Stari grad Blagaj na Sani
| Stari grad Blagaj na Sani | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | Blagaj |
| Opština | Novi Grad |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Republički zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa |
Ruševine starog grada Blagaja nalaze se na omanjem brežuljku vrlo strmih strana (294 m n. v.) dva kilometra sjevernije od ušća rječice Japre u Sanu, pokraj današnjega mjesta Blagaj Rijeka. Dolinu kojom dominiraju ruševine Blagaja sa zapada omeđuje Duga kosa (401 m n. v.), a s istoka Blagajska kosa. Pogled na grad iz doline Sane zatvara masiv brda Dašćica (349 m n. v.). Podno gradine teče potok Lučica, koji se kod Blagaj Rijeke ulijeva u Sanu.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
U spisima se Blagaj prvi put spominje 1359. godine, ali se smatra da je nastao dosta ranije. Postoje podaci da su preci knezova Blagajskih, Babonići, ubirali porez u okolini Japre krajem 13. vijeka, kao i podaci o okolnim crkvama iz 1331. godine. Važno je napomenuti da se u okolini Japre takođe pronašlo dosta novca i keramike iz rimskog perioda, koji datiraju iz perioda 1-5. vijeka nove ere.[2][3]
Iz toga vremena, sačuvana je kvadratna odbrambena kula, danas najbolje sačuvani objekt. Kula je građena sredinom 13. vijeka na najvišem uzdignutom platou.
Posle pada srednjovjekovne Bosanske kraljevine, padom Jajca i Ključa, Osmanlije su imale otvoren put ka dolini Sane. Blagaj je prvi put bio zauzet 1512. godine, ali ga je austrugarski vladar Matija Korvin uspio osloboditi 1519. i zadržati sve do 1540. godine, kada su ga Osmanlije ponovo okupirale. Po nekim izvorima smatra se da je upravo knez Grgur Blagajski bio saradnik Osmanlija, pa je stanovništvo tog kraja bilo pošteđeno pljačke i pustošenja.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Kekez, Hrvoje. „Knezovi Blagajski i tvrdi grad Blagaj nakon osnutka Jajačke banovine 1464. godine” (PDF). Pristupljeno 23. 9. 2018.
- ^ Bojanovski, Ivo (1988). Bosna i Hercegovina u antičko doba. Sarajevo: Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine. str. 273—284.
- ^ Ante, Škegro (1999). Eksploatacija željeza u Bosni u rimsko doba. Prilozi Instituta za istoriju. str. 21—27.