRa | primer preterane upotrebe HDRa |
Primeri različitih ekspozicija[uredi | uredi izvor]
U stvarnim scenama se uglavnom opaža veliki opseg osvetljenja, međutim naše oko se skoro trenutno prilagođava osvetljenju detalja u koji gledamo iz celokupne scene. Tradicionalna kamera se takođe prilagođava osvetljenju fokusiranog dela slike (obično centar).
Kako osvetljenja na određenim delovima slike nisu ista, u određenim situacijama to može biti previše za klasičnu fotografiju. To dovodi do toga da možemo da dobijemo preeksponirane (preosvetljene) ili podeksponirane (tamne) delove slike. Isti efekat se može postići i namernim podešavanjima dužine ekspozicije, što je u praksi i tehnika koja se koristi u breketiranju.
Klasičan primer kada klasična fotografija ne može da obradi nivoe osvetljenja jeste kada se objekat nalazi ispred jakog svetla (npr. Sunce ili prozor iza leđa fotografisanog objekta), noćne fotografije sa ponekim jakim svetlom, zalasci Sunca i slično.
Srednja fotografija ima normalno osvetljenje i ona je ono što bi se klasičnom fotografijom dobilo. Leva fotografija je podeksponirana, ali se na njoj primećuju detalji na odsjaju neba. Desna fotografija je preosvetljena, ali se na njoj uočavaju detalji iz tamnijih delova scene.
Slika dobijena nakon HDR obrade kombinuje elemente sa sve tri fotografije. Na većini slike je slična srednjoj fotografiji, mada ima detalja i u odsjaju neba i na tamnim delovima scene.
Galerija[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Uputstvo (sa primerima) kako kreirati HDR fotografije (jezik: engleski)