France Železnikar
| france železnikar | |
|---|---|
 France Železnikar | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1. decembar 1843. |
| Mesto rođenja | Ljubljana,  Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 23. februar 1903. (59 god.) |
| Mesto smrti | Ljubljana,  Austrougarska |
| Profesija | krojački radnik |
France Železnikar (1843 — 1903), krojački radnik i jedan od prvih slovenačkih socijalista.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1. decembra 1843. godine u Ljubljani. Potiče iz radničke porodice, njegov otac Fran je bio krojač. Posle završene osnovne škole, u rodnom mestu je učio krojački zanat. U periodu od 1860. do 1868. godine je radio u Gracu, Mariboru, Trstu i Beču, a potom se vratio u Ljubljanu.
Godine 1868. je zbog učešća u jednoj tuči, u ljubljanskom naselju Vevče, bio osuđen na šest nedelja zatvora. Potom je 1869. godine otišao najpre u Švajcarsku, a potom u Francusku. Godine 1871. godine, kada je u Parizu bila uspostavljena čuvena „Pariska komuna“, France je živeo u Lionu. Iako nije učestvovao u komuni, ona je ostavila na njega veliki uticaj. Godine 1873. u Parizu je postao član republikanskog slovenačkog kružoka. Po povratku u Ljubljanu, 1880. godine je otvorio krojačku radnju. Od 1881. godine je politički delovao među zanatlijama, a potom se povezao i sa industrijskim radnicima.
U periodu od 1881. do 1884. godine je sa listom „Narodni glas“ zastupao radikalne ideje u radničkom pokretu i imao simpatije prema anarhizmu. Godine 1884. je osnovao društvo sa radikalnim radničkim stavovima. Ovo društvo je bilo raspušteno u decembru iste godine, a Železnikar je sa ostalim organizatorima, među kojima je bilo i anarhista bio osuđen na procesu u Klagenfurtu. Bio je prvobitno osuđen na osam godina teškog rada, ali mu je nakon pritužbe od strane Višeg regionalni sud u Gracu, kazna bila povećana na 10 godina. Bila je ovo maksimalna kazna za političke prekršaje u Kranjskoj. Zatvorsku kaznu je služio u zatvoru Suben u Gornjoj Austriji, ali je 1892. godine bio pomilovan.
Nakon puštanja na slobodu, pridružio se socijaldemokratskom pokretu i 1896. godine učestvovao u osnivanju Jugoslovenske socijaldemokratske stranke (JSDS). U radničkom pokretu je ostao aktivan do svoje smrti - 23. februara 1903. godine.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Hronologija Radničkog pokreta i SKJ 1919-1979 (knjiga prva). „Institut za savremenu istoriju“ Beograd i „Narodna knjiga“ Beograd, 1980. godina.
- Enciklopedija Slovenije (knjiga petnaesta). „Mladinska knjiga“, Ljubljana 2001. godina.