Hadže Abdulah Ansari
| Hadže Abdulah Ansari (خواجه عبدالله انصاری) | |
|---|---|
 Portret hadža Abdulaha Ansarija na poštanskoj markici u Tadžikistanu (2010) | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 4. maj 1006. |
| Mesto rođenja | Herat, današnji Avganistan |
| Datum smrti | 1088. (81/82 god.) |
| Mesto smrti | Herat, Današnji Avganistan |
| Religija | Islam |
| Naučni rad | |
| Polje | Islamska filozofija, Sufizam |
Šejh Abu Ismail Abdulah al-Heravi al-Ansari ili hadže Abdulah Ansari od Herata (persijski: خواجه عبدالله انصاری) poznat i kao Pir-e Herat (پیر هرات, Mudrac iz Herata) bio je čuveni persijski sufija koji je živeo u 11. veku u gradu Heratu (tadašnji Horasan, današnja provincija Herat u Avganistanu). Bio je jedna od najistaknutijih figura Horasana u 11. veku (5. veku po hidžri). Bio je komentator Kurana, polemičar, duhovni vođa, poznat po svojim govorničkim sposobnostima i pesničkom talentu na arapskom i persijskom jeziku.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Hadže Abdulah Ansari je rođen u staroj tvrđavi Kohandez[1] u gradu Heratu 4. maja 1006. godine. Bio je učenik čuvenog sufijskog autoriteta šejha Abul Hasana Harakanija koga je izrazito poštovao, a o tome govori i sledeća njegova izjava: „Abdulah je bio skriveno blago, a ključ do njega je bio u rukama Abul Hasana Harakanija.“ Bio je pripadnik hanbalitske versko-pravne škole, jedne od četiri u sunitskom islamu. Njegov mauzolej je sagrađen za vreme dinastije Timurida i danas je popularno mesto hodočašća.
Napisao je nekoliko knjiga o islamskom misticizmu i filozofiji na persijskom i arapskom jeziku. Njegovo najpoznatije delo je Monadžat-nama (Spis o duhovnom došaptavanju) koje se smatra remek delom persijske književnosti. Posle smrti Hadže Abdulaha Ansarija, mnoge njegove izreke koje su prenosili njegovi učenici, kao i one zabeležene u njegovim pisanim delima, uvrštene su u tefsir (komentar) Rašidudina Majbudija Kašf al-asrar (Razotkrivanje tajni). Ovo je jedan od najranijih primeraka kompletnog sufijskog tefsira Kurana.
Hadže Abdulah Ansari je bio odličan poznavalac hadisa, istorije i genealogije. Izbegavao je društvo bogatih, moćnih i uticajnih ljudi. Sve darove koje je primao od svojih učenika i pristalica je poklanjao siromašnima i onima kojima je to bilo potrebno. Bio je veoma markantna ličnost i graciozno se oblačio.
Hadže Abdulah Ansari od Herata je bio deveta generacija direktnih potomaka Abu Ajuba al-Ansarija, jednog od saboraca proroka Muhameda. Ta loza je opisana u njegovom porodičnom stablu i glasi: Abi Ismail hadže Abdulah Ansari sin Abu Mansura Balhija od oca Džafara od oca Abu Muaza od oca Muhameda od oca Ahmeda od oca Džafara od oca Abu Mansura al-Tabija od oca Abu Ajuba al-Ansarija.
Tokom vladavine trećeg pravovernog islamskog halife Osmana ibn Afana, Abu Mansur al-Tabi je učestvovao u osvajanju Horasana i potom se nastanio u Heratu. Njegov potomak hadže Abdulah Ansari je umro 1088. godine.
Hanbalitski pravnik Ibn Kajim al-Džavzija je napisao opširni komentar Ansarijeve poslanice Kanz al-salikin (Riznica putnika na božjem putu).[2] U tom komentaru je izrazio svoju ljubav i divljenje Ansariju napisavši, možda parafrizarujući Sokrata: „Naravno, ja volim Šejha, ali više volim istinu!“[3] Ibn Kajim al-Džavzija u svom delu Al-Vabil al-sajib min al-kalim al-tajab (Pljusak valjanih reči) Ansarija oslovljava počasnom titulom šejh-ul-islam Knjige
- Kašf al-asrar va iddat al-abrar (egzegeza Kurana) (arapski : کشف الاسرار و عدة الابرار)
- Monadžat-nama (Spis o duhovnom došaptavanju, persijski: مناجات نامه)
- Nasajeh (Saveti, persijski: نصایح)
- Zad al-arifin (Opskrba gnostika, arapski: زاد االعارفین)
- Kanz as-salikin (Riznica putnika, persijski: کنز السالکین)
- Haft hesar (Sedam bedema, persijski: هفت حصار)
- Elahi-nama (Knjiga o Bogu, persijski: الهی نامه)
- Muhabat-nama (persijski: محبت نامه)
- Kalandar-nama (Spis o lutajućem dervišu, persijski: قلندر نامه)
- Resale-je del o džan (Poslanica o srcu i duši, persijski: رساله دل و جان)
- Resale-je varedat (Poslanica o dolazećem, persijski: رساله واردات)
- Sad mejdan (Sto inicijacijskih megdana, persijski: صد میدان)
- Resala manakib imam Ahmad bin Hanbal (Poslanica o vrlinama imama Ahmeda ibn Hanbala, arapski: رسالة مناقب الإمام أحمد بن حنبل)
- Anvar al-tahkik (Sverlosti potrage za istinom, arapski: انوار التحقیق)
- Zem al-kalam (Rob istine, arapski: ذم الکلام)
- Manazil al-saerin (Staništa onih koji idu, arapski: منازل السائرین)
- Kitab al-furuk (Knjiga o razlikama)
- Kitab al-arbain (Knjiga o četrdeset, arapski: کتاب الاربعین)
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ S. de Laugier de Beaureceuil, "Abdullah Ansari" in Encylcoapedia Iranica [1]
- ^ Livnat Holtzman, Essay on Ibn Qayyim al-Jawziyya. str. 219 (https://www.academia.edu/1057824/Ibn_Qayyim_al-Jawziyya) and Livnat Holtzman, Essay on Ibn Qayyim al-Jawziyya. str. 363 (https://www.academia.edu/1070946/Ibn_Qayyim_al-Jawziyya)
- ^ Michael Fitzgerald and Moulay Slitine, The Invocation of God, Islamic Texts Society, Introduction. str. 4 (quoting Ibn Qayyim al-Jawziyya, Madarij al-Salikin fi ma bayna iyyaka na'budu wa iyyaka nasta'in, ed. Ahmad Fakhri al-Rifi and Asam Faris al-Hurstani, Beirut, Dar al-Jil, 1412/1991, II,. 41 and III. 431). Also, Ovamir Anjum, University of Toledo, Ohio, Sufism without Mysticism: Ibn al-Qayyim's Objectives in Madarij al-Salikin pp. 164 (https://www.academia.edu/2248220/Sufism_without_Mysticism_Ibn_al Qayyims_Objectives_in_Madarij_al-Salikin)
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
- The Invocations of Abdullah Al Ansari (in English) at archive.org.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
