Mirča Kartaresku
| Mirča Kartaresku | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1. jun 1956. |
| Mesto rođenja | Bukurešt, NR Rumunija |
| Književni rad | |
| Najvažnija dela | Nostalgija Zašto volim žene |
| Nagrade | Tomas Man Nagrada međunarodnog književnog festivala poezije Novi Sad Vilenica |
Mirča Kartaresku (rum. Mircea Cărtărescu) (1. juni 1956, Bukurešt) je rumunski pripovedač, pesnik, književni kritičar i esejista.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Jedan od trenutno vodećih rumunskih pisaca. Pohađao školu Kantemir Voda. Za vreme školskih dana pripadao grupi Nikolajea Manuleskua. Književnu karijeru počeo kao pesnik, godine 1978.
Kasnije, studirao na bukureštanskom univerzitetu, na departmanu rumunskog jezika i književnosti, na kojem je diplomirao 1980. godine sa tezom o poeziji Mihaila Emineskua, koja će se kasnije pojaviti u njegovoj poetskoj knjizi Himerički san. Iste godine, neke od njegovih radova objavila je poznata rumunska izdavačka kuća Karta Romaneska.
Između 1980. i 1989. godine radio je kao nastavnik rumunskog jezika, potom je radio u Udruženju pisaca Rumunije kao urednik, i u Kajeteu, magazinu za književnu kritiku. Godine 1991. postao je predavač na Katedri za rumunsku književnu istoriju, odseku bukureštanskog univerziteta, departmana za rumunsku književnost. Doktorirao sa tezom o rumunskom postmodernizmu 1999. godine. Od 2010. godine, na toj katedri je postavljen kao vanredni profesor. Između 1994. i 1995. godine postao je gostujući profesor na Univerzitetu u Amsterdamu, gde je bio na istoj poziciji kao i na štutgartskom univerzitetu. Za novelu Telo, dobio je Međunarodnu književnu nagradu. Oženio je pesnikinju Joanu Nikolaje. Njegova dela su prevedena na 22 svetska jezika, uključujući i srpski.[1] Godine 2013. bio je laureat Međunarodnog novosadskog književnog festivala.[2]
O književnom delu[uredi | uredi izvor]
Njegovo književno i intelektualno sazrevanje je bilo pod senkom Čaušeskuovog režima, ali sa razumevanjem da mora izgraditi svoj svet u skladu sa dubinskim vezama sa najvišim zahtevima rumunske kulture i njene evropske određenosti. Kao i većina intelektualaca tog doba njegova lektira su savremeni postmodernistički mislioci i pisci: Ihab Hasan, Žan Fransoa Liotar, Mišel Fuko, Žak Derida, Rolan Bart, Suzan Zontag, Vladimir Nabokov, Umberto Eko, Borhes, Milan Kundera, David Lodž, Mišel Turnije, Žoze Saramago, Hulio Kortasar. Tako je izgradio intelektualnu optiku, zahvaljujući čitanju i boravcima u Evropi, definišući se kao pisac otpora i kritički intelektualac, ne samo u sferi doktrinarnih polemika između modernizma i postmodernizma, nego i političkih stavova o odnosu totalitarizma i demokratije, utopije i liberalne skepse. Svoja stanovišta o novoj književnosti izložio je polemički u esejističkoj knjizi Rumunski postmodernizam, 1999. godine. Mirče Kartaresku je predstavnik bogate kulture koja je u njemu našla snažnog i inventivnog tumača i stvaraoca. Njegovo pesničko i prozno delo je i posledica i polemički odgovor i slika vremena i sveta. On je lavirintski ispitivač savremenog života, društva i pojedinca i njegovih emocija. Njegov roman Nostalgija je izazvao najveće poštovanje, jer je i jednostavan, emotivan i potresan baveći se politikom i sudbinom grada i traganjem pojedinca za svojim mestom između uzvišenih smislova i trivijalnih slika svakodnevlja. Njegovi romani su istovremeno globalne metafore, gde vidimo transfiguracije velikih priča, od Homera do Džojsa i koračanja po tlu svakidašnjice gde se njegovi junaci otkrivaju kao akteri sveta preživljavanja i nemogućih fantazija. Ono čime Kartaresku osvaja kao pisac nisu samo eruditne i duboko ukorenje slike kulture, koje srećemo u romanima, kao i u epskoj poemi Levant, nego i emocije u kojim pokazuje posebno znanje, emocije koje izaziva žena, emocije sreće i tuge zbog neuzvraćene ili izgubljene ljubavi, emocija izazvane životom, koji je "prožet nestvarnim bljeskovima velike i istinske sreće". Njegova knjiga veličanstvenih i jednostavnih priča Zašto volimo žene, kao i njegove pesme ljubavi potvrđuju osobenu kulturu razumevanja čoveka i njegovog sveta. Lakoća i suštastvenost njegovih uvida u ovakvim doprinosima približavaju ga ostvarenjima Čehova i Rejmonda Karvera.[3]
Dela prevedena na srpski[uredi | uredi izvor]
Na srpski njegova dela prevela je Ileana Ursu Nenadić.
Objavljena dela[uredi | uredi izvor]
Poezija[uredi | uredi izvor]
- Farovi, vitrine, fotografije (1980)
- Pesme ljubavi (1982)
- Sve (1984)
- Levant (1990)
- Ljubav (1994)
- 50 soneta (2003)
Proza[uredi | uredi izvor]
- Desant `83 (1983)
- San (1989)
- Nostalgija (1993)(necenzurisana verzija sna)
- Zaslepljenost, (1996), (2001), (2002) trilogija
- Zmajska enciklopedija (2002)
- Zašto volimo žene (2004)
- Divni stranci (2010)
- Solenoid (2015)
Eseji[uredi | uredi izvor]
- Himerički san – Podzemlje Emineskuove poezije (1991)
- Rumunski postmodernizam (1999)
- Zauvek mlad, obvijen pikselima (2003)
- Barone! (2005)
Nagrade i priznanja[uredi | uredi izvor]
- Nagrada udruženja rumunskih pisaca
- Nagrada Rumunske Akademije
- Nagrada magazina Flakara
- Union Latina
- Le meilleur livre étranger
- ASPRO
- AER
- Meritul cultural
- Vilenica
- Haus der Kulturen der Welt
- Spycher
- Međunarodna nagrada za književnost „Novi Sad”, 2013.
- Nagrada lajpciškog sajma knjiga
- Euskadi de Plata
- Austrijska državna nagrada za evropsku književnost
- Gregor von Rezzori
- Tomas Man
- Formentor
Napomena[uredi | uredi izvor]
Njegovo ime se u srpskim prevodima pojavljuje i kao Mirče. Prednost je, u ovom slučaju data obliku kao i u imenu poznatog filozofa rumunskog porekla (Mirča Elijade).
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Nadrealizam Čaušeskuove Rumunije”. Dojče Vele. Pristupljeno 07. 12. 2018.
- ^ „Intervju za Novosti”. Večernje Novosti. Pristupljeno 07. 12. 2018.
- ^ „DKV”. Obrazloženje povodom Nagrade Međunarodnog književnog festivala Novi Sad. Pristupljeno 07. 12. 2018.
- ^ „Zašto volimo žene”. Delfi. Pristupljeno 07. 12. 2018.
- ^ „Nostalgija”. Kontrast. Pristupljeno 07. 12. 2018.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Akademske | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
