Pređi na sadržaj

Оклахома (мјузикл)

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Oklahoma
Originalni poster mjuzikla
MuzikaRičard Rodžers
TekstOskar Hamerstejn
KnjigaOskar Hamerstejn
Zasnovano nadramskom djelu Rast zelenog jogrovana Lina Rigsa
Premijera31. mart 1943.; prije 81 godine (1943-03-31): Brodvej, SAD
Produkcije
  • Brodvej 1943.
  • Vest End 1947.
  • Brodvej 1952. oživljavanje
  • Film 1955.
  • Brodvej 1979. oživljavanje
  • Vest End 1980. oživljavanje
  • Vest End 1998.oživljavanje
  • Brodvej 2002. oživljavanje
  • Turneja SAD 2003.
  • Turneja UK 2010.
  • Turneja UK 2015.
  • Brodvej 2019. oživljavanje
Nagrade
  • Specijalna Pulicerova nagrada 1944.
  • Specijalna Toni nagrada 1993. (50. godišnjica)
  • Nagrada Lorens Oliver za najbolje oživljavanje mjuzikla 1999.
  • Nagrada Toni za najbolje oživljavanje mjuzikla 2019.

Oklahoma (engl. Oklahoma!) je prvi mjuzikl koji je napisao duo Rodžers i Hamerštajn. Mjuzikl je zasnovan na drami Lina Rigsa iz 1931. godine — Rast zelenog jorgovana. Radnja je smještena u seoskoj zemlji izvan grada Klaremor, u indijskoj teritoriji 1906. godine. Govori o seoskoj djevojci Lorej Vilijams i njenom udvaranju od strane dva suparnička udvarača, kauboja Karlija Meklejna i zlobnog i zastrašujućeg farmera Džada Fraja. Sekundarna romansa odnosi se na kauboja Vila Parkera i njegovu koketnu vjerenicu — Ado Ani.

Originalna produkcija na Brodveju premijerno je izvedena je 31. marta 1943. godine. Bio je to hit kino blagajni i izvedena je, do tada neviđenih 2.212 puta, kasnije uživajući u nagrađivanim revijalnim nastupima, nacionalnim turnejama, stranim produkcijama i filmskoj adaptaciji iz 1955, koja je osvojila nagradu Oskar za najbolji film. iz 1955. godine. To je dugo bio popularan izbor za školske i zajedničke produkcije.[1] Rodžers i Hamerstejn su osvojili specijalnu Pulicerovu nagradu za Oklahomu! 1944. godine.

Ovaj mjuzikl, koji se nadovezao na inovacije ranijeg Putujućeg pozorišta, predstavio je razvoj „knjige mjuzikla“, muzičke igre u kojoj su pjesme i plesovi potpuno integrisani u dobro urađenu priču sa ozbiljnim dramatičnim ciljevima koji mogu evocirati istinsko emocije osim smeha.[2] Pored toga, Oklahoma sadrži muzičke teme ili motive koji se ponavljaju tokom rada na povezivanju muzike i priče.[3][4] Petnaestominutni "balet iz snova" odražava borbu Lorej sa njenim osjećanjima prema dva muškarca — Karlija i Džada.

Pozadina[uredi | uredi izvor]

Početkom četrdesetih godina 20. vijeka Rodžers i Hamerstejn su bili poznati po stvaranju hitova na Brodveju sa drugim saradnicima. Rodžers je sa Lorencom Hartom producirao više od dvije desetine mjuzikala od 1920-ih, uključujući popularne uspjehe kao što su Braća po oružju (1937), Dječaci iz Sirakuze (1938) i Pal Džoj (1940).[5] Između ostalih uspešnih mjuzikala, Hamerstejn je napisao tekst za Roze Mari (1924), Pustinjsku pjesmu (1926), Novi mjesec (1927) i Putuuće pozorište (1927). Iako manje produktivan 1930-ih, pisao je mjuzikle, pjesme i filmove, podijelivši nagradu Akademsku nagradu za njegovu pjesmu sa Džeromom Kernom, „The Last Time I Saw Paris“, koja je uvrštena u film iz 1941. godine — „Damo, budi dobra.[6] Do ranih 40-ih, Hart je potonuo u alkoholizam i emocionalna previranja, pa je postao nepouzdan, što je natjeralo Rodžersa da priđe Hamerstejnu i pita ga da li bi razmotrio da radi sa njim.[7]

Koncept[uredi | uredi izvor]

