Четници — борбена герила
| Četnici — borbena gerila | |
|---|---|
 Filmski poster | |
| Izvorni naslov | Chetniks! The Fighting Guerrillas |
| Režija | Luis King |
| Scenario | Džek Endruz |
| Producent | Brajan Foj Sol M. Vurcel |
| Glavne uloge | Filip Dorn Ana Sten Šeperd Stradvik Virdžinija Gilmor Martin Koslek |
| Muzika | Hugo Fridofer |
| Direktor fotografije | Glen Makvilijams |
| Montaža | Alfred Dej |
| Producentska kuća | 20th Century Fox |
| Distributer | 20th Century Fox |
| Godina | 1943. |
| Trajanje | 73 minuta |
| Zemlja |  Sjedinjene Američke Države |
| Jezik | engleski |
| IMDb veza | |
Četnici — borbena gerila (engl. Chetniks! The Fighting Guerrillas) je američki film snimljen 1943. godine u režiji Luisa Kinga.
Prvobitno ime filma bilo je Sedma kolona (engl. The Seventh Column), režirao ga je Luis King na osnovu teksta Džeka Endruza, koji je takođe bio scenarista. Film su producirali Sol M. Vurcel i Brajan Foj. Film je najavljen u časopisu Boxoffice u izdanju od 30. maja 1942: „Sedma kolona, priča zasnovana na podvizima generala Draže Mihailovića, jugoslovenskog gerilskog vođe”. Film se pojavljuje u katalogu Američkog filmskog instituta za američke igrane filmove snimljene u periodu 1941—1950.[1]
Film je u prvobitnom štampanom oglasu bio predstavljen na sljedeći način:[2]
Najava — Najdirljivija slika objavljena ove godine! Uzbuđenje prati uzbuđenje u ovoj živoj drami... koja plamti iz današnjih naelektrisanih naslova! Ovog trenutka... uništava se nacistički voz...! Živi, voli, bori se sa Dražom Mihailovićem i njegovim borbenim gerilcima.
Radnja[uredi | uredi izvor]
U uvodnoj sceni prikazane su njemačke trupe i tenkovi kako napadaju Kraljevinu Jugoslaviju dok bombarderi napadaju glavni grad Beograd. Kada Njemačka, Italija, Mađarska i Bugarska napadnu Jugoslaviju 6. aprila 1941, pukovnik Jugoslovenske vojske Draža Mihailović formira gerilsku četu poznatu kao četnici, koji pokreću pokret otpora protiv okupacija sila Osovine. Mihailovićeve snage tada se upuštaju u napad na njemačke i italijanske snage, primoravajući ih da protiv njih upotrebe sedam divizija.
Četnici zauzimaju italijanski konvoj za snabdijevanje. Mihailović se tada preko radio-stanice javlja njemačkog štabu u priobalnom gradu Kotoru i nudi razmjenu italijanskih zarobljenika za benzin. Ogorčen, general Vermahta fon Bauer odbija ponudu, ali kada Mihailović zaprijeti da će obavijestiti italijansku Vrhovnu komandu o svojoj odluci, pukovnik Gestapoa Vilhelm Brokner naređuje fon Baueru da to učini.
Brokner, koji nije uspio da zarobi Mihailovića, uvjeren je da se njegova supruga Ljubica i njihovo dvoje djece, Nada i Mirko, kriju u Kotoru. Planira da ih iskoristi kao taoce kako bi ucijenio Mihailovića da se preda. Brokner upozorava građane da će svako ko bude uhvaćen kao pomoćnih porodici Mihailović biti pogubljen i priprema deportaciju 2000 muškaraca iz Kotora u nacističku Njemačku.
Natalija, Broknerova sekretarica, špijun je četnika i zaljubljena je u Aleksu, jednog od Mihailovićevih pomoćnika. Upozoreni Natalijinim informacijama, četnici napadaju voz koji prevodi dvije hiljade zatvorenika i oslobađaju ih. Kao odmazdu, pukovnik Brokner je izdao proglas po kome građanima Kotora neće biti podijeljena hrana dok Ljubica i njena djeca ne budu predati Nijemcima. Ljubica pokušava da se preda Brokneru, ali je zaustavlja Natalija, nakon čega Mihailović traži sastanak sa fon Bauerom i Broknerom.
Nakon dolaska Mihailovića u njemački štab, general fon Bauer izjavljuje da, otkako je zvanična jugoslovenska vlada kapitulirala, međunarodno pravo ga ne sprječava da ubije Mihailovića, iako se sastaju pod zastavom primirja. Mihailović zatim generalu otkrivao da četnici drže njegovu suprugu i ćerku kao taoce, kao i Broknerovu ljubavnicu, i da će biti pogubljeni ukoliko građani Kotora ne dobiju hranu. General ljutito pušta Mihailovića i obezbjeđuje obroke za Kotor.
Mihailovićev sin Mirko, demonstrirajući svoj patriotizam, izdaje svoj pravi identitet svojoj njemačkoj učiteljici. Nakon odvođenja Mirka, fon Bauer i Brokner sprovode Ljubicu do Mihailovićeg planinskog uporišta, a zatim ga obavještavaju da će svaki muškarac, žena i dijete u Kotoru biti pogubljeni ukoliko se četnici ne predaju u roku od 18 sati.
Mihailović obavještava Ljubicu da ne može da se preda. Zatim se vraća u Kotor da bi utješila djecu. Mihailović odmah organizuje plan napada i šalje neke od svojih ljudi na planinski prijevoj u Kotoru, gdje zavaravaju Nijemce činom predaje, dok ostatak četnika sa druge strane planine napada grad.
Iako su Aleksa, kome je bilo određeno da se infiltrira u njemačku artiljerijsku bateriju, Nijemci zarobili, Mihailovićev plan uspijeva. Nakon intenzivne bitke, četnici dobijaju kontrolu nad Kotorom i oslobađaju sve zarobljenike, uključujući i Mihailovićevu porodicu.
U završnoj sceni, Mihailović emituje radio-poruku svim sunarodnicima Jugoslovenima da će gerilci nastaviti da se bore sve dok ne steknu potpunu slobodu za svoj narod i protjeraju okupatorske trupe Osovine.
Uloge[uredi | uredi izvor]
| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Filip Dorn | Draža Mihajlović |
| Ana Sten | Ljubica Mihajlović |
| Šepard Stradvik | poručnik Aleksa Petrović |
| Virdžinija Gilmor | Natalija |
| Martin Koslek | pukovnik Vilhelm Brokner |
| Feliks Baš | general fon Bauer |
| Frenk Laktin | major Danilo |
| Patriša Prest | Nada Mihajlović |
| Meril Rodin | Mirko Mihajlović |
| Liroj Mejson | kapetan Sava |
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Hanson, Patricia King; Institute, American Film (1999). Afi: American Film Institute Catalog of Motion Pictures Produced in the United States : Feature Films 1941-1950 Indexes (na jeziku: engleski). University of California Press. str. 411—412. ISBN 978-0-520-21521-4.
- ^ Chetniks (1943) - Taglines na sajtu IMDb (jezik: engleski)