Đorđe Mihailović (lekar)
| Đorđe Mihailović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 3. maj 1892. |
| Mesto rođenja | Niš,  Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | decembar 1974. (82 god.) |
| Mesto smrti | Niš, SFR Jugoslavija |
| Prebivalište |  Jugoslavija |
| Nacionalnost | Srbin |
| Naučni rad | |
| Polje | pedijatrija,anesteziologija |
| Poznat po | Doprinosu zdravstvu Niša |
| Ratni medicinar u Bizerti u Prvom svetskom ratu | |
Đorđe Mihailović, Đoka (Niš, 3. maj 1892 — Niš, decembar 1974) bio je ktitor niškog zdravstva - srpski vojni, civilni i sokolski lekar, učesnik Prvog svetskog rata u kome je sa pripadnicima niške Vojne bolnice prošao Albansku golgotu, a onda u periodu od 1916. do 1918. kao medicinar radio je u bolnicama u Sidi Abdalu i Ferivilu, nedaleko od Bizerte, Tunis. Prvo kao medicinar, a kasnije i kao lekar, Đorđe Mihailović je svojim radom i entuzijazmom dao značajan doprinos srpskoj ratnoj medicini. Kao član Srpskog društva Crvenog krsta i Srpskog lekarskog društva, između dva svetska rata, Mihailović je neprestano radio na razvoju srpskog zdravstva, prvenstveno u gradu Nišu, a potom i u Moravskoj banovini.[1]
Život i delo[uredi | uredi izvor]
Đorđe Mihailović rodio se 3. maja 1892. godin u Nišu u porodici, pravoslavne vere i srpske narodnosti, od oca Nikole, poznatog niškog trgovca i majke Marije, iz poznate beogradske porodice, trgovca Žike Stojković, ključara grada Beograda.
Osnovnu školu i Prvu nišku gimnaziju Stevan Sremac pohađao je u Nišu. Godine 1907. upisao je studije medicine u Beču, da bi uoči Prvog balkanskog rata prekinuo studiranje i prijavio se u dobrovoljce. Kao medicinar (nesvršeni lekar) bio je raspoređen u Moravsku stalnu vojnu bolnicu Niš.
U Prvom svetskom ratu Đorđe Mihailović je obavljao dužnost lekarskog pomoćnik u Vojnoj bolnici u Nišu, pod upravom dr Vladimira Stanojevića. U sastavu ove bolnice učestvovao je u povlačenju srpske vojske preko Kosova, Crne Gore i Albanije i iskrcao se na Krf.[2]
Po dolasku na Krf odlukom načenika srpskog vojnog saniteta, Đorđe Mihailović je raspoređen da prati srpske vojnike na oporavak u Bizertu (Tunis). Pod rukovodstvom francuskih lekara, Đorđe Mihailović radio je do kraja rata u Tunisu, u bolnicama za srpske vojnike. Na ovom zadatku, kao medicinar, proveo je skoro tri godine (1916—1918). u bolnicama Sidi-Abdalah (u kojoj su se nalazili na lečenju bolesnici u jako teškom stanju i oni oštećenog sluha) i Ferivilu, nedaleko od Bizerte.[3]
Po završetku Prvog svetskog rata, 1918. godine Đorđe Mihailović nastavio je, ratom prekinute studije medicine u Beču i stekao diplomu lekara za celokupno lekarstvo. Secijalizaciju iz pedijatrije i anesteziologije, takođe je završio u Beču.
Po povratku u Niš, kao svršeni specijalista bio je lekar Moravske banovine i „Sokolskog društva Niš“.[4]
Školske 1926/27. godine dr Đorđe je radio i kao školski lekar u gimnaziji „Kralj Milan prvi u Nišu“. Na dužnosti sreskog sanitetarnog referenta i banjskog lekara u Niškoj Banji, bio je postavljen 1926. Tih godine Niška Banja je imala dva državna bazena sa sobama za svlačenje, jednu privatnu zgradu sa 18 kabina i kadama sa toplom vodom. Uz to banja je imala i tri hotela sa 44 soba, a u privatnim vilama i seljačkim kućama još oko 60 postelja, ili ukupno oko 100 soba sa 250 kreveta. Kako bi unapredila rad lekara Niške Banje koja je bila u usponu banjaska uprava je 1928. godine uputila dr Đorđe u Čehoslovačku na specijalizaciju iz balneo-fizikalne terapije.
