39M Čaba
| Oklopni automobil 39M Čaba | |
|---|---|
|
| |
| Osnovne karakteristike | |
| Zemlja porekla | Kraljevina Mađarska |
| Namena | laka oklopna kola |
| Proizvođač | WM iz Budimpešte |
| Početak proizvodnje | 1939. |
| Broj primeraka | 93 |
| Brzina na putu | 65 km/h |
| Dimenzije i masa | |
| Dužina | 4.52 m |
| Širina | 2.10 m |
| Visina | 2.27 m |
| Težina | 5.9 t |
| Oprema | |
| Glavno naoružanje | protivtenkovska puška od 20 mm |
| Sporedno naoružanje | mitraljez od 8 mm |
| Oklop | 9 mm |
| Snaga (KS) | 90 KS |
| Posada | |
| Posada | 3 |
_Fortepan_38969.jpg)
Oklopni automobil 39M Čaba je mađarski teški oklopni automobil iz Drugog svetskog rata.
Istorija[uredi | uredi izvor]
M39 Čaba bio je jedino originalno mađarsko oklopno vozilo u Drugom svetskom ratu, dizajnirano 1936. od mađarskog inžinjera Mikloša Štrauslera (1891-1966), koji je u toku rata radio za Veliku Britaniju. Ime je dobilo po sinu i nasledniku Atile Biča Božijeg.[1] Prva tura od 61 vozila naručena je u fabrici WM iz Budimpešte 1939, i bila je spremna za početak operacije Barbarosa. Druga tura od 32 vozila (uključujući 12 komandnih) isporučena je 1941, dok je treća tura za 1942. otkazana.[2]
Karakteristike[uredi | uredi izvor]
Vozilo je imalo moderan pogon na sva 4 točka i dvojicu vozača, od kojih je jedan bio okrenut unazad. Kupola za 2 člana posade bila je naoružana protiv-tenkovskom puškom 36M kalibra 20 mm (sa 200 metaka), sa spregnutim mitraljezom 34/37A kalibra 8 mm (sa 3.000 metaka). Od 93 vozila, 12 su bila komandna vozila naoružana samo mitraljezom, ali sa dalekometnim radiom i antenom u obliku rama.[2]
U borbi[uredi | uredi izvor]
M39 Čaba bio je predviđen kao izviđačko vozilo motorizovanih jedinica. Vozilo je bilo moderno za ono vreme i kretalo se dobro van puta, ali je patilo od suviše tankog oklopa, dok je poluautomatska PT puška davala malu vatrenu moć. Dizajniran za male prostore srednje i zapadne Evrope, pokazao se neotpornim za duga rastojanja ruskih stepa, gde mu zadnji vozač nije bio od koristi.[2]
Prva tura od 61 oklopnih automobila, organizovana u eskadrone (svaki sa po 12 vozila i jednim komandnim) u sastavu motorizovanih brigada, učestvovala je u Operaciji Barbarosa od početka. U decembru 1941. ove jedinice su povučene sa fronta sa samo 17 preživelih vozila. Iskustvo u borbi pokazalo je da su njihov oklop i naoružanje preslabi za bilo šta osim izviđanja. U decembru 1942. na Donu, Prva konjička brigada izgubila je svih 18 vozila. Do leta 1944. vojska je imala samo 48 oklopnih automobila, koji su podeljeni u vodove od po 4 i raspoređeni po pešadijskim divizijama. U junu 1944. su ponovo učestvovali u borbama u Galiciji, nakon čega je njihov broj sasvim opao. Nijedno vozilo nije preživelo rat.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ness, Leland (2002). Jane's-World War II Tanks And Fighting Vehicles-The Complete Guide. London: HarperCollinsPublishers. str. 121. ISBN 978-000711228-9.
