Železnički signal

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Nemački semaforski signali
Semaforski signali (Nemačka)
Britanski svetlosni signali u boji
Svetlosni signali u boji
(Velika Britanija)
Dva uobičajena tipa signala. U oba slučaja, levi signal pokazuje „opasnost“.
Železnički svetlosni signal

Železnički signal je mehanički ili električni uređaj, koji se nalazi pored železničke pruge kako bi prosleđivao informaciju o statusu železničke linije ispred vozača voza.[1] Signal može informisati vozača o sigurnoj brzini kojom se voz može kretati. Takođe može da naredi vozaču da zaustavi voz.

Primena i pozicioniranje signala[uredi | uredi izvor]

Signali se koriste za označavanje jednog ili više od sledećih stanja:[uredi | uredi izvor]

  • železnička linija ispred je slobodna ili blokirana.
  • vozač ima pravo da nastavi vožnju.
  • skretnice su pravilno postavljene.
  • način na koji su postavljene skretnice.
  • brzina kojom voz može da putuje.
  • status sledećeg signala (predsignal).

Signali se mogu postaviti:[uredi | uredi izvor]

  • na početku odeljka koloseka.
  • kod prilaza pokretnom objektu u infrastrukturi, poput skretnica.
  • pre drugih signala.
  • pre dolaska na železničko-drumski prelaz.
  • ispred perona, tj. perona ili drugih mesta na kojima se vozovi mogu zaustaviti.
  • na putničkim stajalištima i stanicama.

Za železničke linije, koje su izgrađene za velike brzine, prema konvenciji obično preko 160 km/h, ali obično minimalno 200 km/h, koriste se signalni sistemi za vozove velike brzine. Njihova karakteristika je kontinuirano slanje podataka o stanju železničke linije. Neki čak nemaju signale postavljene duž trase, ali bežično komuniciraju putem radio talasa sa računarom ugrađenim u pogonsku jedinicu (lokomotivu ili motorni voz).

Aspekti i indikacije [uredi | uredi izvor]

Britanski stop signal semafora nižeg kvadranta sa pomoćnim krakom ispod

Signali imaju aspekte i indikacije. Aspekt je vizuelni izgled signala; indikacija je značenje.[2] U američkoj praksi indikacije imaju konvencionalne nazive, tako da na primer „Srednji pristup“ znači „Nastavite ne prekoračujući srednju brzinu; budite spremni da se zaustavite na sledećem signalu“.[3] Različite železnice su istorijski pridavale različita značenja istom aspektu, tako da je uobičajeno da se kao rezultat spajanja otkrije da različite podele moderne železnice mogu imati različita pravila koja regulišu tumačenje aspekata signala. Na primer, aspekt zaustavljanja se odnosi na bilo koji aspekt signala koji ne dozvoljava vozaču da prođe signal.

Vozači moraju da budu svesni koji su signali automatski. U trenutnoj britanskoj praksi, na primer, automatski signali imaju belu pravougaonu ploču sa crnom horizontalnom linijom preko nje. U američkoj praksi dozvoljeni signal se obično označava prisustvom registarske tablice. U australijskim državama Novi Južni Vels, Viktorija i Južna Australija, kao i na Novom Zelandu, dozvoljeni signal ima donji set svetla pomerenih (obično udesno) od gornjih svetala; u Viktoriji i Novom Zelandu, apsolutni signal koji prikazuje crveno ili belo „A“ svetlo se takođe tretira kao permisivni signal.[4] Neki tipovi signala prikazuju odvojene aspekte dozvoljenog i apsolutnog zaustavljanja. U Nemačkoj, pravila koja važe za odgovarajući signal su označena vertikalnom pločom na stubu signala (Mastschild).[5]

Forme signala[uredi | uredi izvor]

Signali se razlikuju i po načinu na koji prikazuju aspekte i po načinu na koji su postavljeni u odnosu na stazu.

Mehanički signali[uredi | uredi izvor]

Mehanički semaforski signali u Košćežini u Poljskoj

Najstariji oblici signala prikazuju svoje različite indikacije tako što se deo signala fizički pomera. Najraniji tipovi su se sastojali od daske koja je bila ili okrenuta licem ka i potpuno vidljiva vozaču, ili rotirana tako da je bila praktično nevidljiva. Ovi signali su imali dve ili najviše tri pozicije.

