Stari zavetni krst u selu Prekonoga
Stari zavetni krst u selu Prekonoga, naseljenom mestu na teritoriji opštine Svrljig, nalazi se u centru sela, kraj spomen česme palim meštanima u NOR-u i ranijim oslobodilčkim ratovima.[1]
Po kazivanju meštana u blizini krsta nalalzili su se ostaci crkvice, koja je bila smeštena na sadašnjem raskršću. Pored nje, na mestu novopodignute spomen česme, postojao je manji crkveni objekat od drvene gradnje, za okupljanje seljaka prilikom crkvenog sabora. Prokopavanjem puta posle rata uništeni su ostaci crkvice, a sačuvan je samo kameni krst.
Krst pripada kategoriji obročnih krstova, građen je od kamena peštera. Na krakovima, izrezanim polukružno šireći se na krajevima, isklesane su po tri jabučaste polulopte. Ivicom čitavog krsta urezana je plitka linija. Od ukrasa poseduje, u gornjem i donjem delu, po jedan urez sa kracima koji predstavljaju Sunce, kao simbol života. Sa strane, na bočnim krakovima, na početku i na kraju teksta, po jedan manji krst reljefno izrezan.
U centralnom delu krsta urezan je tekst: Na s(ve)tago m(u)č(en)ika osa Georgija Živko Ivko Stanko Peša Nikola Joka 1818. leta.
Načninjen početkom 19. veka zapis predstavlja dokumenat vremena turkog roptstva, kada se narod okupljao na dan Svetog Đorđa. Spomenik čuva uspomenu na minula vremena, a imena šestorice zapisanih meštana sela predstavljaju dragoceno svedočanstvo minulih događaja turskog perioda života.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Topografija nepokretnih kulturnih dobara Svrljiga, Zavod za zaštitu spomenika kulure Niš. Obrađivači:Borislav Andrejević, Čedomir Vasić, Jovan Šurdilović, Niš, 1985.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Svrljig i okolna sela - Prekonoga”. Poreklo. Pristupljeno 11. 2. 2023.
