Skupština staleža

Tri staleža

Skupština staleža (franc. états généraux) bilo je zakonodavno telo Kraljevine Francuske pre Francuske buržoaske revolucije. Prvi ju je sazvao kralj Filip Lepi početkom 14. veka, a poslednja je održana 1789. godine, neposredno pred izbijanje Revolucije.

Skupština

Skupština staleža se u Francuskoj razvijala paralelno sa razvitkom parlamenta u Engleskoj. Godine 1302. prvi put ju je sazvao kralj Filip IV Lepi kao savetodavno telo. Ono je olakšavalo razrezivanje poreza potrebnih za ratovanja, a u isto vreme je kralju koji se našao u sukobu sa papstvom obezbeđivalo podršku naroda. Ustanova staleških skupština se raširila po čitavoj Evropi i postala sastavni deo sistema državne uprave.

Godine 1614, u vreme vladavine Luja XIII, nastao je sukob u skupštini između monarhista i liberala te je skupština suspendovana i nije sazivana u narednih 175 godina. Velika ekonomska kriza i siromaštvo francuskog građanstva koje je činilo najveći deo Francuske primoralo je kralja Luja XVI da 5. maja 1789. godine ponovo sazove skupštinu. Svaki od tri staleža (sveštenstvo, plemstvo i treći stalež) imao je prava na po jedan glas što je značilo da će svi predlozi trećeg staleža biti odbijeni nadglasavanjem druga dva staleža. Zbog toga su poslanici trećeg staleža zahtevali da se izmeni način glasanja. Kraljevo odbijanje da se izjasni o tom pitanju dovelo je do pobune poslanika trećeg staleža koji su osnovali Narodnu skupštinu. Nakon pada Bastilje 17. juna Narodna skupština se proglasila za Ustavotvornu koja je preuzela ovlašćenja donošenja zakona.

Vidi još

• Skupština staleža (1789)

Izvori

• Istorija za drugi razred gimnazije, opšti i društveno-jezički smer - Smilja Marjanović i Marko Šuica
• Istorija za treći razred gimnazije, opšti i društveno-jezički smer - Radoš Ljušić
• Istorija Novog veka - J. V. Tarle