Ševička pećina
Ševička pećina je pećina koja se nalazi u opštini Kučevo, u Istočnoj Srbiji.Ovo je potencijalno najduži speleološki objekat opštine od oko 3km.[1] Pećina se još naziva i „Vrteč“. [2]
Položaj[uredi | uredi izvor]
Ševička pećina nalazi se u oblasti kraškog reljefa, koji se prostire u zapadnom i južnom delu opštine Kučevo. Ceo ovaj prostor obrastao je visokom travom i izolovanim šumarcima, ispresecan rečnim tokovima i brojnim vrtačama koje su teško pristupačne. Ulaz u pećinu nalazi se u jednoj dolinici, na lokalitetu Mali vrteč, severoistočno od kote 579. Dnom ove dolinice odžava se malovodni potočić koji se održava tokom cele godine i ponire u pećini.Pećina počinje od ponora reke. Za razliku od Dubočke pećine, Ševička pećina je skrivena toliko da se pored nje može proći, a ne primetiti je. Kao i brojne pećine kučevskog kraja, nosi ime po selu u čijem se ataru nalazi.Od sela Ševica je pravilinijski udaljena svega 9km. Do pećine se dolazi seoskim putem.[1]
Dosadašnja istraživanja[uredi | uredi izvor]
Speleološka ekipa R. Lazarevića vršila je istraživanja pećine u više navrata. Prvo istraživanje pećine je organizovano 11.1.2001. godine. Tada je pećina istražena do prvog vodopada, kod t. 13, pošto ekipa nije imala odgovarajuću opremu da se savlada kaskada visine 5,8m. Drugo istraživanje organizovano je iste godine, 15.9. Uz odgovarajuću opremu vodopad je savladan, ali još veći izazov se pokazao odsek sa vodopadom visine 12,5m sa jezerom na dnu, kod t. 22. Treće istraživanje organzovano je 22.8.2003. godine. Istražen je potez glavnog kanala u dužini od oko 50m. Tu je istaživanje prekinuto jer se od glavnog kanala nastavlja nizak kanal i potopljeno rečno korito.[1]
Speleološke karakteristike[uredi | uredi izvor]
Ševička pećina je pećina ponorskog tipa. Ulaz u pećinu se nazani n visini od 495,8m. Širok je 12m, a visok 5m. Visinska razlika između ulaza u pećinu i kraja istraženog dela iznosi 50,8m. U pećini je izdvojeno nekoliko celina i to Ulazna dvorana, Crkveni kanal, Kanal između vodopada, Jezerski kanal i Povratni kanal.[1]
Ulazna dvorana[uredi | uredi izvor]
Ulazna dvorana je kaskadnog tipa, sa više odseka akumulativnog porekla, visine preko jednog metra. Desni zid dvorane je delom razoren, tako da dvorana ima dnevno svetlo i odavde, pored ulaza. Ulazna dvorana dugačka je 22m, sa maksimalnom širinom od 20m. Dužina sporednih kanala iznosi 55m. Dvorana je bez pećinskog nakita zbog povremenog razaranja tavanice i zidova.[1]
Crkveni kanal[uredi | uredi izvor]
Crkveni kanal počinje od t. 2 i pruža se do prvog vodopada. Ukupna dužina kanala je 115m. Širina kanala se kreće od 2 do 7 metara, a visina od 1,5 do 18 metara, iznad t. 13. Ime nosi po raskošnoj dvorani koja svojom unutrašnjom arhitekturom i ornamentikom podseća na crkvu. Kanal je silazan sa čestim kaskadama ispod kojih se nalaze virovi. U kanalu se nalaze dva kamena mosta, na visini od 3,5 i 1,2 metara. Od t. 6 do vodopada tavanica i zidovi su bogati pećinskim nakitom: stalaktitima, stalagmitima, draperijama.Kanal se sastoji iz tri dela, Crkve, Krstionice i Pevnice. Crkva je izdužena dvorana dužine 20m, sa najvećom širinom od 12m i maksimalnom visinom od 16m. Ovo je najatrktivniji deo Ševičke pećine i njena najveća dvorana. Pored levog zida nalazi se beli kalcitni saliv, izrezbaren minijaturnim kadama. Kadice su napunjene vodom, te se nazivaju Krstionica. Široki kanal, ravnog dna, dužine 8m naziva se Pevnica, zbog jakog žubora vode.[1]
Kanal između dva vodopada[uredi | uredi izvor]
Nakon prvog vodopada, savladanog u drugom istraživanju pećine, obrazovalo se jezero u džinovskom loncu, dugačko 5m, široko 1,8m, dubine preko jednog metra. Do drgog vodopada vodi silazni, kaskadni kanal, sa plitkim virovima. Ukupna dužina kanala između dva vodopada iznosi 66m.[1]
Jezerski kanal[uredi | uredi izvor]
Širina kanala na ulazu iznosi 2m, a visina 5m. Ukupna dužina Jezerskog kanala je 83m. Nakon drugog vodopada visine 11,5m nalazi se jezero dužine 5m i širine 5,5m. Visina tavanice se slušta od 12m do svega 1m. Od t. 28 prolaznost Glavnim kanalom je otežana zbog odrona koji je uslovio otežano oticanje vode i taloženje finog peščanog nanosa.[1]
Povratni kanal[uredi | uredi izvor]
Ovo je uzlazni kanal, uzan i visok. Veoma je bogat većinskim nakitom.Ovaj kanal se nalazi ispod Glavnog kalana i izbija u blizini prvog nižeg vodopada. Visinska razlika između ova dva kanala na pojedinim mestima nije veća od pola metra. Ulaz u povratni kanal širine je 0,6m, a visine 0,7m. Ukupna dužina Povratnog kanala je 60m.[1]
Hidrološke karakteristike[uredi | uredi izvor]
Prilikom prva dva istraživanja Ševičke pećine, proticaj reke koja ponire u pećinu iznosio je 2-3l/s, bio je bez većih promena. Prilikom trećeg istraživanja iznosio je oko 2l/s.[1]
Klimatske karakteristike[uredi | uredi izvor]
Temperatura i relativna vlažnost vazduha izmerene su tokom drugog istaživanja na dva mesta, izvan pećine i kod t. 13, iznad prvog vodopada. Uzvan pećine temperatura vazduha iznosila je 14°C, dok je relativna vlažnost vazduha iznosila 89%. Temperatura vazduha kod t. 13 iznosila je 13°C, a relativna vlažnost vazduha iznosila je 88%.[1]