Bombus pascuorum
| Poljski bumbar | |
|---|---|
_-_Medicago_x_varia_-_Keila.jpg)
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Potcarstvo: | |
| Divizija: | |
| Poddivizija: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | B. pascuorum
|
| Binomno ime | |
| Bombus pascuorum | |
Poljski bumbar (lat. Bombus pascuorum) je insekt koji pripada redu opnokrilaca (lat. Hymenoptera) i porodici pčela (lat. Apidae).[1] To je zapadnopalearktička vrsta, veoma česta i politipska, prisutna u mnogim tipovima staništa, čak i u antropogeno modifikovanim pejzažima.
Opis vrste[uredi | uredi izvor]
Toraks poljskog bumbara je žućkaste ili crvenkasto-braon boje. Dlaka prva četiri trbušna segmenta je sive boje, dok je dlaka petog i šestog žućkaste ili crvenkasto-braon boje. Dužina tela matica kreće se od 15 do 18 mm, a dužina tela radilica kreće se od 9 do 15 mm, dok su mužjaci dugački između 12 do 14 mm. Matice mere 28 do 32 mm od krila do krila, radilice mere 24 do 27 mm od krila do krila dok trutovi mere 24 do 27 mm.
Glava poljskog bumbara je srednje dužine, a usni aparat je duži u poređenju sa drugim vrstama bumbara. Usni aparat matice se kreće između 13 i 15 mm u dužini, radilica kreće se od 12 do 13 mm i trutova od 10 do 11 mm.[1]
Ekologija[uredi | uredi izvor]
Ova vrsta obično stvara svoje gnezdo iznad zemlje, često u travnatim grmovima, razbijenu travu, u spletu vegetacije ili neposredno ispod površine zemlje. Kolonije se razlikuju po veličini i mogu sadržati do 200 radnika. Samo mlade matice preživljavaju zimu; u proleće osnivaju nova gnezda.[2]
Ciklus kolonije[uredi | uredi izvor]
Matice se pojavljuju između početka aprila i sredine maja, a radilice se pojavljuju od kraja aprila/početkom maja do sredine oktobra. Mlade matice i trutovi mogu se naći od sredine avgusta do kraja oktobra. Kada matice traže pogodna mesta za gnežđenje, lete tik iznad vegetacije, na primer na ivicama šuma, istražujući šupljine kao što su rupe u zemlji ili niše u mrtvom drvetu i travi. Gnezda se mogu izgraditi iznad ili ispod zemlje, i u gnezdima ptica, štalama i šupama.
Izgradnja gnezda se odvija na sledeći način. Kraljica sakuplja mahovinu i travu da bi formirala malu, šuplju sferu čiji su zidovi delimično povezani voskom i zapečaćeni. Unutar toga se formira sloj smeđeg voska prečnika oko 5 mm, koji je ispunjen polenom. Nakon toga se odlažu 5 do 15 jaja, a sfera se zatvara. Još jedna takoreći šolja visoka 20 mm se zatim puni nektarom i tako služi kao sopstvena rezerva hrane za loše vremenske uslove. Posle tri do pet dana, larve se izležu da bi se hranile polenom. Posle otprilike nedelju dana, larve sazrevaju.
Odrasle radilice su, zbog prvobitno lošeg snabdevanja, relativno male, dostižu samo oko polovine dužine tela matice i nemaju funkcionalne jajnike. One koje se kasnije izlegu su mnogo veće. Dodatna briga o gnežđenju i leglu posvećena je isključivo matici koja više ne napušta gnezdo. Od avgusta, retko ranije, spremne su prve potpuno razvijene ženke, zajedno sa trutovima. Iz neoplođenih jaja izležu se trutovi.
U avgustu gnezdo B. pascuorum, prečnika do 15–20 cm, dostiže maksimalnu veličinu populacije od 60 do 150 jedinki. Ubrzo nakon ovog vrhunca, populacija se brzo smanjuje. Sa maticom umire celo gnezdo, obično u septembru. Povremeno, pojedinci prežive do oktobra/novembra. Prežive samo poslednje izležene ženke da se pare sa mužjacima. Zatim lete u potrazi za sigurnim mestom za hibernaciju.[1]
Stanište[uredi | uredi izvor]
U mediteranskom regionu, ograničen je na šume, navodnjavana polja i neke urbane sredine. Na drugim mestima, on je sveprisutan i nalazi se u mnogim staništima, uključujući bašte i parkove u gradovima i gradovima. Polilektičan je i poznato je da koristi širok spektar cvetnih resursa i za nektar i za polen.[3]
Rasprostranjenost[uredi | uredi izvor]
B. pascuorum je daleko najrasprostranjenija vrsta bumbara na zapadnom Palearktiku. Njegova distribucija je veoma široka. Na severu izbegava pravu tundru i nema ga na arktičkim ostrvima, kao i na Šetlandskim, Hebridskim i Farskim ostrvima. Na jugu, izbegava stepsko i toplo mediteransko okruženje: nema ga na jugu Pirinejskog poluostrva, Italije i Balkana. Nalazi se na Korzici i Siciliji, ali ne na Sardiniji i nema ga na drugim velikim mediteranskim ostrvima. Takođe ga nema u severnoj Africi, Siriji, Libanu i Izraelu. Na istoku, izbegava stepske regione južne Ukrajine, južne Rusije, Anadolije i Irana, ali se proteže u Sibiru do Bajkalskog regiona i jugoistočne Jukatije. Ova vrsta se javlja na istoku do Kine, a nedavno je pronađena i na Islandu i na ostrvu Orkni.[3]
Podvrste[uredi | uredi izvor]
B. pascuorum obuhvata čak 23 podvrste: pascuorum; melleofacies; intermedius; dusmeti; bofilli; maculatus; freygessneri; rufocitrinus; rufostriatus; septentrionalis; siciliensis; vulgo; floralis; gotlandicus; pallidofacies; paphlagonicus; rehbinderi; mniorum; smithianus; moorselensis; olympicus; sparreanus; taleshensis. Često su jarkih boja i upadljivo različite.[3]
Procena ugroženosti[uredi | uredi izvor]
Naveden kao najmanja zabrinutost s obzirom na široku rasprostranjenost, pretpostavljena velika i rastuća populacija i bez većih pretnji. (eng. Least concern).[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „Common Carder Bumblebee, Bombus pascuorum (Scopoli 1763)”. Encyclopedia Of Life. Pristupljeno 8. 11. 2022.
- ^ „Common Carder Bumblebee - Bombus pascuorum”. NatureSpot, Recording the Wildlife of L&R. Pristupljeno 8. 11. 2022.
- ^ a b v g „Bombus pascuorum”. IUCN Red List. Pristupljeno 8. 11. 2022.