Crkva Svetog apostola Filipa u Bistaru
| Crkva Svetog apostola Filipa | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Bistar |
| Opština | Bosilegrad |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1875.[1] ili 1872.[2] |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš |
| www | |
Crkva Svetog apostola Filipa u Bistaru jedna je od 37 crkava Eparhije vranjske, koja organizaciono pripada Arhijerejskom namesništvu bosilegradskom,[3] a teritorijalno i administrativno opštini Bosilegrad sa 25 sela, i Pčinjskom okrugu.
Prvobitna crkva, koja je više puta devastirana i obnavljana, najverovatnije je izgrađena 1875.[1] ili 1872. godine po drugim izvorima.[2] Najznačajnije okupljanje vernika u crkvi je na dane Svetog apostola Filipa hramovne i seoske zavetne slave (27. novembar) i Svetog proroka Ilije.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Crkva se nalazi u Bistaru, selu razbijenog - mahalskog tipa, u kotlini, južno od Bosilegrada pored Jarešnička reke, na blago uzdignutom i ocednom terenu, u koji je jednim delom crkvena građevina i ukopana.[2] Udaljena je od Beograda 400 km, Niša 170 km i Sofije 132 km.
Mikrolakacija crkve u selu Bistar je „Selo mahala”, koju okružuje još deset Bistarskih mahala; Rupe, Tošini, Košarska mahala, Cepanica, Gradište, Beli breg, Trnovci, Stojovci, Tanki rid.
- Severna geografska širina: 42° 22' 31,58”
- Istočna geografska dužina: 22° 26' 23,17”
- Nadmorska visina crkvene porte: 865 m
Stanje zaštite[uredi | uredi izvor]
Od osnivanja crkva je više puta obnavljana. Zadnji put to je učinjeno 1999. godine, uz blagoslov episkopa Vranjskog gospodina Pahomija i novčanu pomoć vlade Republike Srbije, tako da je stanje njene zaštite zadovoljavajuće.[3]
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Crkva apostola Filipa građevina je jednostavna građevina jednobrodne osnove, delom ukopana u okolni teren koji je pod nagibom. Bez priprate je, sa krovom prepokrivenim crepom na dve vode i metalnim krstom na prednjem delu kalkana.
U crkvu se ulazi sa zapadne strane kroz asimetrično postavljena vrata, zbog konfiguracije terena. Svetlost ulazi u naos kroz prozore sa južne i istočne strane crkve.[1]
- Freskodekoracija
Ikonostas je najverovatnije nastao kada i crkva oko 1880. godine. Na njemu se mogu prepoznati ikone koje su delo ruku dvojice ikonopisaca. Hram ima 33 ikone i 8 celivajućih.
- Zvonik
Severozapadno od crkve, uz samu ogradu crkvene porte, nalazi se zvonik, koji je šestougaugaonog oblika, drvene konstrukcije sa belo okrečenih zidova, temeljima od pritesanog kamena i kupolom na vrhu presvučenom pocinkovanim limom.
Ispod kupole je crkveno zvono iz 1937. godine sa natpisom na njemu:
| „ | Narod i vojska crkvi Bistarskoj inicijativom sveštenika A. Trajkovića i kapetana B. Kovačevića 1937. Livnica zvona Živko R. Burić, Jagodina | ” |
- Mobilijar i bogoslužbeni predmeti
Mobilijar crkve čine; pevnica, arhijerejski tron i proskinitar. Crkva poseduje svoje crkvene sasude i bogoslužbene knjige.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „Hram sv. apostola Filipa Bistar, Opština Bosilegrad Arhijerejsko namesništvo Bosilegradsko”. Eparhija vranjska. Arhivirano iz originala 14. 09. 2016. g. Pristupljeno 30. 8. 2016.
- ^ a b v „Bistar”. Opština Bosilegrad. Pristupljeno 30. 8. 2016.
- ^ a b „Hramovi Crkvene opštine Bosilegrad”. Eparhija vranjska. Arhivirano iz originala 19. 10. 2016. g. Pristupljeno 31. 8. 2016.
