38M Toldi
| Laki tenk 38M Toldi | |
|---|---|
|
| |
| Osnovne karakteristike | |
| Zemlja porekla | Kraljevina Mađarska |
| Namena | laki tenk |
| Proizvođač | MAWAG i Ganz |
| Početak proizvodnje | 1937. |
| Uveden u upotrebu | 1940. |
| Broj primeraka | 190 |
| Brzina na putu | 50 km/h |
| Dimenzije i masa | |
| Dužina | 4.75 m |
| Širina | 2.14 m |
| Visina | 2.05 m |
| Težina | 8.5 t |
| Oprema | |
| Glavno naoružanje | protivtenkovska puška od 20 mm / top od 40 mm (Toldi IIa) |
| Sporedno naoružanje | mitraljez od 8 mm |
| Oklop | 13 mm / Toldi IIa: 13-35 mm |
| Snaga (KS) | 155 KS |
| Posada | |
| Posada | 3 |
Laki tenk 38M Toldi je mađarski laki tenk iz Drugog svetskog rata.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prototip[uredi | uredi izvor]
Tokom 30-ih godina mađarski inžinjer Mikloš Štrausler (1891-1966), koji je u toku rata radio za Veliku Britaniju, dizajnirao je u saradnji sa fabrikom Vajs Manfred (WM) iz Budimpešte prototipove tankete V-3 (1933) i lakog tenka V-4 (1936), ali je mađarska vojska 1936. kupila jedan švedski tenk L-60 i nakon testiranja odlučila se za serijsku proizvodnju ovih vozila.[1]
Proizvodnja[uredi | uredi izvor]
1937. kupljena je licenca za proizvodnju od švedske fabrike Landverk i novi tenk nazvan je 38M Toldi. Prva tura od 80 vozila naručena je u fabrikama MAWAG i Ganz, ali je proizvodnja išla veoma sporo, tako da je do saptemvra 1940. napravljeno samo 45 komada, kada se prešlo na nešto unapređenu verziju 38M Toldi II. Tenk se pokazao nepouzdanim na dugim razdaljinama tokom operacije Barbarosa, a u novembru 1941. kada se mađarski motorizovani korpus vratio sa fronta, odlučeno je da se prekine dalja proizvodnja lakih tenkova, a da se 80 tenkova Toldi I i Toldi II naoruža topom kalibra 40 mm i unapredi u Toldi IIa.[1]
Karakteristike[uredi | uredi izvor]
38M Toldi bio je unapređena verzija švedskog tenka L-60, sa mađarskim motorom i nesrećno izabranom protiv-tenkovskom puškom 36M kalibra 20 mm (sa 208 metaka) kao glavnim oružjem i spregnutim mitraljezom od 8 mm. Verzija Toldi II razlikovala se samo u detaljima. Na osnovu iskustva na Istočnom frontu, 1941. dizajniran je Toldi IIa, sa frontalnim oklopom povećanim na 35 mm i dužom kupolom naoružanom topom 42M kalibra 40 mm (sa 55 metaka) i spregnutim mitraljezom.[1]
U borbi[uredi | uredi izvor]
Kratka kampanja iz 1941. pokazala je da je 38M Toldi istovremeno nepouzdan (naročito motor), slabo naoružan i nedovoljno oklopljen. Njihovi glavni protivnici bili su T-26 i BT tenkovi, lako oklopljeni ali naoružani topovima od 37-45 mm. U vreme kada je bio spreman Toldi IIa (1943), i on je već bio zastareo,[1] pošto bolje naoružanje nije moglo da nadoknadi nedostatak zaštite, sada kada su mu glavni protivnik bili T-34. Od sredine 1942. mađarske mehanizovane jedinice bile su opremljene češkim tenkovima Pancer 38(t), i nakon sovjetske protivofanzive januara 1943. preostali Toldi su povučeni u pozadinu do kraja 1944, kada su stradali u odbrani Mađarske. Jedina preživela vozila mogu se videti u ruskom muzeju Kubinka.[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ness, Leland (2002). Jane's-World War II Tanks And Fighting Vehicles-The Complete Guide. London: HarperCollinsPublishers. str. 121. ISBN 978-000711228-9.