Godine 1931, pozorišno društvo — Pozorišni ceh, produciralo je Rast zelenog jorgovana Lina Rigsa, predstavu o doseljenicima na indijskoj teritoriji Oklahome. Iako predstava nije bila uspješna, deset godina kasnije, 1941. godine, Tereza Helburn, jedna od Producentkinja Ceha, videla je ljetnju produkciju dopunjenu tradicionalnim narodnim pjesmama i plesovima i odlučila da igra može biti osnova muzike koja bi mogla da oživi društvo Džeh, koje se bori. Kontaktirala je Ričarda Rodžersa i Lorenca Harta, čiju je prvu uspješnu saradnju — Gerik Gejtiks, produciralo isto pozorišno društvo 1925. Rodžers je želio da radi na projektu i stekao je prava za sebe i Harta. Rodžers je tražio od Oskara Hamerstejna II da sarađuje s njim i Hartom. Tokom pokušaja Rodžersa i Harta na snimanju Jupitera 1941. godine, Hamerstejn je uvjeravao Rodžersa da je, ako Hart ikad ne bude u mogućnosti da radi, voljan da zauzme njegovo mjesto.[8] Slučajno je 1942. godine Hamerstejn mislio da muzikalizuje Rast zelenog jorgovana, ali kada je prišao Džeromu Kernu u vezi s tim, on je odbio. Hamerstejn je saznao da Rodžers traži nekoga da napiše knjigu i on je sa nestrpljenjem iskoristio priliku. Hart je izgubio interesovanje za mjuzikle; više je volio savremene urbane predstave koje će prikazati njegovo duhovito lirsko pisanje i opisao je farmere i kravare u Rastu zelenog jorgovana kornjastim i neinspirativnim. Štaviše, zbog dugogodišnjeg konzumiranja alkoholizma, Hart se više nije osjećao sposobnim za pisanje. Otputovao je na odmor u Meksiko, savjetujući Rodžersa da će Hamerstejn biti dobar izbor za novog saradnika.[9][10]

Ovo partnerstvo omogućilo je i Rodžersu i Hamerstejnu da slijede svoje željene metode pisanja: Hamerstejn je radije napisao kompletan tekst prije nego što bi ih postavio na muziku, a Rodžers je radije postavljao dovršene tekstove na muziku. U prethodnim saradnjama Rodžersa sa Hartom, Rodžers bi uvijek prvo napisao muziku, jer je nefokusiranom Hartu bilo potrebno nešto na čemu će temeljiti svoje tekstove. Prethodni saradnici Hamerstejna su bili kompozitori Rudolf Friml, Herbert Stohart, Vinsent Humana i Kerna, koji je prvo napisao muziku za koju je Hamerstejn tada napisao tekstove. Preokret uloge u partnerstvu Rodžersa i Hamerstejna omogućio je Hamerstejnu da tekst pjesme pretvori u temeljni dio priče kako bi pjesme mogle da pojačaju i intenziviraju priču umjesto da je preusmjere.[8] Kako su Rodžers i Hamerstejn počeli da razvijaju novi mjuzikl, složili su se da će njihov muzički i dramatični izbor biti diktiran izvornim materijalom Rasta zelenog jorgovana, a ne konvencijama o muzičkim komedijama.[9] Mjuzikli tog doba sadržavali su velike produkcijske brojeve, novinske činove i specijalne plesove koji zaustavljaju predstavu; libreti su se obično fokusirali na humor, sa malo dramatičnog razvoja, naglašen pjesmama koje su efektivno zaustavile priču tokom njihovog trajanja.[11]

Kasting i razvoj[uredi | uredi izvor]

Između svjetskih ratova uloge u mjuziklima obično su popunjavali glumci koji su mogli da pjevaju, ali Rodžers i Hamerstejn su, suprotno, odlučili da glume pjevače koji bi mogli da glume. Iako je Tereza Helburn, ko-producentkinja pozorišnog udruženja, predložila Širli Templ kao Lorej i Grojho Marka kao Ali Hakima. Rodžers i Hamerstejn, uz podršku režisera Rubena Mamulijana, insistirala na tome da izvođači postanu dramatičniji za uloge u predstavi. Kao rezultat toga, u produkciji nije bilo zvijezda, još jedan neobičan korak.[8] Produkciju je koreografirala Agnes de Majl (prvi put je koreografirala mjuzikl na Brodveju), koja je pružila jednu od najistaknutijih i najupornijih karakteristika predstave: 15-minutno finale baleta u prvom činu (često nazivano i baletom iz snova) koji prikazuje Loreninu borbu za ocjenu svojih udvarača — Džada i Karlija.[11]

