Korisnik:Snezana.dostinic10/pesak

Tvrđava Strač
Opšte informacije
Mesto	Strač
Opština	Trebinje
Država	Bosna i Hercegovina
Vlasnik	Republika Srpska
Nadležna ustanova za zaštitu	Republički zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog naljeđa

Austrougarska vojna Tvrđava Strač, druga po veličini na Balkanu, nalazi se na samom vrhu brda iznad Trebinja. Građena je za vrijeme austrougarske vladavine, od 1910. do 1916. godine. Prema navodima Tvrđava je imala 365 prostorija na 8 spratova. Sve prostorije su bile povezane a zidovi su bili debeli više od metra. Međutim, prema riječima Dubravka Kurtovića, predsjednika Speleološkog društva Zelena brda, koji već godinama radi na rješavanju gradskih mitova vezanih za ovu tvrđavu Strač nema 365 soba i to je stara gradska mitska priča. Nema nikakvih skrivenih prostorija. Ima nekoliko pripadajućih prolaza mitraljeskoj kupoli koja se ne vidi sa površine već kada se uđe u unutrašnjost tvrđave, istakao je Kurtović, napominjući da izgradnja Strača nikada nije u potpunosti završena, jer je Austrougarskoj 1916. godine ponestajalo novca.

Kada je počela izgradnja Strača, 1910. godine, bila je planirana izgradnja četiri kupole, ali su izgrađene samo dvije. Teške su oko 55 tona, a godinama većini trebinjaca nije jasno kako su tadašnji neimari kupole iznijeli i ugradili u Strač. Kako navodi Kurtović, kupole su utovarene na artiljerijski traktor koji je proizvodila Austrijan Dajmler. Na Straču, koji spada u noviji tip gradnje u Austrougarskom carstvu, bilo je oko deset do 15 kubika zaliha vode, koja nije kišnica, već je pumpana spolja pumpama, a utvrđenje se snabdijevalo strujom pomoću dizel agregata od 50 do 70 kilovata koji je specijalno naručen za ovu tvrđavu.

Tok izgradnje Tvrđave Strač tekao je u nekoliko faza. Prvo je napravljen put do mjesta gdje će se graditi utvrđenje, a nakon toga je izgrađen artiljerijski blok, takozvane spavaonice, odnosno kazamati.

Iako je građena u to doba, nije građena kamenom kao okolne tvrđave, već je građena savremenom betonskom gradnjom. Krovna konstrukcija rađena je od dva reda traverznih I profila koji su postavljeni unakrsno, preko čega je postavljeno oko tri metra specijalnih vrsta betona.

U Strač su ugrađene i dvije kupole M-9 od haubica 100mm, težine 25 tona i dvije opservatorijske kupole koje su služile za osmatranje i po potrebi kao mitraljesko gnijezdo. U sklopu tvrđave bila je i mrtvačnica sa osam limenih kovčega u koje su stavljana tijela poginulih boraca, koji su sahranjivani van tvrđave, što se i danas može vidjeti. Posle Drugog svijetskog rata Strač je pretrpio znatna oštećenja, tako da su danas mnoge prostorije nepristupačne.