Specijalna bolnica za plućne bolesti Surdulica
| Naziv | |
|---|---|
| Osnovana | |
| Sedište | |
| Adresa | |
| Položaj | nadmorska visina: 526 m |
Specijalna bolnica za plućne bolesti u Surdulici, poznata i kao Sanatorijum, izgrađena je 1924. godine. Njen osnivač bio je kralj Aleksandar Karađorđević, a namenjena je za rehabilitaciju obolelih učesnika Balkanskih i Prvog svetskog rata. Danas se u njoj leče osobe sa hroničnim opstruktivnim bolestima.[1]
Izgled[uredi | uredi izvor]
Sanatorijum je od trenutka polaganja kamena temeljca 1922. godine postao nezaobilazni deo surduličke baštine. Zbog izuzetno čvrste građe, i danas je većina paviljona sačuvala izvorni oblik, ali je bolnica pretrpela najveće propadanje tokom NATO bombardovanja. Gotovo svi objekti ovog kompleksa imali su pravougaone osnove, sa prizemljem zidanim u kamenu i drvenim tremom po dužoj strani građevine. Čvrste i monolitne kompozicije oživljene su ritmom oblika koji vuku korene iz balkanske i folklorne tradicije. Svedenost na osnovne arhitektonske elemente, luk, trem i krov, jedno je od osnovnih obeležja koje ne dozvoljava utisak monotonosti na fasadama. Fasade na svim objektima su različito komponovane, poseduju različite vizure i okrenute su ka velelpnom prostrasntvu parka od oko 14 hektara četinarske šume, sa otvorenim bazenom, fontanama sa ribicama i teniskim terenima, čineći skladnu i dinamičku prostornu celinu. Ova bolnica ima posebnu spomeničku, istorijsku i ambijentalnu vrednost i jedno je od najlepših mesta Surdulice. Tokom NATO bombardovanja do temelja su srušeni Starački dom, do tada Dom za raseljena lica i Mitićev paviljon, koji je među prvima podignut. Danas su ova dva objekta ponovo izgrađena u modernijem ruhu.[2]
Izvori[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Stamenković, Aleksandra (2011). Graditeljska baština Surdulice, Leskovački zbornik LI. Leskovac: Narodni muzej.