Robert Blejk
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
| Robert Blejk | |
|---|---|
 Robert Blejk | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 27. septembar 1598. |
| Mesto rođenja | Bridžvoter, Engleska |
| Datum smrti | 7. avgust 1657. (58 god.) |
| Mesto smrti | Plimut, Engleska |
| Obrazovanje | Wadham College |
Robert Blejk (engl. Robert Blake; Bridžvoter, 15. avgust 1599 — Plimut, 7. avgust 1657) bio je engleski admiral.
Po izbijanju prvog Engleskog građanskog rata stupio je u vojsku Parlamenta. Uz Olivera Kromvela bio je najistaknutiji republikanski komandant, pa je 1649. godine postavljen za generala na moru i jednog od komandanata tada nedovoljno lojalne i unutrašnjim slabostima rastočene ratne mornarice. Odmah je eskadrom pomogao proterivanje engleskog pomorskog komandanta, princa Ruperta iz Lamanša, blokirao ga 6 meseci u irskoj luci Kinsejlu, a zatim ga progonio do reke Taho. Rupertovu je eskadru uništio u Kartaheni novembra 1650. godine i prisilio Francuze da princa uklone iz Tulona. Leti i u jesen 1651. godine osvojio je ostrva Sili i Džerzi, jako utvrđene i branjene baze rojalista i njihovih gusara. U istoriji pomorskih ratova to je bila prva uspela operacija flote protiv primorskih tvrđava.
Reorganizacijom flote, učvršćivanjem discipline i unapređivanjem brodogradnje bitno je doprineo izmeni lika engleske mornarice koja je nazvana mornaricom novog tipa. Na čelu kanalske flote napao je 29. maja 1652. godine Holanđane kod Dovera, čime je započeo Prvi anglo-holandski pomorski rat. Radi odmazde za napade francuskih gusara na engleski pomorski saobraćaj i ribarstvo, podrške rojalistima i nepriznavanja engleske republike, Blejk je 7. septembra uništio jednu francusku eskadru ispred Denkerka. Pobedio je 8. oktobra Holanđane u bici Kentiš Noka. Potučen je 10. decembra bici kod Dandžnesa, ali je zadržao poverenje vlade. U trodnevnoj bici kod Portlenda, februara 1653. godine komandovao je centrom flote. Po završetku rata, prisilio je toskanskog velikog vojvodu i papu Aleksandra VII da plate odštetu radi svojevremenog podupiranja princa Ruperta i Holanđana.
Napadom na Porto Felinu uništio je tunisku flotu (Anglo-španski rat), prinudio tuniskog deja da pusti engleske zarobljenike i iznudio sporazum o slobodnoj plovidbi. Zatim je slične sporazume sklopio s Alžirom, Tripolitanijom i Maltom, a s Venecijom trgovački ugovor, čime je visoko podigrao ugled Engleske. Vodio je borbe sa marokanskim gusarima, vršio vojni pritisak na Portugaliju i blokirao Kadis, a 20. aprila 1657. godine kod Santa Krus de Tenerife uništio pod vatrom obalskih utvrđenja špansku srebrnu flotu. Izuzetno hrabar, Robert Blejk je svojim delima postao jedan od najčuvenijih engleskih pomorskih junaka. Napisao je Borbena uputstva kojima su dati osnovi engleskoj pomorskoj taktici.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija, tom 1 (640)
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
