Gradska bašta u Niškoj tvrđavi
| Gradska bašta u Niškoj tvrđavi | |
|---|---|
| |
| Položaj | |
| Mesto | Niš |
| Opština | Crveni Krst, |
| Država |  Srbija
|
| Karakteristike | |
| Površina | 0,5 ha |
| Tip parka | bašta |
| Zaštita i posećenost | |
| Staratelj | JKP „Medijana” Niš |
| Otvoren | 2016. |
| Ostalo | |
Gradska bašta u Niškoj tvrđavi je posebna ambijentalna i parkovska celina zamišljena kao izložbeni, prodajni i obrazovni prostor na jugoističnom platou jednog od najgabaritnijih i najreprezentativnih zdanja iz perioda Osmanlijske carevine i, jednoj od najvećih tvrđava na Balkanu, danas kulturno istorijskog spomenika od velikog značaja.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Gradska bašta u Niškoj tvrđavi nalazi se na prostoru delimično obnovljenog nekadašnjeg Pašinog dvora koji se nekada nalazio u Hundžar-carevoj mahali, na jugoističnom platou Tvrđave, na najvišem delu, srednjovekovnog malog - gornjeg grada, i sedištu turske aristokratije onog doba sa bogatim i raskošnim konacima, haremima, vrtovima i amamom...[1]
Prostrano Gradska bašta je razmeštena na oko 0,5 ha parkovske površine okružena ostacima Pašinog dvora i novoizgrađenih objekata u kojima je smešteno JKP „Medijana” koja se između ostalog bavi i održavanjem zelenila u svim gradskim opštinama Niša.
-
Ulaz u Gradsku baštu -
Ostaci Pašinog konaka koji okružuju Gradsku baštu
Izgled[uredi | uredi izvor]
U Gradskoj bašti, dominiraju sadnice, baštenski mobilijar i mali zoološki vrt, što čini ovu ambijentalnu celinu jako prijatnom za boravak ljubitelja prirode.[2]
- Sadnice
U zavisnosti od sezone u bašti je izloženo oko 600 sadnica, sledećih proizvođača:
- Sadnice vlastite proizvodnje JKP „Medijana” iz Niša — planinski bor kalemljen na štapu, loptaste, piramidalne, polegle, spiralne forme četinara, crvenolisni javor niskog rasta, više sorti magnolija u više boja, perene, ukrasne trave i žbunje, sezonski rasad.
- Sadnice proizvođača sadnica i dendro materijala iz Srbije — Rasadnik „Manojlović” iz Počekovine, „Stanojčić” iz Vrnjačke Banje, Rasadnici „Žića”, „Čabrić” i „Grada” iz Velikog Šiljegovca, Rasadnik „Ilić” iz Kaonika, „Rasadnik lavande” Ljiljane Petrović, Rasadnik „Topalović” iz Lipolista u Mačvi.
- Mobilijar
- „Korali” iz Kraljeva izložili su u Gradskoj bašti svoj asortiman baštenskog mobilijara, žardinjere, klupe, saksije.
-
Mamino mesto za dojanje -
Spomen klupa
- Zoološki vrt
U malom zoološkom vrtu trenutno boravi više ukrasnih pernatih životinja (paunova i kokoši...)
Karakteristike i namena[uredi | uredi izvor]
Gradska bašta, osmišljena od javnih struktura Grada Niša koje brinu o proizvodnji negovonju i održavanju zelenilu i ekološkoj zaštiti drevne Niške tvrđave, svečano je otvorena 7. aprila 2016. godine, uz minimalna ulaganja opštinskih sredstava, na prostoru od svega nekoliko ari, u nekada poprilično zapuštenom dvorištu i depou mehanizcije JKP Medijana a pre toga „Pinirskom gradu”, koji je izgubio svoju funkciju s kraja 20. veka.
Bašta je prvenstveno zamišljena kao: izložbeno, prodajno i edukativni prostor oplemenjen sadnicama dendro materijala, cvetnih sadnica i baštenskog mobilijara, kako bi rasadničare približila građanima i celom regionu, tako da Nišlije više neće morati da odlaze van grada ili da čekaju prolećne festivale i izložbe cveća, kako bi sredili ili dopunili svoj vrt novim sadnicama.
U ovom lepom prostoru, pod otvorenim nebom, zamišljeno je i da se povremeno održavaju prezentacije i promocije nekih proizvoda, književne večeri, predstave, druženja i slična dešavanja.
Osnivanjem ove bašte Nišlijama i njihovim gostima, pruženo je mesto gde će moći da:
- borave druže se i uživaju u prirodi i zelenilu,
- razgledaju sadnice i razvijaju ljubav prema njima kod svoje dece,
- dobiju savete stručnjaka za održavanje sadnica,
- rasadničari iz okoline Niša, kao i eminentni proizvođači cveća iz Srbije predstave svoju ponudu,
- pojedina društva i pojedinci održavaju kulturno zabavne manifestacije.[3]
Zanimljivost[uredi | uredi izvor]
Za posetioce Gradske bašte posebnu zanimljivost i neku vrstu istorijske atrakcije prestavlja jedan od heraldičkih simbola — grb Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji je posle Drugog svetskog rata bio postavljena na pročelju zgrade Univerziteta u Nišu, kao jedan od simbola tadašnje države, koji je nakon raspada Jugoslavije 1990.tih, skinut i zaboravljen na depou JKP „Medijana” u Niškoj tvrđavi.
Kada se na kompleksu koji je ranije korišćen za parkiranje automobila i kamiona, počelo se uređenjem gradske bašte radnici JKP „Medijana”" u korovu i travi pronašli su devastiran grb, koji nisu otpremili na deponiju. Smatrajući ga delom istorije, a to mišljenje dele i građani Niša, pripadnici Javno komunalnog preduzeće „Medijana” obnovili su i prefarbali ovaj grb od betona, i postavili ga levo od ulaza u novootvorenu Gradsku baštu u Tvrđavi, kako bi ga sačuvali kao deo istorijskog sećanja na jedan period života Niišlija u sada bivšoj Jugoslaviji.
Od momenta obnove i postavljalje grb je postao popularno mesto za snimanje fotografija i pravljenje selfija. Ispred njega se godišnje fotografiše više od 5.000 ljudi, među kojima ima ne samo Nišlija, već i turisti iz Japana, Norveške, Bugarske, ali i brojnih posetilaca iz bivših republika SFR Jugoslavije, posetioca Nišvil džez festivala i drugih kulturnih manifestacija koje se održavaju u Niškoj tvrđavi, na samo stotinak metara od Gradske bašte.[4]
Radno vreme[uredi | uredi izvor]
Gradska bašta je otvorena za posetioce:
- Radnim danima od 08:00 do 20:00 časova
- Nedeljom od 09:00 do 17:00 časova
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ J. Ćirić, Iščezli urbani sadržaji Niša, Niški zbornik 4, (1977). str. 81.
- ^ Blagojević, Ana (2016-09-28). „Gradska bašta u Nišu - OAZA MIRA I BILJAKA!”. Agromedia (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-02-03.
- ^ „Gradska bašta u niškoj tvrđavi, promocija knjige "Utrnule reči"”. Ana Ilić (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-03.
- ^ „Grb SFRJ selfi atrakcija u Nišu”. rs.n1info.com. Arhivirano iz originala 21. 10. 2016. g. Pristupljeno 31. 5. 2018.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Mediji vezani za članak Gradska bašta u Niškoj tvrđavi na Vikimedijinoj ostavi
- Otvorena Gradska bašta — veb sajt JKP „Medijana”, Niš