Prvo ime koje je dodijeljeno djelu bilo je Idemo naprijed, koje je otvoreno za of Brodvej probe u pozorištu Šubert u Nju Hejvenu, 11. marta 1943.[12] Očekivanja za predstavu su niska; Hamerstejn je napisao šest flopa zaredom, a predstava nije imala moć zvijezde. Producent Majk Tod napustio je posle prvog čina tokom probe i rekao je: "Nema nogu, nema šale, nema šanse."[10] Ali Rodžers i Hamerstejn su bili sigurni. Publika Nju Hejvena i Bostona bila je oduševljena, iako su pregledi bili samo djelimični. Od promjena izvršenih prije prestave na Brodveju, dvije su se pokazale značajnim: dodavanje muzičkog broja koji zaustavlja predstavu — „Oclahima” " i odluka da se promijeni naziv mjuzikla nakon tog broja.[13]

Tod nije bio u pravu; predstava je otvorila na Brodveju, da bi kritičari kritikovali, bila je rasprodana i dobila je posebnu Pulicerovu nagradu.[14] Bruks Etkinson je napisao u Njujork tajmsu da je uvodni broj predstave — „,Oh, What a Beautiful Mornin'“ promijenio istoriju mjuzikla: "Posle takvog stiha, otpjevanog uz bujnu melodiju, banalnosti starih scena mjuzikala postale su nepodnošljive“.[10] Njujork Post je jedini veliki časopis koji je dao Oklahomi mješovite recenzije. Njen kritičar je smatrao da, iako su pjesme bile dovoljno prijatne, zvuče mnogo slično.[15] Kreativnost predstave stimulisala je Rodžerove i Hamerstejnove savremenike i pokrenula „Zlatno doba“ američkog mjuzikla.[10]

Glavne uloge i bitne informacije[uredi | uredi izvor]

Opis Bitni scenski glumci u velikim produkcijama
Kauboj koji. je zaljubljen u Lorej Alfred Drejk°, [[Hari Stoukvel, Džon Reit, Hauard Kil, Ridž Bond, Hju Džekmen, Patrik Vilson, Lorens Gitar, Damon Dauno
Lorej Vilijams Nećaka ujne Eler, samostalna mlada žena Džoan Roberts°, Beti Džejn Votson, Kristin Andreas, Lejla Ben Haris, Džozefina Gabrijele, Florens Henderson, Lusi Durak, Rebeka Naomi Džons
Džad Fraj Misteriozni i opasni farmer Hauard da Silva°, Šuler Hensli, Alfred Molina
Ujna Eler Lorejina ujna, poštovani lider zajednice Beti Gard°, Meri Viks, Andrea Martin, Peti Djuk, Margaret Hamilton, Maureen Lipman, Luiz Plourajt, Meri Tesla
Ado Ani Karn Koketna mlada žena. Selest Holm°, Šeli Vinter, Barbara Kuk, Kristin Ebersol, Džesika Bauers, Amanda Harison, Ali Stroker
Vil Parker Mladić zaljubljen u Ado Ani Li Dikson°, Hari Gruner
Endru Karn Otac Ado Ani, zainteresovan da je uda Ralf Rigs°
Ali Hakim Persijanac, udvarač Ado Ani. Džozef Bulof°, Edi Albert, Peter Polikarp, Brus Adler, Džejmi Far, Asif Mandvi, Vil Bril
Gerti Kamings Lokalna djevojka sa farme, udata za Alija Hakima Džejn Lorens°, Pamelaa Briton
Karlin san Karli u sekvencama sna Mark Plat°
San Lorej Lorej u senkvencama sna Katarina Sergava°

° Označava originalnu predstavu na Brodveju

Muzički brojevi[uredi | uredi izvor]

Nagrade i nominacije[uredi | uredi izvor]

Originalna brodvejska produkcija[uredi | uredi izvor]

Godina Ceremonija dodjele nagrade Kategorija Nominacija Rezultat
1944 Pulicerova nagrada[16] Specijalna Pulicerova nagrada Ričard Rodžers i Oskar Hamerstejn II Osvojeno
1947 Nagrada svjetskog pozorišta Dorotea Mekfarland Osvojeno
1993 Nagrada Toni Specijalna nagrada Toni (50 godišnjica) Osvojeno

Oživljavanje na Brodveju 1979[uredi | uredi izvor]

Godina Ceremonija dodjele nagrade Kategorija Nominacija Rezultat
1980 Nagrada Toni Najbolje izvođenje vodeće glumice u mjuziklu Kristin Andreas Nominacija
Najbolje izvođenje istaknutog glumca u mjuziklu Hari Gruner Nominacija
Nagrada drama desk Nevjerovatni istaknuti glumac Martin Vidnovic Nominacija
Hari Gruner Nominacija
Svjetska pozorišna nagrada Osvojeno