Semaforski signali su razvijeni u Francuskoj krajem 18. veka,[6] pre nego što su ih kasnije usvojile železnice. Prvi železnički semafor je podigao Čarls Haton Gregori na železnici London i Krojdon (kasnije Brajton) kod Nju Kros kapije u jugoistočnom Londonu 1841. godine.[7][8] Po obliku je bio sličan optičkim telegrafima koji su tada na kopnu zamenjeni električnim telegrafom. Gregorijevu instalaciju pregledao je i odobrio u ime Trgovinskog odbora general-major Čarls Pasli. Pesli je 1822. godine izmislio sistem optičke telegrafije kroz semafore za britansku vojsku, i izgleda da je Gregoriju predložio primenu semafora na železničku signalizaciju.[9] Semafor je kasnije brzo prihvaćen kao fiksni signal skoro univerzalno. Ponekad su se koristili diskni signali, poput onih koje je proizvodila kompanija Hol Signal,[10] ali su semafori mogli da se čitaju na mnogo većim udaljenostima. Pronalazak električnog svetla, koje je moglo da bude svetlije od uljanih lampi i stoga vidljivo i noću i danju, rezultiralo je razvojem pozicionih svetlosnih signala i svetlosnih signala u boji početkom 20. veka,[11] koji su postepeno izmestili semafori.[12] Nekoliko njih je ostalo u modernim operacijama u Ujedinjenom Kraljevstvu.[13]

U SAD su semafori korišćeni kao signali za redosled voza,[14] sa svrhom da ukažu inženjerima da li treba da zaustave da prime telegrafisano naređenje, a takođe i kao jednostavno jedan oblik bloka signalizacije.

Svetlosni signali u boji[uredi | uredi izvor]

Signali reflektora su do nedavno bili najčešće korišćeni tip signala u SAD. U njima se u svakoj glavi koristi jedna sijalica sa žarnom niti, a relejni mehanizam za naizmeničnu ili jednosmernu struju se koristi za pomeranje stakla u boji ispred lampe. Na ovaj način, gravitacija vraća crveni okrugli deo u optički put lampe. Zapravo ovaj mehanizam je veoma sličan svetlosnom signalu u boji koji je uključen u električni signal semafora, osim što izostavljanje kraka semafora omogućava da se okrugle ploče umanje i zatvore u kućište otporno na vremenske uslove.[15] Široko korišćeni u SAD od Drugog svetskog rata pa nadalje, signali reflektora imaju nedostatak što imaju pokretne delove koji se mogu namerno menjati. To je dovelo do toga da su postali manje uobičajeni tokom poslednjih par decenija kada je vandalizam počeo da ih čini podložnim lažnim indikacijama.

Međutim, u nekim drugim zemljama, kao što su Italijanske železnice (FS), kao iz Regolamento Segnali,[16] oni su i dalje standardni svetlosni signal u boji, mada su nove instalacije kao što je navedeno u nastavku.

U skorije vreme, klasteri LED dioda su počeli da se koriste umesto sijalica, reflektora i sočiva. Oni koriste manje energije i imaju navodni radni vek od deset godina, ali to u stvarnosti možda nije slučaj.[17][18]

Pozicioni svetlosni signali[uredi | uredi izvor]

PRR pozicioni svetlosni signal koji pokazuje „Srednji prilaz”[19]

Pozicioni svetlosni signal je onaj gde položaj svetala, a ne njihova boja, određuje značenje. Aspekt se sastoji isključivo od uzorka osvetljenih svetala, koje su sve iste boje. U mnogim zemljama, mali pozicioni svetlosni signali se koriste kao skretničarski signali, dok su glavni signali svetlosnog oblika u boji. Takođe, mnogi sistemi tramvaja (kao što je Metro u Vulverhemptonu) koriste signale pozicionih svetla.

Montaža signala[uredi | uredi izvor]

Signali na liniji moraju biti postavljeni u blizini staze koju kontrolišu.

