Brankova ulica
  BRANKOVA
ulica | |
|---|---|
  | |
| Opština | Opština Stari grad (Beograd), Savski venac |
| Početak | Zeleni venac i Ul. carice Milice |
| Kraj | Brankov most i Pop-Lukina ul. |
| Dužina | 240 m |
| Širina | 18 do 25 m |
| Stvorena | pre 1720. |
| Nazvana | posle 1867. |
| Stari nazivi | Gospodska ulica |
 | |
|
Pogled prema Brankovom mostu
 
| |
Brankova ulica je beogradska ulica koja se nekad zvala Gospodska, a danas je preimenovana u Brankovu, u počast srpskom pesniku Branku Radičeviću, koji je tamo stanovao, u bivšoj kući br. 31.[1] Ulica se nalazi u Savskom vencu i produži se u Prizrensku ulicu.
Nasuprot pogrešnom mišljenju da je Brankov most nazvan po pesniku Branku Ćopiću koji je izvršio samoubistvo skočivši sa tog mosta, ovaj most je zapravo dobio ime po istoimenoj, Brankovoj ulici.
Na prostoru ulica Brankove i maršala Birjuzova nalazilo se srpsko groblje,[2] do 1820-tih, kada je preneseno na Tašmajdan. Zatim je stvorena ulica u kojoj su kuće podizali uticajni ljudi, gospoda. Prva velika kuća je pripadala Todoru Herbezu, tastu Jevrema Grujića, zatim su tu kuće imali Matija Ban, Magazinovići, Jovan Stejić, Germanovi, Stevan Marković, Aleksa Simić, kao i Jovan Marinović, čija je kuća kasnije sedište Akademije nauka (Stara zgrada SANU).[3]
Pre podizanja Zemunskog mosta, Brankova ulica je bila tiha, sa "džombastom" turskom kaldrmom; jednom krivinom kod kafane "Zlatan konj" je skretala u Pop-Lukinu.[4] Ulica je zatim prosečena pravo, proširena, mnoge stare kuće su srušene[1], popločana je kockom. Stari deo ulice se našao tri metra iznad novog, nivelacija je rađena 1935, mnogi podrumi su postali spratovi. Godine 1922. u broju 32 se nalazilo jedno od tri obdaništa u Beogradu, tj. jedno od dva za decu od treće do desete godine.[5]
Ministarstvo finansija je 1930-tih podiglo zgradu za drugu poresku upravu, Finansijsku kontrolu i hemijsku laboratoriju - današnja Agencija za privredne registre (temelji osvećeni u julu 1937).[6][7] Zgrada u broju 23, do Poreske uprave, bila je prva u gradu podignuta po principu etažne svojine,[8] 36 stanova i šest lokala je bilo u sopstvenosti posebnih zadrugara[9] - osvećenje temelja zadružne kuće "Šumadija", koju je podizala zadruga "Svoj dom", obavljeno je 6. avgusta 1939.[10]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b "Politika", 15. jan. 1935
- ^ Kako je postao novi Beograd ("Politika", 21. maj 1922), str. 6
- ^ "Politika", 23. okt. 1921
- ^ "Politika", 17. jul 1935
- ^ "Politika", 9. okt. 1922, str. 3
- ^ „Politika”, 4. jul 1937
- ^ "Politika", 3. nov. 1936
- ^ Politika, 7. avg. 1939
- ^ Vreme, 5. avg. 1939, str. 4. digitalna.nb.rs
- ^ Vreme, 7. avg. 1939, str. 12 (foto) digitalna.nb.rs