Oživljavanje na vest Endu 1980[uredi | uredi izvor]

Godina Ceremonija dodjele nagrade Kategorija Nominacija Rezultat
1980 Nagrada Lorens Oliver Nagrada Lorens Oliver za glumca godine Džon Didrih Nominacija
Nagrada Lorens Oliver za najbolji novi mjuzikl Alfred Molina Nominacija

Oživljavanje na Vest Endu 1998[uredi | uredi izvor]

Godina Ceremonija dodjele nagrade Kategorija Nominacija Rezultat
1998 Nagrade Kritik sirkla Najbolji mjuzikl Osvojeno
1999 Nagrade Lorens Oliver Produkcija Osvojeno
Najbolji glumacu Mjuziklu Hju Džekmen Nominacija
Najbolja glumica u mjuziklu Džozefina Gabrijele Nominacija
Najbolji sekundarni nastup u mjuziklu. Šuler Hensli Osvojeno
Nagrada Lorens Oliver za najbolju režiju Trevor Nun Nominacija
Najbolja koreografija u pozorištu Suzan Stroman Osvojeno
Najbolja scenografija Entoni Vard Osvojeno
Najbolji dizajn osvjetljenja Dejvid Hersej Nominacija

Oživljavanje na Brodveju 2002.[uredi | uredi izvor]

Godina Ceremonija dodjele nagrade Kategorija Nominacija Rezultat
2002 Nagrada Toni Best Revival of a Musical Nominacija
Najbolje izvođenje vodećeg glumca u mjuziklu Patrik Vilson Nominacija
Najbolje izvođenje istaknutog glumca u mjuziklu Šuler Hensli Osvojeno
Najbolje izvođenje istaknute glumice u mjuziklu Andrea Martin Nominacija
Najbolja režija mjuzikla Trevor Nun Nominacija
Najbolja koreografija Suzan Stroman Nominacija
Nagrada Toni za najbolji dizajn osvjetljenja Dejvid Hersej Nominacija
Nagrade drama desk Izvanredno oživljavanje mjuzikla Nominacija
Izvanredni glumac u mjuziklu Patrik Vilson Nominacija
Izvanredni istaknuti glumac u mjuziklu Šuler Hensli Osvojeno
Džastin Bohan Nominacija
Izvanredna istaknuta glumica u mjuziklu Andrea Martin Nominacija
Izvanredni Režiser mjuzikla Trevor Nun Nominacija
Izvanredna koreografija Suzan Stroman Osvojeno
Nagrada drama desk za izvanrednu scenografiju Entoni Vard Nominacija
Izvanredni dizajn z Dejvid Hersej Nominacija
Nagrade svjetskog pozorišta Džastin Bibsn]] Osvojeno

Oživljavanje na Brodveju 2019[uredi | uredi izvor]

Godina Ceremonija dodjele nagrade Kategorija Nominacija Rezultat
2019 Nagrada Toni Najbolje oživljavanje mjuzikla Osvojeno
Najbolje izvođenje istaknutog glumca u mjuziklu Dejmon Duamo Nominacija
Najbolje izvođenje istaknute glumice u mjuziklu Ali Stroker Osvojeno
Meri Tesla Nominacija
Najbolja režija mjuzikla Danijel Fip Nominacija
Nagrada Toni za najbolju scenografiju u mjuziklulNajbolja scenografija u mjuziklu Laura Dželnik Nominacija
Najbolji dizajn zvuka u mjuziklu Dru Levi Nominacija
Nagrada Toni za najbolju orkestraciju Danijel Kruger Nominacija
Nagrade drama desk Izvanredno oživljavanje mjuzikla Nominacija
Outstanding Actor in a Musical Damon Daunno Nominacija
Izvanredna istaknuta glumica Rebeka Naomi Džons Nominacija
Izvanredni istaknuti glumac u mjuziklu Patrik Vejl Nominacija
Izvanredna istaknuta glumica u mjuziklu Ali Stroker Osvojeno
Mari Tesla Nominacija
Izvanredna režija u mjuziklu Danijel Fiš Nominacija
Izvanredna scenografija mjuzikla Laura Dželnik Nominacija
Izvanredni dizajn osvjetljenja u mjuziklu Skot Zjelinski Nominacija
Izvanredni dizajn zvuka u mjuziklul Dru Levi Nominacija
Izvanredna orkestracija Danijel Kruger Osvojeno
Izvanredni dizajn projekcije Džošua Torson Nominacija
Nagrade dramske lige Izvanredno oživljavanje mjuzikla Nominacija
Izvanredne performanse Ali Hasim Nominacija
Nagrade Auter Sirkla Izvanredno oživljavanje mjuzikla Nominacija
Izvanredni glumac u mjuziklu Dejmon Duamo Nominacija
Izvanredna istaknuta glumica Ali Stroker Nominacija
Izvanredni dizajn muzike Danijel Fiš Nominacija
Izvanredna orkestracija Danijel Kruger Osvojeno
Izvanredni dizajn zvuka Dru Levi Nominacija
2020 Nagrada Gremi Najbolji album mjuzikla Dejmon Duamo, Rebeka Naomi Džons, Ali Stroker, Meri Testa i Patrik Vejl (solisti); Danijel Kruger i Din Šarenov (producenti); Ričard Rodžers (kompozitor); Oskar Hamerstejn II (lyricist) Nominacija

