Rinoendoskopija
| Rinoendoskopija | |
|---|---|
 Fleksibilni rinoendoskopija | |
| MeSH | D004724 |
| OPS-301 code | 1-40...1-49, 1-61...1-69 |
| MedlinePlus | 003338 |
Rinoendoskopija ili endoskopija nosa je minimalno invazivna dijagnostička i terapijska metoda u otorinolaringologiji.[1][2]
Opšte informacije[uredi | uredi izvor]
Endoskopija (gledanje iznutra) koristi se u medicini za pregled unutrašnjosti tela, odnosno za ispitivanje unutrašnjosti šupljih organa ili šupljine tela unazad više od jednog veka.[3] Kako se za razliku od mnogih drugih medicinskih tehnika pregled i snimanja endoskopom obavlja ubacivanjem instrumenta direktno u organ, ova metoda je našla primenu i u otorinolaringologiji.[4]
Naime kako se prednjom rinoskopijom uz pomoć nosnog spekuluma ili nosnih klešta, često ne mogu videti zadnje partije nosne šupljine kao i ušća sinusa, neke promene ili oboljenja mogu biti neprepoznate.[5] Ovaj problem velikim delom rešila je endoskopija nosa, koja se u praksi zasniva dva tipa endoskopije: rigidnoj i fleksibilnoj, dijagnostičkoj i terapijskoj.[3]
Rigidna endoskopija[uredi | uredi izvor]
Rigidna endoskopija zasniva se na primeni kompektne endoskopske cevi, od kojih se najčešče koristi endoskopi od 0°. Standardna debljina ovih enodskopa za odrasle je 4 mm, a za decu se koriste tanji endoskopi promera od 2,7 mm.
Fleksibilna endoskopija[uredi | uredi izvor]
Fleksibilna rinoskopija, koja se zasniva na primeni savitljive endoskopske ceni je brza, ambulantna procedura koja se koristi za pregled cele nosne šupljine.[6] Pregle ovim endoskopom prosečno traje manje od 2 minuta i većina pacijenata ga dobro podnosi.[7]
Ona omogućava mnogo bolju dijagnostiku ali i terapijsku intervenciju, s obzirom da je vrh fiberendoskopa savitljiv, što omogućava bolji uvid u sve delove nosnog kavuma, pod različitim uglom (0°, 30°, 45° i 70°).[8]
Pregled započinje lokalnom anestezijom, umetanjem komadića vate natopljene 2% lidokain adrenalinom u nosne hodnike. Nakon par minuta vata se uklanja i endoskop se lagano uvodi u nosni kavum. Pregled počinje tako što se prvo vrši procena prohodnosti nosnog hodnika, odnosno da li je moguće uvesti endoskop u dublje partije nosa. Uvođenje endoskopa mora biti bez otpora, jer se u protivnom javlja bol i krvarenje kao posledica oštećenja sluznokože nosa. Nakon što se obavi pregled septuma pregleda se spoljna strana nosa i traže ušća paranazalnih sinusa (u prvom redu ušće maksilarnog sinusa koje je iznad donje nosne školjke, 1 cm iza prednjeg pola srednje nosne školjke).
Ako se pregledom utvrdi slivanje gnojnog sekreta iz maksilarnog ušća, to je siguran znak bakterijskog sinusitisa i nisu potrebna dodatna radiološka snimanja, već se odmah može započeti sa terapijom. Potom se endoskop uvodi između septuma i srednje nosne školjke, i na prednjem zidu sfenoidnog sinusa pokušava se pronaći otvor sinusa koji se nalazi na oko 16 mm iznad krova epifarinksa.
Sledi pregled epifarinksa, u kome se na zadnjem zidu kod dece uočavaju adenoidne vegetacije, i procenjuje njihova veličina, odnosno odnos prema hoanama (AH odnos). Taj odnos se može označiti u procentima (60% - znači da su hoane toliko zatvorene adenoidima), trećinama (1/3, 2/3 ili 3/3) ili četvrtinama zavisno od njihovog odnosa prema otvoru Eustahijeve tube.
Na kraju sledi pregled ušća Eustahijevih tuba, procena njihov izgled i prisustvo sekreta.
Terapijski postupci u rinoendoskopiji[uredi | uredi izvor]
Rinoendoskopi, posebno oni fleksibilni, pored dijagnostike omogućava i neke terapijske postupke:[9]
- Odstranjenje stranog tela iz nosa.[10]
- Odstranjenje rinolita (nosnih kamena ili konkremenata).[11]
- Biopsija sluokože nosa.
- Elektrokauterizaciju krvnih sudova.
- Lečenje sinusa.[12]
- Lečenje bola (blokada ganglija).[13]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Fiber-optic endoscope | medical instrument”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-05.
- ^ Kameswaran, M. (1991). „Fibre-optic endoscopy in atrophic rhinitis”. The Journal of Laryngology and Otology. 105 (12): 1014—1017. ISSN 0022-2151. PMID 1787352. doi:10.1017/s0022215100118092.
- ^ a b Varghese, G.; Murthy, P. (1999). „Medical education: Nasal endoscope and you”. Indian Journal of Otolaryngology and Head and Neck Surgery: Official Publication of the Association of Otolaryngologists of India. 51 (1): 84—89. ISSN 2231-3796. PMC 3451492
. PMID 23119497. doi:10.1007/BF02996858.
- ^ „Fiberscope Endoscopy - an overview | ScienceDirect Topics”. www.sciencedirect.com. Arhivirano iz originala 10. 02. 2021. g. Pristupljeno 2021-02-05.
- ^ „PRIME PubMed | Fibre-optic endoscopy in atrophic rhinitis”. www.unboundmedicine.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-05.
- ^ Pai, Renuka; Vas, Lakshmi (2015). „Transnasal Approach to Sphenopalatine Ganglion Blockade: An Alternate Technique”. Indian Journal of Palliative Care. 21 (3): 360—361. ISSN 0973-1075. PMC 4617048 . PMID 26600709. doi:10.4103/0973-1075.164885.
- ^ Fu, L.; Gu, M. (2007). „Fibre-optic nonlinear optical microscopy and endoscopy”. Journal of Microscopy. 226 (Pt 3): 195—206. ISSN 0022-2720. PMID 17535259. doi:10.1111/j.1365-2818.2007.01777.x.
- ^ Kameswaran M. Fibre-optic endoscopy in atrophic rhinitis. J Laryngol Otol 1991; 105:1014.
- ^ Barton, R. P. (1992). „Atrophic rhinitis”. The Journal of Laryngology and Otology. 106 (5): 480—481. ISSN 0022-2151. PMID 1613388. doi:10.1017/s0022215100119917.
- ^ Udovički, J. (1993) Retke bolesti u otorinolaringologiji. Novi Sad: Visio Mundi Academic Press
- ^ Buljčik, M. M., Savović, S. N., Krnojelac, D., Čović, S., Nikolić, O., & Lemajić, S. N. [2004]. Rinolitijaza. Medicinski pregled, 57(9-10), 493-497.
- ^ Young, A. (1967) Closure of the nostrils in atrophic rhinitis. Journal of Laryngology and Otology, 81: 515–524.CrossRefGoogle ScholarPubMed
- ^ Varghese BT, Koshy RC. Endoscopic transnasal neurolytic sphenopalatine ganglion block for head and neck cancer pain. J Laryngol Otol. 2001;115:385–7.