Za lekara „Sokolskog društva Niš“ Đorđe Mihailović je izabran 1927. godine, iste godine kada je otvoren i osvećen Sokolski dom u Nišu, čijem osvećenju je prisustvovao i kralj Aleksandar Karađorđević.
Drugi svetski rat Đorđe Mihailović je proveo ju Nišu, a po njegovom završetku, od 1946. godine radio je u Blacu, sve do penzionisanja 1955. godine.
U brak sa Marijom Stojković, Đorđe Mihailović je stupio 1923. godine i sa njom izrodio mušku decu, koja su kao i kasnije unuci i praunuci, tradicionalno nasleđivali samo dva imena Đorđe i Zoran, o čemu govori ovaj citat:
| „ | U braku Marije i Đorđa rodila su se tri sina: Dragoslav (20. 02.1924), Zoran (30.04.1926) i Božidar (31.12.1928).[5] Đorđe Mihailović, je profesiju lekara prenosii na sinove dr Dragoslava i dr Zorana Mihailovića, potom na unuke dr Mirjanu Medan Mihailović i dr Đorđa Mihailovića mlađeg, koji je nasledio i dedino ime. Četvrta generacija lekara, praunuk Zoran Mihailović, sin dr Đorđa Mihailovića mlađeg, takođe je završio medicinu. | ” |
Nakon kratkotrajnog života i smrti trogodišnjeg sina Božidara, dr Đorđe i njegova supruga Marija sagradili su spomen česmu u selu Rautovo, iznad Niške Banje, sa koje još uvek teče voda „da napoji retke putnike na raskrsnici seoskih puteva“.
Priznanja[uredi | uredi izvor]
Za svoj rad dr Đorđe više puta je nagrađivan i pohvaljivan.
- 1931.— „Zahvalnicu za požrtvovanu brigu u lečenju i materijalnoj pomoći u izdržavanju male dece u Nišu i okolini.“ Priznanje mu je dodelilo humanitarno žensko društvo „Srpski majka“ iz Niša.
- 1937.— „Orden Karađorđeve zvezde“
- 1937.— „Orden Jugoslovenske krune, četvrtog reda“, koja mu je dodeljena od strane Njegovog veličanstva prestolonaslednika Petra drugog KaraĐorđevića.
- U Srpskoj vojsci počeo je kao medicinar i lekarski pomoćnik, a za svoje zasluge u ratu i miru napredovao je u vojnim rezervnim činovima: redov, poručnik, kapetan druge klase, kapetan prve klase i na kraju major.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Zvezdan Savić et al., Istorijski pristup proučavanja života i dela sanitetskog rezervnog majora dr Đorđa Mihailovića, Iz istorije medicine Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. април 2015), Acta Medica Medianae 2014;53(2):57-62.
- ^ Đenić N, Ćirić S, Popović – Filipović S. Povodom 130 godina postojanja Vojne bolnice u Nišu: januar 1878 – januar 2008. Beograd: Istorija medicine. Vojnosanitetski pregled 2008; 65(1): 69.
- ^ П. Пејчић, Српска војска у Бизерти (1916—1918), Београд 2008.
- ^ Savić Z. Sokolstvo i moravska sokolska župa Niš (1920–1941). Niš: Univerzitetska biblioteka Nikola Tesla i Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja u Nišu; 2012.
- ^ Vojni arhiv Ministarstva odbrane republike Srbije. Beograd: Dosije personalnih podataka oficira Kraljevine Jugoslavje. Rezervni major dr Đorđe N. Mihailović, oficirski karton, fascikla K–1035, red. br. 402.
Литература[uredi | uredi izvor]
- Vojni arhiv Ministarstva odbrane Republike Srbije.Beograd: Dosije personalnih podataka oficiraKraljevine Jugoslavje. Sanitetski brigadni đeneral drMihailo V. Petrović, oficirski karton, kutija 1349,red. br. 525.
- Savić Z. Sokolstvo i moravska sokolska župa Niš (1920–1941). Niš: Univerzitetska biblioteka Nikola Tesla i Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja u Nišu; 2012.
- Bogunović D. Sokolske reči dr Laze Popovića. Zagreb: I i II deo; 1925.
- Ilić M. Gimnastika u Nišu 1897–1997. Niš: Gimna stički klub; 1998: 11.
- Istorija Niša II. Niš: Gradina, Prosveta; 1984: 537.
- Savić Z. Sokolstvo u Srbiji 1904 – 1941 [disertacija]. Niš: Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja; 2004.