Drugi osmansko-egipatski rat
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
| Drugi osmansko-egipatski rat | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Osmansko-egipatskih ratova | |||||||
 Muhamed Ali | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Egipatski ejalet Francuska Španija |
 Osmansko carstvo Austrijsko carstvo Ruska Imperija Britanska imperija | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Muhamed Ali Ibrahim-paša |
Mahmud II Hafiz-paša | ||||||
Drugi osmansko-egipatski rat vođen je u periodu od 1839. do 1841. godine između vojske Osmanskog carstva sa jedne i vojske Egipatskog ejaleta sa druge strane. Završena je pobedom Turske i njenih saveznika i napuštanjem Sirije od strane Egipćana.
Uzroci[uredi | uredi izvor]
Tursko carstvo se sredinom prve polovine 19. veka nalazilo u velikoj krizi. Istočno pitanje dvadesetih godina bilo je obeleženo Grčkim ratom za nezavisnost. Ustanici su dobijali veliku pomoć zapadnih sila koje su bile zainteresovane za proučavanje antičke istorije Grčke. Rezultat je pobeda ustanika i formiranje Kraljevine Grčke, prve nezavisne države na Balkanu. Iste, 1830. godine, Osmansko carstvo gubi jednu od tri zapadne provincije na prostorija severozapadne Afrike. Pod izgovorom uvrede konzularnog predstavnika, Francuzi okupiraju Alžir (7. jul). Koristeći se slabošću Osmanskog carstva, egipatski vladar Muhamed Ali u prvom osmansko-egipatskom ratu zauzima Siriju.
Rat[uredi | uredi izvor]
Mahmud II se nije pomirio sa odredbama mira u Kitahji. Avgusta 1838. godine, turska vojska pod Hafiz-pašom, koncentrisala se kod Malatje. Aprila sledeće godine, Turci su, uz velike napore, prešli Toros i prikupili se u Biredžiku na obali gornjeg Eufrata. Odlučujuća bitka protiv egipatske vojske Ibrahim-paše vođena je 23-4. juna kod Nizipa. Egipatska vojska od oko 43.000 ljudi nanela je potpuni poraz Turcima koji su brojali oko 30.000 ljudi. Šest dana kasnije, umro je turski sultan Mahmud. Saznavši za sultanovu smrt, veliki admiral Ahmed-paša je predao svoju flotu Muhamed-Aliju u Aleksandriji. Tada su se u rat umešale velike sile: Velika Britanija, Rusija, Austrija i Pruska. Nijednoj od velikih sila nije odgovarao poraz „bolesnika na Bosforu“. Mešovita flota velikih sila iskrcala se 9. septembra 1840. godine između Bejruta i Tripolija. Britanski admiral Čarls Nejpijer zauzeo je Ako 3. novembra. Ibrahim-paša se povlači u Egipat. Nejpijer se polovinom novembra pojavio u Aleksandriji. Muhamed-Ali je prinuđen da sultanu vrati flotu i evakuiše Siriju.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija, tom 2
| Normativna kontrola: Državne |
|---|