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Time May 26, 2008 issue Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. maj 2008), p. 51, that Oklahoma! tied (with Bye Bye Birdie) as the eighth most frequently produced musical by U.S. high schools in 2007.
  2. ^ Everett, p. 137, chapter by Riis, Thomas L., with Ann Sears and Everett
  3. ^ Wilk, Max (2002). OK! The Story of Oklahoma!: A Celebration of America's Most Beloved Musical. New York: Applause Books. ISBN 1-55783-555-1. 
  4. ^ Swain, Joseph P. The Broadway Musical: A Critical and Musical Survey. Scarecrow Press, Inc., 2002, pp. 103–06
  5. ^ Secrest, str. 403–04
  6. ^ “Oscar Hammerstein II” Arhivirano decembar 17, 2010 na sajtu Wayback Machine. Songwriters Hall of Fame, accessed December 22, 2010
  7. ^ Layne, Joslyn. Lorenz Hart Biography, Allmusic, accessed December 22, 2010
  8. ^ a b v Nolan, str. 1–25
  9. ^ a b Kantor and Malson, pp. 196–202
  10. ^ a b v g Gordon, John Steele. Oklahoma'!' Arhivirano avgust 4, 2010 na sajtu Wayback Machine, accessed June 13, 2010
  11. ^ a b Kenrick, John. "History of the Musical Stage, 1940s Part II: Oklahoma, OK!" Musicals101.com, accessed October 11, 2011
  12. ^ Information on the tryout from Capa.com Arhivirano maj 11, 2008 na sajtu Wayback Machine
  13. ^ Hanff, Helene. "Excerpt ... Away We Go", Underfoot in Show Business, Harper and Row, (1962) ISBN 0-316-34319-6
  14. ^ "Richard Rodgers and Oscar Hammerstein II for Oklahoma!", Pulitzer.org, 1944, accessed November 16, 2019
  15. ^ Lewis, David H., Broadway musicals: A Hundred Year History, 2002, McFarland & Company, p. 35
  16. ^ "1944 Pulitzer Prizes", Pulitzer.org, retrieved January 7, 2018

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Carter, Tim. Oklahoma!: the making of an American musical. Yale University Press, (2007) ISBN 0-300-10619-X
  • Everett, William A. and Paul R. Laird. The Cambridge Companion to the Musical, Cambridge University Press, (2002) ISBN 0-521-79189-8
  • Hischak, Thomas S. The Rodgers and Hammerstein Encyclopedia. Greenwood Publishing Group, (2007) ISBN 0-313-34140-0
  • Jones, John B. Our Musicals, Ourselves. Hanover: University Press of New England, (2003) ISBN 978-1-58465-311-0
  • Kantor, Michael and Maslon, Laurence. Broadway: The American Musical. New York: Bullfinch Press, (2004) ISBN 0-8212-2905-2
  • Nolan, Frederick (2002). The Sound of Their Music: The Story of Rodgers and Hammerstein. New York: Applause Books. ISBN 1-55783-473-3. 
  • Stempel, Larry (2010). Showtime: A History of the Broadway Musical Theater. New York: W.W. Norton & Company. ISBN 0-393-06715-7. 
  • Block, Geoffrey. The Richard Rodgers Reader. New York: Oxford University Press, 2002.
  • Ewen, David. With a Song in His Heart (Richard Rodgers). New York: Holt, Rinehart and Winston, 1963.
  • Fordin, Hugh. Getting To Know Him: The Biography of Oscar Hammerstein II. New York: Random House, 1977; Decapo Press, 1995.
  • Green, Stanley. The Rodgers and Hammerstein Fact Book. Milwaukee: Hal Leonard, 1980.
  • Mordden, Ethan. Rodgers & Hammerstein. New York: Harry N. Abrams, Inc., 1992.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Vikicitat ima citate vezane za članak Oklahoma.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Оклахома_(мјузикл)&oldid=26958081”