Švedski Švedski kombinovani glavni i patuljasti signal postavljen na stub, prikazuje „Stop”

Dokazivanje lampom[uredi | uredi izvor]

Kada se lampe pokvare, to može rezultirati aspektima koji su manje restriktivni (velika brzina) nego kada su lampe pravilno upaljene. Ovo je potencijalno opasno.

Na primer, u praksi Ujedinjenog Kraljevstva, ako beli indikator „pera“ ne uspe, pero male brzine u kombinaciji sa zelenim svetlom, što je mala brzina, postaje zeleno svetlo samo po sebi, što je velika brzina. Relej za proveru lampe bi detektovao smanjenje struje kada više od dve lampe ne rade u neispravnom indikatoru perja, i sprečio bi da se zeleno prikaže. Takođe može da prikaže indikaciju na panelu signalizatora.

Zbog ove mogućnosti, većina signala je konfigurisana da bude bezbedna.

Na primer, trepćući aspekt se može koristiti za prikaz manje restriktivnog signala. U ovom slučaju, ako relej koji kontroliše treptanje pokvari, signal postaje više ograničavajući. Trepćuća žuta, u Kanadi i Sjedinjenim Državama, barem na gornjim ili srednjim glavama ako postoji više od jednog svetla, znači da napredujete čisto da biste se zaustavili (ili alternativno napredujte s prilazom) što znači da očekujete da će sledeći signal biti jasan, ali ne i jedan posle. Puno žuto znači da je jasno za zaustavljanje (ili alternativno pristup), što znači da očekujete da će sledeći signal biti zaustavljanje.[20][21]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Subset-023. "ERTMS/ETCS-Glossary of Terms and Abbreviations". European Union Agency for Railways. 2014. 
  2. ^ Solomon, str. 156
  3. ^ „US Railroad Signalling | The Railway Technical Website | PRC Rail Consulting Ltd”. www.railway-technical.com. Pristupljeno 2021-04-19. 
  4. ^ „New Zealand Signal Classification”. Hutt Valley Signals. 29. 12. 2012. Arhivirano iz originala 29. 01. 2018. g. Pristupljeno 7. 3. 2013. 
  5. ^ Meyenberg, Wolfgang (2017-02-17). „Post Plates”. sh1.org. 
  6. ^ „Semaphore | communications”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). 
  7. ^ „Main Signals”. www.railsigns.uk. 
  8. ^ Solomon, str. 19
  9. ^ Calvert, J.B. "The Origin of the Railway Semaphore." Railways: History, Signalling, Engineering. 2007-05-04.
  10. ^ Solomon, str. 37
  11. ^ Solomon, str. 50
  12. ^ Solomon, str. 49
  13. ^ „Signals explained”. Network Rail. 5. 9. 2018. „We have about 40,000 signals across the whole network, mostly colour light signals and with many benefitting from LED technology. There are also still some traditional mechanical semaphore signals.” 
  14. ^ Calvert, J.B. "Train Order Signals." Railways: History, Signalling, Engineering. 2004-08-10.
  15. ^ Railway Signal Site. "US&S Searchlight Signal H and H2 Styles." Accessed 2011-09-11.
  16. ^ Regolamento Segnali
  17. ^ „Railway Signal”. Engineered LED Solutions. Visual Communications Company. Arhivirano iz originala 2018-07-13. g. Pristupljeno 2022-02-20. 
  18. ^ „MBTA LED Signal Lights Saves $1.17 Million”. Engineered LED Solutions. Visual Communications Company. Arhivirano iz originala 2018-07-13. g. Pristupljeno 2022-02-20. 
  19. ^ Hoevet, Joseph (1. 11. 2010). „PENNSYLVANIA RAILROAD – SIGNAL RULES” (PDF). Railroad Signals Landing Page. Arhivirano (PDF) iz originala 7. 10. 2022. g. Pristupljeno 30. 10. 2022. 
  20. ^ „NORAC Operating Rules 10th Edition” (PDF). NORAC. 6. 11. 2011. Pristupljeno 25. 8. 2020. 
  21. ^ „General Description and Location of Fixed Signals”. Transport Canada. 30. 11. 2015. Pristupljeno 25. 8. 2020. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Железнички_сигнал&oldid=27677076”